Bashkimi Europian është në një pikë kritike, tha Angela Merkel, ndërsa mbërriti në Bratisllavë për samitin special të unionit, pa praninë e Britanisë së Madhe, që shpresohet se do të vendosë për kursin e ri të projektit europian të tronditur së tepërmi nga vota Brexit.
“Na duhet të tregojmë me veprimet tona se mund të përmirësohemi”, tha kancelarja gjermane. Blloku, sipas saj, duhet të përmirësohet në “terrenin e sigurisë, në atë të gjendjes së brendshme dhe të jashtme, luftën ndaj terrorizmit, bashkëpunimin në fushën e mbrojtjes”, sikundër edhe për shtimin e vendeve të punës.
Donald Tusk, presidenti i Këshillit Europian që kryeson samitet e BE-së, shpreson të ulë tensionet në Sllovaki pasi ministri i Jashtëm i Luksemburgut kërkoi përjashtimin e Hungarisë nga BE për shkak të trajtimit të azilkërkuesve “më keq se kafshët e egra”. Hungaria kundërsulmoi ndaj kritikave shpuese duke kujtuar skandalin e shmangies së taksave mbi koorporatat.
Në vigjilje të samitit, Tusk apeloi liderët e BE-së të ndërmarrin “një vështrim brutalisht të ndershëm” ndaj problemeve të bllokut, duke dekalruar: “Nuk mund të lejojmë që kjo krizë të shkojë dëm”.
“Nuk kemi ardhur në Bratisllavë për të marrë me të mirë njëri-tjetrin apo edhe më keq akoma, për të mohuar sfidat e vërteta me të cilat përballemi në një moment të veçantë në historinë e komunitetit tonë pas referendumit në Britani”, tha ai.
“Nuk mund ta nisim diskutimin tonë… me këtë lloj bindjeje lehtësuese se asgjë nuk po shkon keq, se gjithçka ishte dhe është OK”, shtoi ai. “Ne na duhet të sigurojmë …qytetarët tanë se kemi mësuar nga vota Brexit dhe se jemi në gjendje të rikthejmë stabilitetin dhe ndjesinë e sigurisë dhe mbrojtjes efektive”.
Kryeministri sllovak, Robert Fico, që mikpret samitin u tha liderëve se të gjithë dëshirojnë të tregojnë unitet por paralajmëroi se kjo nuk do të jetë e lehtë. “Pas Brexit, dhe rreziqeve që lidhen me të, është absolutisht e nevojshme të jemi shumë të ndershëm”, tha ai.
Kryeministri hungarez, Viktor Orbán, premtoi se grupi i Vishegradit do të paraqesë një plan për menaxhimin e problemeve të BE-së që sipas tij, “do të jetë një moment i rëndësishëm në jetën e këtyre katër vendeve”.
Në një intervistë radiofonike që u publikua të premten në mëngjes, Orban tha gjithashtu, se pret që presioni i emigrantëve të rritet sërish në Ballkan, sapo të përkeqësohen kushtet e motit dhe rruga e detit për në Itali të bëhet më e vështirë.
Zyrtarët afër Tusk thanë se shpresojnë për një arritje të vogël, por simbolike, për një marrëveshje që të dërgohen 200 roje kufitare shtesë dhe 50 mjete në kufirin e jashtëm të BE-së në Bullgari muajin e ardhshëm.
Një dakordësi për mbrojtje më të fortë të kufijve mund të dalë me lehtë sesa ndarja e kostos për mbrojtjen e refugjatëve, që me gjasa do të vijojë të njollosë unitetin e bllokut. Anëtarët e grupit të Vishegradit janë tërësisht kundër përpjekjeve të ekzekutivit të BE-së për të gjobitur vendet që nuk pranojnë refugjatë. Hungaria ka qenë shumë e prerë në refuzimin e saj për të pranuar refugjatë sipas skemës së kuotave të BE-së, ndërsa shumë vende të tjera po ndjekin rrugën e saj.
Por, probleme të tjera shtrihen në tryezën e diskutimeve, pasi në një letër të fundit të Tusk për liderët europianë thuhet qartë se do të ishte një gabim fatal nëse do të mendohej se vota Brexit është një çështje specifike për Britaninë. Ai e përshkruan çështjen në këtë letër si një “përpjekje të dëshpëruar për të marrë përgjigje për pyetjet që miliona europianë ia bëjnë vetes çdo ditë” në lidhje me sigurinë, trashëgiminë kulturore dhe mënyrën e jetesës.
Kjo pikëpamje shtrihet në gjitha institucionet europiane. “Brexit është siptomë e çështjeve më të thella”, tha një diplomat, duke shtuar, se edhe nëse nuk është një faktor vendimtar, duhet të jetë një alarm zgjimi për BE-në.
Shumë analistë të Brukselit shohin pak mundësi të riparimit të bllokut shpejt, ndërsa Franca dhe Gjermania janë të zëna me zgjedhjet që mbahen në vitin 2017.
Përgatiti: Juli Prifti- /tesheshi.com/
