Të mërkurën, bisedimet ukrainas-ruse u karakterizuan nga deklarata jashtëzakonisht optimiste nga të dyja palët, të cilat treguan se një marrëveshje tani duket e mundur. Së pari, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky në fjalimin e tij të përditshëm drejtuar qytetarëve në platformën Telegram tha se ai sheh “hapësirë të mundshme për kompromis” në bisedimet me Moskën dhe theksoi se tani qëndrimet e delegacionit rus duken gjithnjë e më “realiste”.
Optimizmi i tij u përsërit nga Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov, i cili më vonë gjatë ditës tha se një marrëveshje mbi “statusin neutral” të Ukrainës ishte afër. “Negociatat nuk janë të lehta, për arsye të dukshme”, tha Lavrov për RBC.
“Por megjithatë, ka shpresë se do të arrijmë një kompromis. Statusi neutral tani po diskutohet seriozisht, natyrisht, me garanci sigurie.”
Lavrov tha gjithashtu se terminologjia e marrëveshjes tashmë është përcaktuar dhe të dyja palët tani janë afër marrëveshjes për to.
Sipas Financial Times, draft-marrëveshja tani përmban 15 pika dhe përfshin premtime se Ukraina nuk do të hyjë në asnjë aleancë ushtarake, nuk do të lejojë krijimin e bazave ushtarake të huaja dhe armëve në territorin e saj dhe nuk do të hapë kufijtë për forcat e huaja.
Marrëveshja duhet të përfshijë garanci ushtarake të sigurisë nga aleatët si Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar dhe Turqia, dhe Kievi duhet të vazhdojë të mbajë ushtrinë e tij sipas marrëveshjes. Në këmbim, forcat ruse do të tërhiqeshin plotësisht nga territoret që i pushtuan pas 24 shkurtit të këtij viti. Me gjasë do ishte Turqia, pasi Rusia vetëm asaj mund t’ia besonte një rol të tillë.
Sipas tre burimeve që folën me Financial Times, Kievi duhet të pranojë ende kufizime të caktuara për forcat e tij ushtarake dhe një problem i mundshëm në negociata mund të jenë dispozitat sipas të cilave vendet perëndimore do të garantonin sigurinë e Ukrainës në të ardhmen.
Pala ukrainase ka tashmë një përvojë të pakëndshme me garancitë ndërkombëtare të integritetit të saj territorial – në vitin 1994 Rusia premtoi të mbronte integritetin territorial të Ukrainës nëse ishte e nevojshme në këmbim që Kievi të heqë dorë nga pjesa e tij e arsenalit bërthamor sovjetik dhe t’ia dorëzojë Moskës.
Sipas projekt-marrëveshjes, Kievi gjithashtu duhet të sigurojë përdorimin e barabartë të gjuhës ruse në Ukrainë, ku ukrainishtja është aktualisht e vetmja gjuhë zyrtare, e cila ishte një nga arsyet e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës.
E ardhmja e gadishullit të Krimesë, të cilin Rusia e aneksoi në vitin 2014, dhe provincave renegate të Luhanskut dhe Donjeckut, pavarësinë e të cilave Moska e njohu pak përpara fillimit të pushtimit, ende nuk është vendosur dhe negociatorët ukrainas thonë se është një “negociim i ndarë”, me të cilin do të merren më vonë, por edhe se janë të gatshëm për “kompromise të caktuara” në qëndrimin e tyre lidhur me integritetin e atyre territoreve.
Pavarësisht optimizmit, negociatorët ukrainas ende kanë frikë se Rusia mund të vazhdojë të negociojë me një “fik në xhep” dhe se indikacionet për një zgjidhje të mundshme kompromisi synojnë vetëm t’u japin forcave ruse në terren kohë për të riorganizuar, rigrupuar dhe rimbushur furnizimet përpara se të rifillojnë ofensivën në qytetet e Ukrainës. /tesheshi.com/
