Në vitet e një prodhimtarie publicistike shkulmuese, Edi Rama i ka kushtuar rreshta të tjera dhe diskretitimit të kinematografisë shqiptare, asaj të periudhës së komunizmit, pra prodhimet e Kinostudios “Shqipëria e re”.
Në pamfletin e tij gjysëmpolitik, “Pinoku, mbreti i të varfërve”, në bashkëautorësi me të ndjerin Ardian Klosi, ndodhet dhe kapitulli V – “Rrëfimi 2 i Pinokut”, ku sajohet skena e një revolte të të gjithë personazheve të Realizmit Socialist, të cilët ngrihen kundër atyre prej të cilëve u krijuan, skenaristëve dhe regjisorëve.
Pinoku ndodhet mes tyre dhe sheh nga afër atë që ndodh.
“Çfarë i kishte shtyrë të dilnin nga azili i Biblotekës Kombëtare e të derdheshin si të dehur në sheshin historik? Kush i kishte fryrë në vesh e kishte arritur t’i mblidhte të gjithë bashkë në atë orgji reaksionare që kishte përgjakur demokracinë e brishtë shqiptare? A do t’ua njihte vallë Presidenca e vendit të drejtën e rikthimit në ndërtesën gjithë lagështirë e myshk të azilit, apo me atë rast do t’i pushkatonin, burgosnin a internonin ndhe do t’ia rikthenin ndërtesën pronarit?….”
Kështu pra nis pamfleti ku rresht pas rreshti kalohet në emra të përvetçëm personazhesh, por dhe skenaristësh, ku dukshëm emri i Kiço Blushit nuk haset asgjëkundi. Përmendet madje me ironi dhe i ndjeri Sabri Godo, i cili prej shumë vitesh punoi si skenarist në Kinostudio, por që nuk arriti të lërë asnjë lloj skenari për t’u mbajtur mend. Përmendet aty i ndjeri Vath Koreshi, Neshat Tozaj, Natasha Lako, Kujtim Çashku, e veçanërisht Teodor Laço -për të cilin ka dhe një pasazh ku personazhet tentojnë ta ekzekutojnë me varje – deri dhe Kadareja e Dritëro Agolli, por Kiço Blushi, një ndër skenaristët më prodhimtarë të kinemasë socrealiste shqiptare, nuk haset asgjëkundi.
Eshtë një lloj diferencimi që përkon me kohën kur Rama e Blushi kanë patur një miqësi tejet të ngushtë mes tyre. Bëhet fjalë për mesin e viteve `90, ku Blushi ishte larguar nga PD-ja dhe RD-ja, duke zgjedhur të jetë në anën tjetër të llogores politike me protagonizëm gazetaresk në të famshëm Koha Jonë (për një periudhë dhe si kryeredaktor), ndërkohë dhe Rama shkruante dhe jepte intervista hera-herës po në këtë gazetë. Arsye tjetër nuk ka.
Ja dhe një prej pasazheve kryesore, ku Rama përmend një sërë krijuesish, por sërish emri i Kiço Blushit mungon.
“Pushova, por pa e lënë turmën të dilnte nga shtangja e të shpërthente në ovacion, krejt i rrëmbyer prej arsyetimit tim, i eksituar trupërisht e mendërisht, bërtita mesa kisha në kokë: ‘O lopë, o buaj, o viça, o kuaj, o qingja, o dele, o mushka, o gomerë, o qen, o mushkonja anofele, o shqiponja dhe këndezë! O ju krijesa punëtore, pjellore, të urta e vigjëlente, qënie hyjnore me sy e vesh që gjuhën djallëzore të gjarprit që flet me gojën e njeriut nuk e kuptoni! O thashë me miell, o thasë me drithë, o thasë me allçi, o thasë me çimento, o thasë me qymyr, me dushk e shkozë, o skela hekuri, o revolverë, o nagantë, o dyfekë, o mauzerë, o kapota, o kapterrë, o topa, o mitralozë, o murtaja, o furra, o furrnalta, o diga, o materie pa jetë që more jetë nga jeta jonë e që na dhe jetë nga përjetësia jote! O Shaban, o Kanan, o Dritan, o xha Qenan, o Uran, o xha Kapllan, o Andi, o Pandi, o Veli, o Pandeli, o Nebi, o Sami, o Sali, o Latif, o Sherif, o Zarif, o Besnik, o Kreshnik, o Llesh, o Frrok, o Rrok, o malok, o shofer, o timonier, o pioner, o magazinier, o bërber, o mësues, o tokëpunues, o bujk, o agronom, o sekretar, o kryetar, o komisar, o Lilo Labja moreeeeeeeeeeeeeee!, i klitha për një jetë të tërë errësirës derisa u meka dhe duke mbledhur fijen e fundit të zërit vazhdova, Ana!…Zana!…Diana!…Leze! Teze!…Shaniko! Emira!…Edlira!…Laje!.. Roza!…Mimoza!…Besa!…Shpresa!…o ju të gjithë! Çfarë do ishin sot Ata sikur të mos ishit ju, ju të gjithë!
Kush do të ishte Ismaili, Dritëroi, Zijai, Sabriu, Rudolfi, Moikomi, Betimi, Fatosi, Dhimitri, Pullumbi, Taqua, Natasha, Bardhyli, Sajmiri, Vathi, Skënderi, Koçi, Besniku, Kujtimi, Neshati, Ibrahimi, Feimi…..”
Pra, Kiçoja nuk është asgjëkundi, veç rastit kur përmenden “mushkonjat anafele”, detaj nga filmi “Koncert në vitin ‘36” që ka për skenarist pra të atin e Benit, ish-mikut të ngushtë të Ramës në ato vite, e sot kundërshtar për aspekte staturore e cilësi qeverisëse.
Sa për kujtesë, Kiço Blushi është skenarist i filmit “Çifi i lumtur”, filmi që sulmonte myslimanët dhe katolikët e Shkodrës duke i paraqitur ata në një dritë përçmuese. Sipas fabulës së filmit, ata duhet të linin mënjanë përkatësitë fetare, madje të mos besonin fare, e t’i linin pasardhësit e tyre që të duheshin sipas normave të moralit komunist. Përgatiti: Ermir Hoxha – /tesheshi.com/
