Një ndërtesë shkollore në fshatin Rubovc, rreth pesë kilometra larg nga qyteti i Lipjanit e ndarë nga një mur i improvizuar, mban dy emra. Njërin për nxënësit shqiptarë, “Drita” dhe tjetrin për ata serbë “Braqa Aksiq”.
Mësimdhënësit dhe nxënësit e të dyja komuniteteve nuk kanë kontakte apo komunikim ndërmjet vete, pavarësisht se thonë se e kalojnë mirë dhe nuk kanë ndonjë problem në bashkëjetesë ndëretnike.
Shkolla që sot mban dy emra etnikë, u nda në vitin 1999, që prej para luftës në Kosovë e cila ndodhej nën administrimin serb dhe kur mosbesimi ndërmjet komuniteteve arriti një pikë kulmore.
Në pjesën ku mësojnë nxënësit shqiptarë, objekti është i vjetruar dhe kushtet janë shumë të vështira, thotë drejtori i shkollës Ekrem Murati.
“Gjysma e shkollës i takon atyre (serbëve) dhe gjysma neve (shqiptarëve). Bashkëpunimi është relativisht i mirë. Por, megjithatë nuk kemi asgjë të përbashkët. Ata mësojnë me një planprogram tjetër, ne me tjetër. Gjithçka në shkollë është e ndarë, madje edhe nisja e mësimit, pushimet ndërmjet orëve dhe mbi të gjitha edhe përfundimi i vitit shkollor”, thotë Murati, për radio “Evropa e Lirë”.
Ai më tej shton: “Pushimin e gjatë e kanë në kohë tjetër. Po ashtu edhe pushimet verore dhe dimërore i kanë në periudhë tjetër nga ne. Nuk ka takime të rregullta, por nuk janë marrëdhënie të këqija. Përshëndetemi kur takohemi, më shumë jo”.
Pjesa shqiptare e shkollës ka katër klasë dhe mësimet i vijojnë 149 nxënës shqiptarë. Të punësuar janë 18 arsimtarë, tre punëtorë teknikë dhe punohet me dy ndërrime.
Por, objekti i shkollës ka dy hyrje dhe pjesa serbe e saj ndodhet në anën tjetër, përtej kontaktit me pjesën shqiptare.
Në shkollën fillore “Braqa Aksiq”, në objektin e njëjtë, mësojnë 11 nxënës me planprogram të qeverisë së Serbisë. Në shkollë thonë se nuk kanë asnjë kontakt me pjesën tjetër shqiptare dhe se shumëçka i ndanë.
Liljana Reiçeviq, mësimdhënëse, thotë se përveç përshëndetjeve kur takohen në oborrin e shkollës, nuk kanë ndonjë kontakt tjetër më mësimdhënësit shqiptar.
“Nuk kemi ndonjë problem, por nuk kemi as ndonjë afërsi me ta. Vetëm përshëndetemi, tungjatjeta- tungjatjeta. Nuk kemi ndonjë problem e as ndonjë konflikt, por nuk kemi as ndonjë afërsi. Punojmë me planprogramin e Serbisë”, ka thënë Reiçeviq.
Barriera gjuhësore i ndanë dhe vështirëson komunikimet ndërmjet nxënësve të të dyja komuniteteve, që edhe lojën e bëjnë ndaras, thotë Fisnik Zaskoku, nxënës i klasës se nëntë.
“Konflikte as probleme nuk kemi pasur. Në fshat ndonjëherë luajmë bashkë, kurse në shkollë jo, vetëm nëse kemi ndonjë garë të futbollit. Në shkollë i kemi fushat e futbollit të ndara, ata e kanë të vetën, kurse ne kemi fushën tonë”, thotë Fisnik Zaskoku.
Kurse Maja Mihajlloviq, nxënëse e klasës së pestë, në pjesën tjetër të shkollës të komunitetit serb, thotë se shoqërohen edhe më nxënësit shqiptar.
“Shoqërohemi, luajm nganjëherë, kryesisht në shtëpi, kurse në shkollë nganjëherë”, thotë ajo.
