Shtetet e Bashkuara, Australia dhe Britania e Madhe kanë zbuluar detaje të një plani për t’i siguruar Australisë nëndetëset sulmuese me energji bërthamore në fillim të dekadës së ardhshme për të kundërshtuar ambiciet e Kinës në rajonin Indo-Paqësor.
Duke folur në një ceremoni në bazën detare amerikane në San Diego, i shoqëruar nga kryeministri australian Anthony Albanese dhe kryeministri britanik Rishi Sunak, presidenti i SHBA Joe Biden e quajti marrëveshjen nën partneritetin AUKUS 2021 pjesë e një angazhimi të përbashkët për një Paqësor të lirë dhe të hapur, me dy “aleatët më të palëkundur dhe më të aftë” të Amerikës.
Sunak vuri në dukje se ky është një “partneritet i fuqishëm”.
“Kjo do të thotë që për herë të parë tre flota nëndetëse do të bashkëpunojnë përtej Atlantikut dhe Paqësorit, duke i mbajtur oqeanet tanë të lirë për dekadat e ardhshme,” shtoi ai.
Tre nëndetëse për në Australi
Sipas marrëveshjes, SHBA do t’i shesë Australisë tre nëndetëse amerikane të klasit Virginia me energji bërthamore në fillim të viteve 2030, me opsionin që Australia të blejë dy të tjera nëse është e nevojshme, thuhet në deklaratën e përbashkët.
Projekti thuhet se do të kulmojë me prodhimin britanik dhe australian të një klase të re nëndetësesh, SSN-AUKUS – një anije “e zhvilluar në mënyrë trepalëshe” e bazuar në një dizajn britanik të gjeneratës së ardhshme që do të prodhohej në MB dhe Australi me teknologjinë më të avancuar amerikane.
Mbretëria e Bashkuar do të marrë nëndetësen e saj të parë SSN-AUKUS në fund të viteve 2030 dhe Australia do ta marrë nëndetësen në fillim të viteve 2040.
Ato do ndërtohen nga BAE Systems dhe Rolls-Royce.
“Marrëveshja AUKUS që po konfirmojmë këtu në San Diego përfaqëson investimin më të madh të vetëm në aftësitë e mbrojtjes australiane në historinë tonë, duke forcuar sigurinë kombëtare dhe stabilitetin e Australisë në rajonin tonë,” tha Albanese në ceremoni.
Një zyrtar ushtarak australian tha se projekti do të kushtonte 368 miliardë dollarë deri në vitin 2055.
Si pjesë e AUKUS, Uashingtoni po ndan teknologjinë bërthamore për herë të parë që nga vitet 1950 kur ajo u nda me Britaninë e Madhe.
Një marrëveshje historike
Biden theksoi se këto janë nëndetëse me energji bërthamore, por se ato nuk janë të armatosura me armë bërthamore.
“Këto anije nuk do të kenë armë bërthamore të asnjë lloji në to,” tha ai.
Kina e ka dënuar AUKUS-in si përhapje të paligjshme bërthamore.
Në nisjen e partneritetit, Australia gjithashtu shqetësoi Francën duke anuluar papritur një kontratë për blerjen e nëndetëseve konvencionale franceze.
I pyetur nëse ishte i shqetësuar se Kina do ta perceptonte marrëveshjen e nëndetëseve si agresion, Biden tha jo.
Ai shtoi se pret të flasë së shpejti me udhëheqësin kinez Xi Jinping, por nuk do të thotë se kur.
Këshilltari i Sigurisë Kombëtare i Biden, Jake Sullivan të premten vuri në dukje ngritjen ushtarake të Pekinit, duke përfshirë nëndetëset me energji bërthamore.
“Ne komunikuam me ta për AUKUS-in dhe i kërkuam më shumë informacion për qëllimet e tyre”, tha ai.
Australia i ka ofruar Kinës një informim mbi marrëveshjen e nëndetëseve, por deri më tani nuk është marrë asnjë përgjigje nga Pekini, tha ministri australian i Mbrojtjes, Richard Marles. /tesheshi.com/
