Nga Mark Brunga
Në vitet `60 të shekullit të kaluar, një ndër filmat më të ndjekur ka qënë dhe “20 mijë lega nën det”, një betejë nënujore e paparë mes një kallamari gjigand dhe pjesëtarëve të ekuipazhit të “Nautilius”-it të komanduar nga kapiteni Nemo, që pretendohej të ishte thjesht fantazia e ndezur e një shkrimtari gjenial si Zhyl Verni. Edhe sot e kësaj dite, janë të shumtë njerëzit që i kanë të pashlyera mbresat e atij filmi.
Po askujt nuk i shkonte në mendje se kjo fantazi,i përgjigjej me intuitë një realiteti që ndodhej 1000 deri në 3000 këmbë thellësi ujore oqeanike, ku asnjë sy i lirë nuk kishte depërtuar ndonjëherë; një realitet që u konkretizua e që u pa me sy të lirë nga mijëra spanjollë dhe miliona teleshikues në botë në vitin 2013.
Në dhjetorin e vitit 2013, banorët e një komuiniteti të largët të brigjeve spanjolle në Cantabria, janë habitur kur kanë gjetur në bregdet trupin gjigand të një kallamari, i cili kishte dalë nga dallgët në breg, thuajse tërrësisht i padëmtuar. Sipas dëshmitarëve okularë që e panë dhe e fotografuan përbindëshin e thellësive detare, kallamari misterioz pasi u mat ishte i gjatë rreth 10 m dhe me një peshë totale prej 170 kg. Bisha e thellësive iu dorëzua më pas Muzeut Detar të Kantabrias, ku u pastrua dhe u vendos në ngrirje.
Në atë periudhë, sipas “El Diario Montanes” diskutohej se si do te rruhej cephalopodi kolosal dhe se kujt do t`i përkiste mes shkencetarëve dhe shtetit. Fillimisht ishte për t`u djegur. Shkencëtarët kanë vlerësuar se ky zbulim ishte mjaft i rrallë dhe i shquar duke pasur parasysh faktin se kallamarët gjigandë, edhe pse ata janë jovertebrorë, janë më të mëdhenjtë në tokë, dhe se për to, duke qënë të tillë, ka të dhëna konfuze që janë jashtëzakonisht të paqarta dhe në këtë mënyrë, janë shumë të vështirë për të realizuar studimet rreth tyre në boshin që ekziston.
Kjo sepse ato në përgjithësi jetojnë në thellësitë nënujore prej 300 deri në 1000 metrash, dhe shumica e asaj që shkencëtarët kanë arritur të mësojnë deri më sot, e kanë ka ardhur nga kallamarët e nxjerra në breg prej detit. Por edhe rastet e gjetjes së kallamareve gjigante të ngordhur kanë qënë tepër të rralla.
Në vitin 2004, hulumtuesit japonezë kanë arritur të kapin imazhet e para të panjohura ku jeton një kallamar gjigand. Në vitin 2006, një ekip i studiuesve japoneze arriti që të sjellë në sipërfaqe, një kallamar të gjallë femër të gjatë rreth 24 këmbë (6.5m).
Shkencëtaret kanë vlerësuar se prej këtij objekti do të mund të bëjnë studime shkencore me vlerë.
Misteri i këtyre krijesave dhe legjendat rreth tyre
Ka ende një padije të madhe rreth këtyre krijesave. Dhe ka qënë pikërisht kjo mosnjohje që ka bërë që detarët e kohëve të lashta, kallamarët Architeuthis Dux, që banojnë në thellësitë e errëta të oqeaneve të botës, i kanë bërë objekte legjendash dhe tregimesh me përbindësha.
Rasti më klasik është ai i Zhyl Vernit. Ai e ka përshkruar atë në një skenë klasike beteje nënujore me ekipin e kapiten Nemos, në romanin klasik me skena fiction (botuar të parë në 1870, i bërë në një film Disney në vitin 1954), “20 mijë lega nën det”. Me pas u shkrua ne libra të tjerë, por Zhyl Verni mbetet ai fantazist origjinal, që arriti ta përshkruajë këtë kafshë nëujore ashtu siç parashikoi edhe udhëtimin e parë në hënë, pothuajse me të njëjtat llogaritje të koordinatave të uljes së kapsulës hënore.
Kallamari gjigand që u gjend në bregdetin e Cantabrias, është fotografuar nga Enrique Talledo, i cili e ka lejuar përdorimin e imazheve që shoqërojnë këtë histori. Ai ka thënë se kafsha kishte ngordhur në det dhe se kanë qënë rrymat detare që e kishin nxjerrë më breg. Talledo ka përshkruar edhe se si kallamari ishte në gjendje të mirë, me përjashtim të njërës tentakulë që i ishte këputur.
Sipas National Geographic, kallamaret gjigandë posedojnë dhe sytë më të mëdhenj në mbretërinë e kafshëve. Ata mund të kenë sy me masën 10 inç, në diametër, pothuajse sa madhësia e një topi plazhi. Shkencëtarët mendojnë se kjo dukuri besohet se vjen nga aftësia që duhet të kenë ato për të parë qartë ku jetojnë në habitatin e errët të thellësirave nënujore. /tesheshi.com/
