Nga Blendi Gashi
Hashim Thaçi në muajin gusht të 2015-tës nuk la gurë pa lëvizur me synimin e vetëm që deputetët e Kuvendit të Kosovës të votojnë Gjykatën Speciale, duke thënë se “është detyrim moral, që kemi ndaj partnerëve ndërkombëtarë sidomos atyre, që ndihmuan çlirimin e vendit dhe pavarësinë, si SHBA dhe vendet e BE-së”.
Dhe pas një seance maratonike që nga mëngjesi, Thaçi atë kohë zv.kryeministër dhe ministër i Punëve të Jashtme ja arriti qëllimit, pasi “pro” Speciales votuan 82 deputetë, 5 ishin kundër dhe një abstenoi.
Por dy vjet pas nga themelimi i kësaj gjykate, Thaçi është bërë sërish protagonist i Speciales por këtë herë ka kritikuar ashpër ndërkombëtarët duke i quajtur edhe mashtrues pasi sipas presidentit nuk kanë mbajtur premtimet për heqje vizash e bërjen e ushtrisë në këmbim të votimit të Speciales.
“Gjykata Speciale nuk është disavnatazh, por është avantazh. Shpesh thuhet se mbi Kosovën qëndron një re e zezë dhe duhet ta largojmë. Atë re e ka krijuar Serbia dhe askush përveç Kosovës nuk mund ta largojë. Publikimi i raportit të Dick Martit nuk ka qenë aksidental, por i qëllimshëm. Institucionet këtij raporti iu përgjigjen duke i dhënë përgjegjësi të plotë Bashkësisë Ndërkombëtare. Gjykata Speciale erdhi si nevojë politike ndërkombëtarët sesa për drejtësi të mirëfilltë.
Prania jonë ndodhi me arsyetimin se duhet të kënaqim aktorët e tjerë, në veçanti Beogradin dhe Rusinë. Na u premtua nga Bashkësia Ndërkombëtare mbështetje se do të kemi viza shpejt, Ushtri.. Kosova mbajti fjalën, e Bashkësia ndërkombëtare asnjë fjalë nuk e mbajti. GJK do të merret vetëm me krimet e supozuara, dhe kjo rezulton e padrejtë dhe nuk kanë besim në këtë gjykatë, ndërsa serbët i besojmë sepse janë të informuar saktë se asnjë serb nuk do të jetë i akuzuar.
Kjo është një gjykatë etnike. Mbi 50 për qind të qytetarëve janë të gatshëm të dalin në protesta, sepse kjo gjykatë nuk do të merret me 12 mijë shqiptarët e vrarë, të zhdukurve dhe të dhunuarve. Kjo gjykatë nuk do të merret me asnjë krim të serbëve që kanë kryer në Kosovë.Specialja do të jetë një pik drejtësi në oqeanin me padrejtësi që ka ndodhur në Kosovë”, ka thënë Thaçi të hënën në një debat të organizuar nga OJQ-të për “Perceptimin publik të Gjykatës Speciale të Kosovës: rreziqet dhe mundësitë”.
Këtë “shpërthim” të Thaçit ndaj ndërkombëtarëve për Specialen, opozitarët dhe njohësit e rrethanave politike e kritikojnë duke thënë se presidenti është dashur të ngrit zërin para se të votohet kjo gjykatë.
Deputeti i Vetëvendosje-s, Ismajl Kurteshi thotë se Thaçi ka qenë njeriu kryesur që ka bërë thirrje për votimin e Speciales andaj ashpërsimi i gjuhës ndaj ndërkombëtarëve nga ana e tij është i pakuptimtë.
“Në parim votimi i Speciales ka qenë gabim pasi është themeluar vetëm për shqiptarët, andaj është dashur të kundërshtohet. Ky ndërrim i kursit të presidentit është i pakuptimtë. Arsyeja e vërtet mud të mësohet pas ndonjë dite.
