Politika shqiptare po përjeton një krizë politike të pangjashme në lloj, ku në qendër është ai, njeriu i gjithmonshëm i krizave, i identifikuar gjithnjë me to që nga pas-’90-ta, Ilir Meta.
Por ndryshe nga herët e tjera, ai tashmë ka një tjetër kostum publik; atë të sovranistit dhe patriotit, ku gjithashtu është në përplasje dhe me faktorin ndërkombëtar, posaçërisht SHBA.
Po ku i ka rrënjët kjo krizë. Meta e servir atë si një uri e pushtetit për të kapur drejtësinë e institucionet, duke shkelur Kushtetutën, por sigurisht që kjo është tejet retorike. Ashtu siç është retorike, apo dhe klishe, ajo e mungesës përgjithësisht të kulturës politike te personazhet e politikës.
Le të jemi me konkret në ato që s’thuhen apo s’mendohen si shkaqe të krizë, te rrënjët e saj:
Lazarati
Mbyllja e Lazaratit në 2014 ka tronditur të gjithë atë bazë të fuqishme financiare me të cilën janë ushqyer në mos direkt, por sigurisht indirekt, gojë të mëdha nga politika e media. Bllokimi i këtij burimi milionash, në kohë ka efektuar rënie të ndjeshme të qarkullimin e milionave, me të cilat ushqeheshin e mbaheshin ndër vite superstruktura politike e mediatike. A Ka lidhje kjo me Metën, më saktë më LSI-në? Po të shohësh, kjo e fundit është dhe e ashpra në opozitën ndaj Ramës, ndonëse qeverisi katër vjet me të.
E duhet thënë, se nga Lazarati ose jo, Rama ka mbyllur shumë burime financiare, duke sjellë shtrëngesa të panjohura deri dje, ku jetohej me një status quo të strukturuar në vite sa i përket të ardhurave.
Reforma në Drejtësi
Padyshim që është ndër më kryesoret në rrënjët e krizës. Eshtë “Lazarati” i drejtësisë. Nga kjo reformë është shkërmoqur e gjithë ajo strukturë garante mosndëshkimore ndaj politikës; është thërrmuar një aleancë korruptive e ndërtuar, nga ku çdo e pabërë nga politika bëhej në një moskokëçarje komode.
Kur në fund të 2016-ës, PD dhe LSI ia dhanë votat ligjeve të Reformës, edhe pse mes shumë kundërshtive, nuk besuan se ajo do avanconte, e se investuesit e saj, SHBA dhe BE, do ishin aq stoik në çuarjen deri në fund, duke sfiduar çdo pengesë, siç dhe vijon të ndodhë.
Zgjedhjet e 2017
Ato zgjedhje, ardhur nga Çadra e PD-së, shënuan rënien e LSI si faktor përcaktues te fituesi e tyre. PS guxoi të dalë e vetme dhe rezultati ç’faktorizoi LSI-në, për herë të parë që nga themelimi i saj si forcë politike. Pas 8 vitesh ajo e pa veten në opozitë, duke humbur dalëngadalë të gjithë resurset njerëzore klienteliste në administratë, të cilat ishin edhe financiare padyshim. Rezultati gjithashtu, e bëri të kuptojë se dhe me PD-në në aleancë, vështirë që Ramës t’i merrej pushteti. Po të qe ndryshe, nuk do ishte e gjithë kjo gurgule prej katrahure politike. PD dhe LSI mund ta mundnin paq PS-në në aleancë mes vete.
Dështimi i mandatdjeges dhe bojkotit
Në tetor të 2018-ës, Nikollë Lesi do paralajmëronte Ramën në një debat televiziv se në pranverë e priste ikja në pushteti, duke dhënë të nënkuptuar se ishte hartuar skema e largimit të tij me forma revolucionare. Pranvera erdhi dhe doli fjala e Lesit, veç finales: Rama nuk u tund nga pushteti. Skema kishte dështuar në mënyrë spektakolare. Tërbimi aktual i Metës ka dhe këtë si arsye.
Ndërkombëtarët
Arsye tjetër janë ndërkombëtarët. Këta të fundit janë të qartë për gjithçka tashmë. Nuk ka krahmbajtje ndaj Ramës, që nuk është dhe ndonjë çuditë ketë, nëse ata shohin te Rama më pakta njeriun e duhur që mund të merresh vesh e që zotëron elegancën e duhur politike, si për çështje të brendshme ashtu dhe për ato rajonale. Te ndërkombëtarët po vepron fakti që ata fort mirë e kanë të qartë se ç’mendon e ç’do opozita, në kuadër të Reformës në Drejtësi, dhe se e gjitha strategjia e saj kërkon të godasë pikërisht aty.
Negociatat dhe 1 miliard e 150 milion eurot
Negociatat janë shndërruar tashmë në një armë të fortë politike, e që të dyja palët po luajnë me të. Siç janë gjasat, ato do hapen në pranverë; në mos në mars, patjetër në maj.
Nxitja e shumë shteteve për t’i hapur ato, ku veçon dhe SHBA, Gjermania dhe padyshim institucionet e Brukselit, është dhe ajo e diktuar nga konteksti i mbrojtjes së Reformës në Drejtësi nga ata që nuk e duan.
Kësaj i shtohet dhe paketa mbi 1 miliardëshe e donatorëve, me efekte të forta politike e financiare në mbajtjen ende në këmbë të qeverisjes së Ramës.
Në fund vjen frustrimi
Të gjitha këto, kanë çuar në një gjendje frustruese të të opozitës. Pas dy mandatesh të Ramës, në një qeverisje me shumë dritë-hije, instikti politik i aktorëve të opozitës jua thotë se ai po shkon drejt një mandati të tretë. Edhe kjo nuk është pak si një arsye për të rrëshqitur në tërbim politik(siç). /tesheshi.com/
