Nga Blendi Gashi
Telekomi i Kosovës, Vala, ka bërë të ditur se prej kohësh nuk ruan asnjë bisedë dhe mesazh të cilat automatikisht shkatërrohen.
Faktin e mosruajtjes së asnjë gjurme për abonentët e Vala-s, e konfirmoi para ca ditëve edhe vet drejtori i saj, Agron Mustafa.
“Që prej dy vitesh, ne kemi njoftuar Këshillin Gjyqësor të Kosovës që Vala në harmoni të plotë me legjislacionin e Kosovës në fuqi, nuk ka as edhe një mundësi teknike të bëjë ruajtjen e përmbajtjes së bisedave dhe sms-ve. Gjithçka shkatërrohet në moment. Shikojeni dokumentin për dëshmi”, tha Mustafa.
Sipas tij, sistemi i drejtësisë, policia, prokuroria dhe gjykatat, mund të kenë të dhënat e klientëve vetëm nëse personi i dyshuar është vendosur nën përgjim në mënyrë ligjore, pas miratimit të gjykatave.
“Të vetmet përgjime që bëhen janë ato që autorizohen nga gjykatat e Kosovës. Me kërkesë të prokurorisë dhe leje të gjykatës, policia vendos nën përgjim një numër. Telekomi i Kosovës nuk ka të bëjë me këtë. Asnjë punëtor i Telekomit nuk e di se kush mund të jetë i survejuar nga policia, apo ndonjë organ tjetër kompetent i zbatimit të ligjit”, ka thënë Mustafa.
Ekspertët e sigurisë thonë se edhe pse kjo çështje është e rregulluar me ligj, ka mjaftueshëm zbrazëtira për manipulime.
Njohësi i sigurisë në vend, Burim Ramadani, thotë se çështja e ruajtjes së të dhënave të komunikimeve, telefonata dhe sms-ve, është e rregullur me ligjet në fuqi; konkretisht, me ligjin për përgjime të komunikimeve elektronike dhe ligjin për komunikime elektronike.
“Asnjë operator dhe as Vala nuk ka të drejtë të ruajë komunikimet e klientëve nëse nuk ka vendim gjyqësor për përgjimin e tyre. Por, meta-datat mund të ruhen deri në 9 muaj. Kjo çështje është mirë e rregulluar për të ruajtur privatësinë e qytetarëve dhe moslejuar qasjen në komunikimet e tyre pa vendim gjyqësor. Nuk e shoh këtë si rrezikim të sigurisë kombëtare, sepse meta-datat janë aty. Në këtë kontekst, çështja e shpjeguar nga Agron Mustafa është e bazuar në ligj dhe respekton të drejtat dhe liritë themelore të njeriut. Po të ishte ndryshe, do të paraqiste shkelje të të drejtave të njeriut”, ka deklaruar Ramadani për tesheshi.com.
Eksperti i sigurisë, Drizan Shala, thotë se Telekomi i Kosovës është i obliguar që t’i ruaj të gjitha mesazhet dhe thirrjet në një interval kohor.
Ai thotë se në disa raste, edhe ligji për mbrojtjen e të dhënave në Republikën e Kosovës është jokomplet dhe ka zbrazëtira të dukshme të cilat agjencitë ekzekutive po munden të manipulojnë.
“I vetmi organ në Kosovë që mundet t’i klonojë kartelat e Vala-s, është Post Telekomi i Kosovës.
Disa programe që janë pa pagesë, për një interval kohor nuk kanë punuar në Kosovë, siç janë viberi , ëhatsapp etj., sepse PTK-ja ka blloku numrin dhe pastaj ka kërkuar nga këto programe që t’ua dërgojë kodin dhe ta kenë ata kodin e viberit dhe që përgjimet dhe ruajtja e të dhënave si sms dhe bisedave të bëhet në kohë autentike të veprimit në mënyrë që të vëzhgohen personat të cilët janë të dyshuar për ndonjë vepër më të rëndë kriminale apo edhe persona që gëzojnë status VIP qofshin zyrtar apo privat”, ka deklaruar Shala, për tesheshi.com.
Ai thotë se në dy vitet e kaluara është kërkuar nga Agjencia Kosovare e Intelegjencës që të ekzistojë një organ i posaçëm që të gjitha thirrjet telefonike të grumbullohen aty dhe më pas të bëhet vlerësimi adekuat se paraqet rrezik apo jo.
Shala thotë se një qendër të tillë e kanë shumica e shërbimeve sekrete-informative në rajon por edhe në Europë. /tesheshi.com/
