Një “Letër Runike” e epokës Vikinge e gdhendur në gur dhe e famshme në mesin e ekspertëve, mund të jetë një regjistrim që i kushtihet një katastrofe klimaterike të shekullit të 9-të në Skandinavi, tregon një studim i ri nga një ekip ekspertësh suedezë të universitetit.
Në shkëmbin e quajtur “Rock”, afër Liqenit Vattern në Suedinë qendrore, është gdhendur ajo që besohet të jetë “mbishkrimi Runik” i njohur më i gjatë në botë.
Studiuesit kanë konsideruar prej kohësh gurin prej pesë tonësh, 2,5 metra të gjatë, si një monument për djalin e tyre të ndjerë, me një histori heroike për mbretërit Viking dhe betejat që ata luftuan.
Por katër studiues suedezë që janë bashkuar për të interpretuar mbishkrimin, në një punim të botuar këtë javë, shkruajnë se disa pjesë të tekstit përmendin një rrezik natyror, jo një betejë ushtarake.
“Ne besojmë se kjo ka të bëjë me ekuilibrin kozmik”, tha profesori i Universitetit të Gothenburgut Per Holmberg, i cili drejtoi studimin.
“Deri më tani ne jemi përqendruar shumë në rëndësinë e aspektit ushtarak në atë tekst, por ka një kumt tjetër më të rëndësishme në atë mbishkrim – ta ruajmë universin së bashku”, shtoi Holmberg.
Një mbishkrim shkëmbor për “vdekjen e Diellit nëntë breza më parë” mund t’i referohej një ftohjeje ekstreme të klimës, gjë që ka shkaktuar mungesë të të korrave dhe urisë në të gjithë botën.
“Elita e fuqishme e epokës Vikinge e shihte veten si garantues të korrjeve të mira”, tha Olof Sundqvist, profesor i historisë dhe fesë në Universitetin e Stokholmit.
Në shekullin e 9-të, kishte vikingë që të frikësoheshin se një dimër i tillë do të vinte dhe do të zhdukte tërë jetën në Tokë – tha profesori i arkeologjisë së Universitetit Uppsala, Bo Graslund.
Për koçidencë, ky zhvillim vjen nga i njëjti vend nga është dhe Gerta Thumberg, adoleshentja që po mban gjallë kauzën e klimës në botë. /tesheshi.com/
