Turqia dhe Gjermania po debatojnë prej muajsh për atë që në fakt është një donerqebap “i vërtetë” dhe çështja ka arritur në nivelin e diplomacisë zyrtare.
Turqia i kërkoi Komisionit Evropian të mbronte donarin si një specialitet tradicional, i ngjashëm me mbrojtjen që i jepet picës napolitane. Megjithatë, Gjermania pretendon se donerqebapi është një pjatë gjermane që ka evoluar që kur emigrantët turq hapën dyqanin e parë të donerëve në Berlin në vitin 1972.
Pas kësaj, ky specialitet filloi të përshtatej me shijet dhe përbërësit gjermanë. Mishi që tradicionalisht piqet në skarë zëvendësohet shpesh me gjelin e detit ose viçin në Gjermani dhe shpesh shërbehet i marinuar me salca të ndryshme. Kjo formë është bërë e preferuar në mesin e gjermanëve, dhe sipas disa vlerësimeve, deri në dy milionë donera të tillë shiten në Gjermani çdo ditë.
Turqia, nga ana tjetër, e kundërshton këtë ndryshim dhe insiston në ruajtjen e traditës autentike. Sipas standardeve turke, doneri duhet të përgatitet ekskluzivisht nga mishi i viçit më i vjetër se 16 muaj, i marinuar në një mënyrë specifike dhe i prerë në copa që nuk duhet të jenë më të trasha se 5 mm. Në Turqi, gjithashtu nuk ka doner me mish viçi apo gjeldeti, një veçori e prezantuar nga Gjermania.
Turqia dëshiron ta mbrojë këtë specialitet si pjesë e trashëgimisë së saj kulturore, duke pretenduar se doneri ka më shumë se 200 vjet traditë, e cila e ka origjinën në Anadoll dhe është përhapur në mbarë botën.
Huriye Ozener, një konsulente për të drejtat pronësore në Turqi, thekson rëndësinë e mbrojtjes së kësaj tradite.
Ndërsa Turqia kërkon të mbrojë donerin, shumë në Gjermani janë të shqetësuar për pasojat e mundshme ekonomike. Prodhimi i përgjithshëm i donerëve në vend kap vlerën e rreth katër miliardë euro dhe ekziston frika se një ndryshim i mundshëm mund të sjellë kosto të mëdha për sipërmarrësit, si dhe mundësinë e humbjes së konsumatorëve që janë mësuar me doner specifik gjerman.
Megjithëse lista e specifikave rreth përgatitjes së donerit në kultura të ndryshme është e gjatë, ekspertë të tillë si Gursel Ulber, i Shoqatës Evropiane për Mbrojtjen e Donerit, vërejnë se “doner” është një term universal dhe fjala do të thotë mish i pjekur në një hell rrotullues. Megjithatë, një pjesë kyçe e kësaj mosmarrëveshjeje do të mbetet në mbrojtjen e origjinës dhe traditave që janë zhvilluar në vende të ndryshme. /tesheshi.com/
