Shtetet e Bashkuara filluan zyrtarisht tërheqjen e trupave të tyre nga Afganistani të Shtunën, duke i dhënë fund luftës së saj më të gjatë, por duke njoftuar të ardhmen e pasigurt të vendit nën kontrollin e Talibanëve.
Zyrtarët amerikanë në terren thanë se tërheqja kishte filluar tashmë, por 1 maji llogaritet si datë zyrtare.
Gjatë mandatit të Donald Trump, ai ra dakord me Talibanët si një afat për tërheqjen e plotë, por Presidenti Joe Biden vendosi atë datë si fillimin e tërheqjes, e cila duhet të përfundojë deri më 11 shtator, 20-vjetorin e sulmit në Shtetet e Bashkuara.
Qiejt mbi Kabul dhe bazën ushtarake Bagram aty pranë po gumëzhinin me më shumë aktivitete të helikopterëve amerikanë se zakonisht pasi përshpejtimi i tërheqjes.
Forcat e NATO-s filluan tërheqjen të enjten.
Joe Biden: Pse do të qëndronim atje?
Shanset për një fund të pranisë 20-vjeçare të SHBA po shfaqen pavarësisht luftimeve në mungesë të një marrëveshje paqeje midis qeverisë së Kabulit dhe Talibanëve.
Një makinë bombë të premten në Pul-e-Alam, në jug të kryeqytetit, vrau të paktën 30 vetë dhe plagosi rreth njëqind.
Biden është i vendosur për t’i dhënë fund “luftës së përjetshme”.
Muajin e kaluar, ai njoftoi se do të tërhiqte 2500 trupat e mbetura amerikane deri në 20-vjetorin e sulmeve të 11 shtatorit.
“Sulmi i tmerrshëm 20 vjet më parë nuk mund të shpjegojë pse do të qëndronim atje në 2021,” tha Biden.
Që kur u arrit marrëveshja e tërheqjes së SHBA-së, Talibanët nuk janë përplasur drejtpërdrejt me trupat e huaja, por kryengritësit kanë sulmuar vazhdimisht forcat qeveritare në fshatra dhe kanë kryer terror në zonat urbane.
Tërheqja e forcave amerikane ka rritur vetëm frikën në mesin e popullatës afgane.
“Të gjithë kanë frikë se mund të kthehemi në ditët e errëta të epokës së Talibanëve,” tha Mena Nowrozi, e cila punon në një radio private në Kabul.
Ashraf Ghani: Kë po vrisni, çfarë po shkatërroni?
“Talibanët janë akoma të njëjtë; ato nuk kanë ndryshuar. Shtetet e Bashkuara duhet të kishin zgjatur praninë e tyre me të paktën një ose dy vjet,” tha Nowrozi për AFP.
Presidenti afgan Ashraf Ghani këmbëngul që forcat qeveritare, të cilat kanë zhvilluar pjesën më të madhe të luftimeve tokësore kundër Talibanëve për muaj, janë “plotësisht të afta” për të kontrolluar rebelët.
Ai shtoi se tërheqja do të thotë gjithashtu që Talibanët nuk kanë asnjë arsye për të luftuar.
“Kë po vrisni? Çfarë po shkatërron? Justifikimi juaj për të luftuar të huajt tani ka mbaruar,” tha Ghani në një fjalim këtë javë.
Gjenerali Mark Milley, shefi i Shefave të Shtabit të Përbashkët të SHBA-së, nuk e përjashtoi mundësinë e një kaosi të plotë.
“Në rastin më të keq, ju keni një kolaps të mundshëm të qeverisë, një kolaps të mundshëm ushtarak,” tha Milley në fillim të kësaj jave.
“Ju keni luftën civile dhe të gjithë katastrofën humanitare që vjen me të.”
Oficeri Abdul Malik nga ish-bastioni i rebelëve Kandahar tha se ata ishin gati.
“Ne duhet të kujdesemi për atdheun tonë … Ne do të bëjmë më të mirën për të mbrojtur tokën tonë,” i tha Malik AFP.
Sulmi ushtarak i udhëhequr nga SHBA filloi në tetor 2001, pas sulmeve të 11 shtatorit.
ICG: Ky do të bëhet një konflikt i pastër lokal
Dy dekada më vonë, pas vdekjes së gati 2,400 amerikanëve dhe dhjetëra mijëra afganëve, Biden thotë se tërheqja përfundimtare është e justifikuar sepse forcat amerikane janë siguruar që vendi të mos bëhet përsëri një bazë për luftëtarët e huaj në komplotet kundër Perëndimit.
Ekziston frika se Talibanët mund të sulmojnë forcat amerikane në tërheqje dhe në provincën jugore të Kandahar – ku armiqtë janë përplasur rregullisht – burimet e sigurisë thonë se disa zona janë plot me eksplozivë të vendosur nga kryengritësit.
Andrew Watkins i Grupit Ndërkombëtar të Krizave (ICG) tha se ky do të bëhej një konflikt i pastër lokal në muajt e ardhshëm.
“Partnerët e SHBA dhe NATO po tërhiqen dhe po u japin të dy palëve kryesore të këtij konflikti mundësinë e parë për të luftuar dhe vlerësuar kundërshtarët e tyre pa faktorin shtesë të SHBA,” tha Watkins. /tesheshi.com/