Ka mundësi që njëra nga arsyet është që edhe vet presidenti mund të jetë pre e kësaj gjykate që u themelua vetëm për Kosovën dhe shqiptarët që janë viktima të luftës, kurse serbët do të mbesin të paprekur”, thotë Kurteshi për tesheshi.com.
Naser Rugova, deputet i LDK-së, thotë se vendimet e Parlamentit nuk duhet hyrë në kombinime të kushtëzimit, pra të votohet një çështje për realizimin e një çështjeje tjetër.
Sipas tij kjo është një dobësi e atyre që i kanë realizuar këto procese sepse apsolutisht Gjykata Speciale nuk ka të bëjë me kushtëzimin e lëvizjes së lirë të qytetarëve.
“Për mua është jo serioze, e paqartë dhe papjekuri që të hyhet në kombinime me Bashkësinë ndërkombëtare. Ne duhet të marrim vendime konform Kushtetutës, interesit nacional, sovranitetit dhe integritetit të vendit sepse jemi shtet që na kanë njohur 115 shtete të globit. Në këtë kontekst, politika e jashtme por edhe politika e udhëhequr nga z. Thaçi tani president dhe deklaratat e tilla hapin shumë dilemma, debate të cilat flasin për një dështim total të gjitha procese që i ka udhëhequr z. Thaçi dhe ekipi i tij. Tjesht Kosova ka dalë në pozitë inferior ose është dëmtuar si shtet por edhe të prosperitetit të vendit sepse jemi i vetmi shtet i getoizuar. Andaj deklaratat e tilla është dashur t’i bëj me kohë, këto gjëra t’ia thotë Kuvendit dhe jo postfestum kur vendi ka hyrë në një qorrsokak politik, juridik, konstitucional por edhe socio-ekonomik dhe zhvillimor.
Për këto deklarata të z. Thaçit besoj se ne si LDK dhe grup parlamentar do të dalim me qëndrime zyrtare mbase edhe do ta ngritim si temë në Kuvend”, thotë Rugova për tesheshi.com.
Ndërsa politologu Mentor Tahiri thotë se Specialja, e cila erdhi si rezultat i presionit politik dhe mediatik ende mbetet një mister për kosovarët, pasi nuk dihet qartë fushëveprimi i saj dhe shumëçka po spekulohet.
“Vetë deklarimi i presidentit Thaçi lidhur me mosveprimin e deritanishëm të ndërkombëtarëve shpërfaq edhe një marrëveshje ndërmjet autoriteteve të Kosovës dhe faktorit ndërkombëtarë me anë të cilës Kosova ka synuar të lehtësojë rrugëtimin e euroatlantik. Në njërën anë situata e tensionuar politike në vend, kurse në anën tjetër edhe disa komplikime gjeopolitike në skenën botërore, kanë ndikuar që të ketë një ‘debakël’ të diplomacisë kosovare në drejtim të rrumbullakimit të shtetësisë së Kosovës në sistemin politik ndërkombëtarë. Kosova ka bërë kompromise por pjesë të marrëveshjes nuk po zbatohen nga faktori ndërkombëtar, prandaj edhe një deklaratë e tillë e presidentit lidhur me Gjykatën Speciale duhet trajtuar në këtë kuadër”, thotë Tahiri për tesheshi.com.
Kujtojmë se ideja për themelimin e Gjykatës Speciale, apo siç do të emërohet me ligj si “Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar”, doli pas një rezolute në Këshillin e Evropës që kërkonte hetime mbi supozimet e një senatori zviceran Dick Marty, i cili pretendonte se pjesëtarë të UCK-së kanë kryer krime lufte dhe kanë trafikuar organeve të serbëve të vrarë gjatë luftës në Kosovë. Një prokuror amerikan Clint Williamson, tashmë ka kryer një hetim të gjerë rreth këtyre pretendimeve. Kjo gjykatë do të merret me të paktën 10 raste të dyshuara për krime lufte. Gjykata Speciale për Kosovën në përbërjen e saj do të ketë vetëm prokurorë e gjykatës ndërkombëtarë. /tesheshi.com/
