Nga Alba Skëndaj
Laboratorët publikë nuk kanë kite dhe reagentë për të bërë të gjitha analizat për sëmudnjet seksualisht të transmetueshme, ndërsa privatët kanë teknologji shumë më të avancuar por nuk i raportojnë fare sëmundjet. Ky është rezultati i një studimi që ekspertë të Institutit të Shëndetit Publik dhe fakultetit të Mjekësisë kanë kryer me 148 laboratorë privatë e publikë.
Studimi
Rritja e numrit të të sëmurëve me HIV- AIDS, hepatitet virale dhe sëmundje të tjera seksualisht të transmetueshme, sëmundje të cilat janë edhe nën survejancë nga shëndetësia shqiptare, ka qenë arsyeja që Adela Vasili, Elona Kureta, Marjeta Dervishi dhe Silva Bino kanë ndërmarrë studimin në 36 qytetet të vendit “Vlerësimi i Kapaciteteve Laboratorike në Shqipëri në 2014-2015”. Dhe rezultatet janë vërtetë surprizuese. “Në sektorin publik hasen vështirësi për diagnostikimin e sëmundjeve seksualisht të transmetueshme për arsye të mungesës së kiteve, aparaturave përkatëse si dhe mungesës së mjekëve mikrobiologë në rrethe. Durrësi, Berati dhe Pogradeci ndryshe nga rrethet e tjera ofrojnë mundësinë e diagnostikimit edhe pranë laboratorëve mikrobiologjike të spitaleve. Laboratorët privatë ofrojnë akses më të madh për diagnozën e IST-ve dhe shfaqin variacion të metodave të përdorura”, theksojnë ekspertët gjatë këtij studimi.
Sistemi Publik
Nga 41 laboratorët publikë vetëm në rrethin e Vlorës përdoret metoda diagnostikuese ELISA (që është edhe më e sigurta) për identifikimin e HIV, hepatitit B e C. Ndërkohë që në 12 laboratorët publik të qarqeve përdoret për diagnostikim vetëm testi i shpejtë për këto agjentë infektivë, ndrësa sa i përket pjesës tjetër laboratorët nuk kanë kapacitete diagnostikuese. Nëse i drejtoheni një laboratori publik, për të kuptuar nëse jeni i prekur nga sifilizi, gonorrea, klamidias, me shumë gjasë ata do t’iu orientojnë drejt privatit, pasi kanë mungesa. Studimi ka konstatuar se asnjë prej laboratorëve publikë nuk kishte kapacitetet e nevojshme për diagnostikimin e klamidias, ndërsa sa i përket sifilizit ai diagnostikohej me testin e shpejtë në të gjithë laboratorët mikrobiologjike të DSHP-ve dhe për gonorrenë përdorej mikroskopia dhe kultura.
Privatët
Sa i përket sistemit privat, thuajse në të 107 laboratorët e marrë në studimi për HIV, hepatit B dhe C kryhet ekzaminimi jo vetëm me testin e shpejtë, por edhe me metoda imunoenzimatike Elisa, Minividas, PCR. Në Tiranë, Durrës, Fier, Vlorë, Gjirokastër, Sarandë kryhet matja e të gjithë markuesve të HBV me metoda imunoenzimatike, kryesisht Elisa. Madje në disa raste laboratorët private mjekësore mostrat serike i dërgojnë në Tiranë apo edhe jashtë vendit, si në Itali dhe Greqi, por pavërisht kësaj game të gjërë shërbimesh kërkesa për këto diagnoza është e vogël. “Pothuajse të gjithë laboratorët privatë kishin dijeni për detyrimin e raportimit të sëmundjeve infektive, por nuk raportonin. Në shumë prej tyre mungonin fletët e denoncimit të sëmundjeve infektive duke veçuar Vlorën, Tiranën, Fierin, Durrësin”, – përfundon raporti i ekspertëve të ISHP-së. /tesheshi.com/
