Shkrimtari japonez dhe laureati i çmimit Nobel Kenzaburo Oe ka vdekur në moshën 88-vjeçare, njoftoi botuesi i tij Kodansha.
Oe, i cili mori çmimin Nobel për Letërsinë në vitin 1994, njihej gjithashtu si një avokat i kushtetutës pacifiste të Japonisë dhe një luftëtar kundër energjisë bërthamore, raporton agjencia japoneze e lajmeve Kyodo. Ai ishte një nga krijuesit më të shquar të letërsisë japoneze në periudhën e pas Luftës së Dytë Botërore.
Oe lindi në Shikoku, më i vogli nga ishujt kryesorë të Japonisë, si djali i tretë i shtatë fëmijëve. Pasi babai i tij vdiq papritur në vitin 1944 në shtëpi, ai u rrit nga nëna e tij, e cila i bleu libra si Huckleberry Finn.
Ai u diplomua në Universitetin e Tokios, ku studioi letërsinë franceze. Ai filloi të botonte tregime kur ishte ende student dhe fitoi çmimin e shkrimtarëve të rinj Akutagawa në 1958.
Dy ngjarje në vitin 1963 shënuan një pikë kthese në punën e tij: lindja e një djali të sëmurë dhe pjesëmarrja në konferencën botërore anti-bërthamore në Hiroshima.
Ato dy ngjarje që atëherë janë bërë baza mbi të cilën ai ndërton shumicën e veprave të tij të mëvonshme, kryesisht romanet “Futbolli në vitin e parë të epokës Manen” (1967) dhe “Përmbytja depërton në shpirtin tim” (1973).
Një nga romanet e tij më të famshme është “Silent Scream” i vitit 1967, një vepër në të cilën mitet dhe historia e fshatrave pyjore janë të ndërthurura me epokën moderne.
Tema politike, sociale dhe filozofike
Veprat e tij trajtojnë tema politike, sociale dhe filozofike, si armët bërthamore, mospërputhja me shoqërinë dhe ekzistencializmin.
Në romanin “Jetë e thjeshtë” e vitit 1990 trajton temën e fëmijëve me nevoja të veçanta në familje, pasi edhe vetë kishte një djalë me nevoja të veçanta.
“Megjithëse mund të jem një romancier mjaft i errët, besoj se romanet e mia tregojnë edhe një lloj besimi te qeniet njerëzore. Dhe kjo vjen nga djali im”, tha një herë Oe.
Pas çmimit Nobel, ai mori Urdhrin Japonez të Kulturës, por nuk pranoi ta pranonte sepse u dha nga perandori, duke thënë: “Unë nuk njoh asnjë autoritet, asnjë vlerë më të lartë se demokracia”.
Gjithmonë një pacifist, Oe u bë një kritik edhe më i zëshëm pas aksidentit bërthamor të Fukushimës në 2011, duke thënë se Japonia kishte një “detyrë të shenjtë” të heqë dorë nga energjia bërthamore, në të njëjtën mënyrë që hoqi dorë nga lufta në kushtetutën e saj.
Orientimi i dallueshëm humanist i Oe e bëri atë të jashtëzakonshëm në mesin e shkrimtarëve bashkëkohorë japonezë. /tesheshi.com/
