Sot, 20 vite euro: kush pritet t’i bashkangjitet, kush heziton

Pikërisht 20 vjet më parë, monedha e përbashkët evropiane u fut në qarkullim në 12 shtetet anëtare që atëherë formuan zonën e euros dhe të cilave Kroacia duhet t’i bashkohet pikërisht pas një viti.

Euro u prezantua si monedha europiane tre vjet më parë, më 1 janar 1999, dhe më 1 janar 2002, monedhat kombëtare u zëvendësuan nga euro në 12 vende të BE-së. Qytetarë të Austrisë, Belgjikës, Finlandës, Greqisë, Irlandës, Italisë, Luksemburgut, Gjermanisë, Holandës, Portugalisë dhe Spanjës nxituan drejt ATM-ve natën e Vitit të Ri 2002.

Kalimi i atëhershëm në euro ishte shkëmbimi më i madh i monedhës në histori.

“Kanë kaluar 20 vjet që kur qytetarët evropianë mund të mbajnë euron në xhepat e tyre, e cila është jo vetëm një nga monedhat më të fuqishme në botë, por gjithashtu, mbi të gjitha, një simbol i unitetit evropian,” tha presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen.

Sot, eurozona, e cila përdor monedhën e përbashkët, ka 19 vende anëtare të BE-së, cilave iu bashkua dhe Sllovenia, e ndjekur nga Qiproja, Malta, Sllovakia, Estonia, Letonia dhe Lituania, të cilat u bashkuan për herë të fundit në vitin 2015. Euro duhet të futet në Kroaci brenda një viti.

Bullgaria ka njoftuar se dëshiron të anëtarësohet një vit pas Kroacisë më 1 janar 2024. Rumania ka njoftuar gjithashtu se do të fillojë përgatitjet për futjen e euros, ndërsa Republika Çeke, Polonia dhe Hungaria janë në mëdyshje. Në Suedi, në një referendum të vitit 2003, qytetarët refuzuan të hynin në eurozonë.

Të gjitha shtetet anëtare të BE-së, me përjashtim të Danimarkës, kërkohet të miratojnë euron, por traktati nuk parashikon afate deri në të cilat ata duhet të anëtarësohen.

Eurozona ka sot më shumë se 340 milionë banorë dhe është ekonomia e dytë më e madhe në botë, duke zënë 15 për qind të PBB-së botërore.

Euro përjetoi një tronditje të madhe kur shpërtheu kriza e borxhit në Greqi në fund të vitit 2009.

Për dy ose tre vitet e ardhshme, u mbajtën një seri samitesh të jashtëzakonshme në të cilat liderët e BE-së u përpoqën të gjenin një rrugëdalje nga kriza dhe të parandalonin përsëritjen e rasteve të ngjashme. Më pas u prezantuan një sërë reformash për të forcuar menaxhimin e monedhës së përbashkët. /tesheshi.com/