Rritja e kompanive kosovare në fushën e prodhimeve e ka shqetësuar shtetin serb deri në atë masë sa për këtë çështje është marrë edhe Agjencia Informative serbe e Sigurisë e njohur si BIA.
Serbia dhe prodhuesit e këtij shteti janë në panik pasi që tregu i brendshëm i Kosovës ka filluar të furnizohet gati mjaftueshme me prodhimet vendore, duke i larguar gradualisht prodhimet serbe.
Me të parë këtë fiasko të prodhuesve serb, në funksion ka hyrë edhe BIA. Indeksonline posedon një dokument “Top Sekret” të BIA-s që lidhet kryekëput me shqetësimin për mbulimin e tregut të Kosovës nga prodhimet vendase.
Në këtë dokument përmendet se si në vitin 1999 – 30 për qind e prodhimeve serbe të industrisë së ushqimit eksportoheshin në Kosovë dhe kjo e rriste ndikimin serb këtu.
Tutje thuhet se që nga shpallja e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008 ka filluar rënia drastike e eksportit të produkteve ushqimore serbe në Kosovës falë kampanjave të ndryshme dhe rritjes së prodhimit të produkteve vendore.
Bile BIA serbe i ka identifikuar prodhuesit kosovarë që po ia marrin tregun prodhuesve serbe dhe e ka përgatitur strategjinë se si të dëmtohen ata.
Në vijim mund të lexoni letrën e plotë “Top Sekret” të BIA-s lidhur me panikun që e ka kapluar Serbinë për rritjen e prodhuesve kosovar dhe planit për dëmtimin e tyre:
- Nga viti 1999 tregu i Kosovës ishte i furnizuar me shumicë nga produktet serbe, që përbënte rreth 30 për qind të eksportit të përgjithshëm të industrisë ushqimore serbe. Në këtë mënyrë ne kishim ndikimin tonë ekonomik.
- Që nga shpallja e njëanshme e pavarësisë së të ashtuquajturës “Republika e Kosovës, në shkurt të vitit 2008, trendi i konsumimit të prodhimeve serbe shënon rënie drastike.
III. Kontribut kësaj rënie të tregtisë me prodhimet serbe, kanë dhënë edhe kampanjat e ndryshme të partive nacionaliste dhe asociacioneve të ndryshme ekonomike.
- Kompanitë lokale përgjithësisht kanë prodhuar produkte që mund të krahasohen me prodhimet tona, edhe sipas përmbajtjes edhe sipas dizajnit, kështu që gradualisht po e fuqizojnë praninë e tyre në dëm të prodhimeve serbe.
- Prodhuesit që kemi munduar t’i identifikojmë janë si në vijim:
– Fluidi (Gjilan) me prodhimin e “Jaffa-s” si zëvendësim për “Nektar”
– Pestova (Vushtrri) me prodhimin e “Vipa Çips” si zëvendësim për “Çips”
– Fruteks (Suharekë) me prodhimin e “Golden Eagle” si zëvendësim për “Guarana”
– M Silosi (Rahovec) me prodhimin e miellit “Finesa” si zëvendësim për “Fidelinka”
– Kllokoti (Kllokot) me prodhimin e “Ujit Kllokoti” si zëvendësim për “Heba”
– Liri (Prizren) me prodhimin e “Sempre” si zëvendësim për “Plazma Keks”
– Eurofood (Prizren) me prodhimin e “Tomato Keçap” si zëvendësim për “Diamant Keçap”
– Qumështi Vita (Istog) me prodhimin e “Vita” si zëvendësim për “Moja Kravica”
– Gllareva (Gllarevë) me prodhimin e “Spec i kuq Dukagjini” si zëvendësim për “Aleva”
– ASK Foods (Gjilan) me prodhimin e “ASK marmelata” si zëvendësim për “Pionir Mermelada”
– Stone Castle (Rahovec) me prodhimin e “Stone Castle” si zëvendësim për “Navip”
Në specifikimin janë të dhënat detaje për të gjitha kompanitë e përmendura, potencialin e tyre, pikat e dobëta, dhe aksionet/hartat të cilat operativët e BIA-s në terren kanë ndërmarrë ndaj atyre dhe prodhimet e tyre.
- Me gjithë masat e ndërmarra dhe aksionet, disa nga këto kompani kanë filluar të zgjerohen edhe në vendet e rajonit si në Maqedoni, Shqipëri, Mal të Zi, por edhe në Serbi, që paraqet presion shtesë ndaj prodhimeve tona.
VII. Rekomandimi është që të vazhdohet me fazën e dytë të misionit me angazhimin e operativëve të BIA-s nga terreni të cilët janë të pranishëm në institucione të ndryshme, agjenci, media e deri në parlament ku kemi mundësi të futjes së elementeve që mund të kenë ndikim të madh në ndryshimin e situatës. Për këtë janë të nevojshme masa shtesë të veçuara në specifikat e përmendura.
