Nga Shkëlzen Rrecaj
Sevdije Ramadani, është një grua gorane nga Dragashi që nuk lë panair të artizanatit shqiptar pa qenë e pranishme. Ajo përfaqson mjeshtërinë e sishoqeve të saj në të endur. Menaxhere e shoqatës “Gora”, e regjistruar aty nga viti 2010. Ajo thotë se meqë gratë e zonës së Gorës nuk dinë të flasin shqip dhe të punojnë bashkë me shqiptarët, ato vendosën që të merren me këtë zanat duke punuar kostume të ndryshme me motive tradicionale.
Dhe çdo herë, thotë se ndahen të kënaqura nga prezantimet.
“Po, ka të interesuar, për faktin se veshjet e Dragashit u përshtaten të gjitha veshjeve shqiptare”, thotë Sevdija.
Kjo grua e zonja, me plot energji, aftësi e optimizëm, është një prej personazheve të panairit të hapur të mërkurën në Prishtinë, i cili u kushtohet emigrantëve që vijnë e dynden në trojet e tyre, për çmallje e pushime gjithashtu, duke e dinamizuar në maksimum jetën e fshatrave dhe qyteteve prej nga janë e ku kalojnë ditë e javë mes të dashurve të tyre. Ky lloj panari, i cili ka për mision që t’u prezantojë emigrantëve, si dhe fëmijëve të tyre, traditën e vendit prej nga janë, si një mënyrë për të mos e harruar e për ta mbajtur gjallë ndenjën e atdhedashurisë nga kontakti me produktet e artizanatit, si shpehja më kuptimplote e identitetit kombëtar. Dhe kjo ka bërë që ky lloj panairi, i një përmase mbarëkombëtare, të shndërrohet në një traditë të përvitshme.
Tjetër personash interesant aty, është dhe Ramiz Hajdari. Shqiptar nga Ulqini, mjeshtëria e tij është punimi i drurit në përgjithësi, por dhe i ullirit në veçanti. “Me gdhendje merrem tash njëmbëdhjetë vjet dhe, për këtë lloj specialiteti artizanal jam i vetmi në trevat shqiptare. Kam marrë shumë çmime kombëtare e ndërkombëtare, ku veçoj atë të marrë në qytetin Gylçuk të Turqisë, ku u vlerësova me vendin e parë mes 180 artizanëve. Unë jam edhe kryetar i shoqatës “Globus”, e cila organizon shumë panaire mbarëkombëtare dhe ndërkombëtare. Përveç punimeve me motive kombëtare të cilat bëhen me dorë, kam edhe punime të cilat punohen nga druri i ullirit, i cili është shumë i vështirë për t’ugdhendur.Gjithashtu, punoj instrumente burimore, fyej, lahuta, etj.”
Por për të, interesimi për motivet me karakter kombëtar ka filluar të zbehet. Këtë shqetësim ai e shpreh edhe në bisedën me ne. “Sa i përket punimeve dhe interesimit me motive kombëtare, të them të drejtën që kohëve të fundit ka rënie. Deri me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, interesimi ka qenë shumë i madh, sidomos punimet artizanale me motive kombëtare, e sidomos për hartat e trevave shqiptare,” thekson ai.
Në këtë panair ai prezanton një punim të veçantë, fjala është për një hartë me 138 qytete dhe qyteza të të gjitha trojeve shqiptare, për të cilin thotë se ka qenë punimi më i mirë me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë. Po ashtu, në tezgën e tij bie në sy edhe një hartë tjetër interesante në të cilën ai ka kombinuar gjashtë qytete: Ulqinin, Krujën, Prizrenin, Tetovën, Preshevën dhe Prevezën.
Mozaikun e gjeografisë shqiptare në këtë panair e plotëson Pranvera Qotaj nga Shkodra, e cila kishte ardhur enkas për panairin e Prishtinës. Zeja e saj është thurja e qilimave, me të cilën merret që nga mosha dymbëdhjetëvjeçare, të trashëguar brez pas brezi.
Znj. Qotaj, e cila ka përfunduar fakultetin dhe studimet master, mendon të vazhdojë me këtë zeje duke e vazhduar traditën e të parëve të saj.
Ajo falënderon Ministrinë e Diasporës që ua kanë mundësuar që sot të jenë pjesëmarrës e këtij panairi dhe se është shumë e kënaqur me interesimin e qytetarëve.
“Interesimi është shumë i madh, sepse kosovarët i pëlqejnë shumë këto punime për arsye se janë origjinale dhe tradicionale si dhe paraqesin motive të traditës shqiptare. Edhe me çmimet janë të kënaqur dhe vijnë për së dyti për t’i blerë punimet tona.”, shprehet ajo për portalin tesheshi.com.
Panairi me punime artizanale dhe veshje kombëtare mbahet në sheshin “Zahir Pajaziti” dhedo të qëndrojë i hapur për tri ditë, deri më 14 korrik. /tesheshi.com/
