Gati dy muaj pas përmbysjes së presidentit sirian Bashar al-Assad, ish-komandanti i opozitës dhe lideri de fakto i Sirisë Ahmed al-Sharaa është emëruar president i përkohshëm, raportojnë mediat shtetërore siriane.
“Kjo është një ditë monumentale,” tha korrespondenti i Al Jazeera-s Osama Bin Javaid, duke raportuar nga Damasku. “Kjo jep një pamje më të qartë të vendit, sepse kishte pasiguri se si do të dukej administrata e re.”
Çfarë është shpallur?
Agjencia shtetërore e lajmeve e Sirisë SANA njoftoi, duke cituar komandantin Hassan Abdel Ghani, se al-Sharaa ishte emëruar president deri në mbajtjen e zgjedhjeve.
Al-Sharaa është gjithashtu i autorizuar të formojë një këshill të përkohshëm legjislativ për fazën tranzitore, i cili do të kryejë detyrën e tij deri në miratimin e një kushtetute të re.
Të gjitha fraksionet ushtarake në Siri, duke përfshirë ushtrinë dhe forcat e sigurisë siriane, si dhe Hayat Tahrir al-Sham (HTS) të al-Sharaa-s, janë shpërbërë, ashtu si edhe kushtetuta e vendit, si dhe partia Baath e Asadit, e cila kishte sunduar vendin për më shumë se 60 vjet përpara përmbysjes së tij.
Njoftimet dolën gjatë një takimi në Damask ku përfshiheshin komandantët e grupeve të armatosura që luftonin përkrah HTS-së të al-Sharaa për të rrëzuar Asadin nga pushteti më 8 dhjetor.
“Al-Sharaa po përpiqet t’i bindë ata se të gjithë do të jenë pjesë e Sirisë së re,” tha Bin Javaid.
Kur do të mbahen zgjedhjet në Siri?
Nuk dihet se sa do të zgjasë periudha e tranzicionit sepse aktualisht nuk ka plan për të mbajtur zgjedhje në Siri.
Al-Sharaa kishte thënë më parë se organizimi i zgjedhjeve në vendin e shkatërruar nga lufta mund të zgjasë deri në katër vjet.
Duke folur për televizionin saudit Al Arabiya në dhjetor, al-Sharaa tha se hartimi i një kushtetute të re mund të zgjasë deri në tre vjet.
Ai tha se zgjedhjet ka të ngjarë të mbahen pas katër vjetësh sepse duhet të bëhet një regjistrim i ri për të përcaktuar numrin e votuesve me të drejtë vote në vend.
“Çdo zgjedhje domethënëse do të kërkojë zbatimin e një regjistrimi gjithëpërfshirës të popullsisë,” tha ai.
Kush është Ahmed al-Sharaa?
Al-Sharaa, i cili më parë njihej si Abu Mohammed al-Julani, ishte udhëheqësi i HTS-së, grupi që u bë forca më e fuqishme e armatosur e opozitës në Siri dhe udhëhoqi ofensivën që kulmoi me përmbysjen e Assadit dhjetorin e kaluar.
HTS ishte më parë një degë e Al-Kaedës, por ka ndryshuar kurs dhe është moderuar vitet e fundit. Në vend të kësaj, al-Sharaa e pozicionoi veten dhe grupin e tij si roje të besueshme të një Sirie të çliruar nga Assadi, i cili shtypi brutalisht një kryengritje popullore gjatë Pranverës Arabe të vitit 2011.
Që nga rrëzimi i Assadit, HTS është bërë partia de facto qeverisëse dhe ka krijuar një qeveri të përkohshme të përbërë kryesisht nga zyrtarë të qeverisë lokale që më parë ka udhëhequr në provincën e kontrolluar nga rebelët, Idlib.
Javët e fundit, al-Sharaa është takuar me udhëheqës dhe diplomatë të huaj, zyrtarë të Kombeve të Bashkuara dhe prokurorin e Gjykatës Penale Ndërkombëtare, Karim Khan.
A është Siria ende nën sanksione të huaja?
Këtë javë, ministrat e jashtëm të Bashkimit Evropian i diskutuan ato në një takim në Bruksel.
Disa sanksione të BE-së ndaj Sirisë do të hiqen si pjesë e një lëvizjeje më të gjerë të BE-së për të ndihmuar në stabilizimin e Damaskut, tha ministri i jashtëm francez.
Shtetet e Bashkuara dhe BE vendosën një sërë sanksionesh gjymtuese ndaj Sirisë në vitin 2011, duke i mohuar Damaskut aksesin në tregjet e kapitalit dhe të ardhurat nga tregtia. Kufizimet perëndimore kanë shkëputur efektivisht ekonominë zyrtare të Sirisë nga pjesa tjetër e botës.
Al-Sharaa dhe qeveria e tij ua kanë bërë të qartë udhëheqësve të huaj se heqja e sanksioneve është vendimtare për të ardhmen e Sirisë.
“Këto sanksione kanë një ndikim te të gjithë brenda Sirisë, në të gjitha aspektet e shoqërisë siriane”, tha Bin Javaid.
Çfarë ishte Partia Socialiste Arabe Baath?
Të gjitha mbetjet e regjimit të Assadit do të shpërndahen, duke përfshirë parlamentin, kushtetutën e vjetër siriane dhe Partinë Socialiste Arabe Baath të Asadit.
Partia Baath, qëllimi i deklaruar i së cilës ishte bashkimi i shteteve arabe në një komb, u themelua nga dy nacionalistë arabë sirianë, Michel Aflaq dhe Salah al-Din al-Bitar, dhe miratoi kushtetutën e saj të parë në 1947. Në një moment, kjo parti sundonte Irakun dhe Sirinë.
Në Siri, Partia Baath u lidh pazgjidhshmërisht me familjen Assad, e cila mori pushtetin në vitin 1970. Për dekada, familja përdori partinë dhe ideologjinë e saj pan-arabe për të kontrolluar vendin. Shumë poste të larta ushtarake mbaheshin nga anëtarë të sektit pakicë alavit të familjes dhe anëtarësimi në parti u përdor si mbulesë për t’i dhënë asaj një natyrë nacionaliste dhe jo sektare.
Pas përmbysjes së Assadit, shumë anëtarë të udhëheqjes së partisë u fshehën ose u larguan nga vendi. Në një lëvizje simbolike, sundimtarët e rinj të Sirisë e kanë kthyer ish-selinë e partisë në Damask në një qendër ku ish-anëtarët e ushtrisë dhe forcave të sigurisë rreshtohen për të regjistruar emrat e tyre dhe për të dorëzuar armët e tyre. /tesheshi.com/
