Më 30 shtator 2000, një kameraman palestinez nga Gaza, Talal Abu Rahma, regjistroi një video në të cilën një baba dhe djali i tij 12-vjeçar ishin nën zjarr nën urën e Saladinit, në jug të Gazës. Djali, Muhamed al-Durrah, u plagos për vdekje dhe vdiq pak më vonë.
Një video në të cilën Jamal al-Durrah përpiqet të mbrojë djalin e tij ndërsa një shi me granata bie mbi to, u shfaq nga France 2, një kanal informacioni për të cilin Abu Rahma punoi. Ai u bë një nga përshkrimet më të fuqishme të Intifadës së Dytë.
Qeveria izraelite është përpjekur të sfidojë vërtetësinë e videos, dhe ushtria izraelite ka mohuar që ushtarët e saj janë përgjegjës.
Vetëm në vitin 2013 një gjykatë franceze vendosi në favor të France 2 dhe Abu Rahma-s, duke mbështetur përfundimisht çështjen e tyre të shpifjes kundër Philippe Karsenty, një analist francez i medias i cili i akuzoi ata për inskenim të videos.
Abu Rahma, i cili ka fituar çmime të shumta për punën e tij, përfshirë Çmimin Rory Peck 2001, tani jeton në Greqi, ku ai, gruaja e tij dhe djali 6-vjeç janë shtetas të këtij vendi. Ai punon në rrugën midis Greqisë dhe Amanit në Jordan dher është ndaluar të hyjë në Gaza që nga viti 2017.
Njëzet vjet më vonë, ai kujton ngjarjet e asaj dite:
Një ditë para se të isha në Jeruzalem duke punuar në redaksinë e Francës 2. Charles Enderlin, shefi i redaksisë së France 2 në Jeruzalem, më thirri në 10 të mëngjesit dhe më tha: “unë po ju dërgoj një makinë, ju duhet të ktheheni shpejt në Gaza sepse situata në Bregun Perëndimor po bëhet shumë, shumë keq.”
Kështu që u ktheva. Charles më thirri kur mbërrita dhe më pyeti për situatën në Gaza. Unë i thashë: “Gaza është e qetë, nuk ka asgjë në Gaza.” “Në rregull,” u përgjigj ai, “shiko situatën dhe nëse ndodh ndonjë gjë, më lër të di dhe regjistro”.
Aty rreth orës 15:00 ose 16:00, asgjë nuk po ndodhte. Ishte e premte, e dini. Bregu perëndimor po digjej, por Gaza ishte vërtet e qetë. E dija pse ishte e qetë, sepse shkollat ishin mbyllur dhe ishte një ditë e shenjtë.
Ne vëzhguam situatën dhe e dija, si gazetar, se do të kishte demonstrata në Gaza të shtunën. Në atë kohë, kishte tre pika shumë të ndjeshme në Gaza – një në Erez, një në veri të qytetit, një në mes dhe një e tretë në rrugën Saladin.
Unë shkova në rrugën Saladin. Të gjithë gazetarët, ashtu si unë, e dinin se çfarë do të ndodhte të shtunën në mëngjes. Unë shkova poshtë rreth orës 7 të mëngjesit sepse është koha kur nxënësit shkojnë në shkollë dhe e dija se do të kishte shumë njerëz atje.
Ata filluan të gjuanin me gurë. Ndërsa dita po kalonte, ajo bëhej gjithnjë e më intensive. Unë isha në kontakt me kolegët në Erez për të ditur se çfarë po ndodhte atje, sepse ishte një pikë e nxehtë e vërtetë.
Kam qëndruar në vendin tim deri rreth orës 13:00 ku nisi gjuajtja me gurrë. Pastaj izraelitët përdorën gaz lotsjellës, plumba gome.
Unë telefonova në redaksi dhe u thashë se rreth 40 persona u plagosën. Charles më tha: “Në rregull, provo të bësh intervistat dhe t’i dërgosh tek unë me satelit”.
Ndërsa isha duke bërë intervistën e dytë, filluan të shtënat. Zbrita kamerën nga stenda dhe e vura mbi supe. Unë lëviza majtas dhe djathtas për të parë kush po qëllonte si i çmendur. Me të vërtetë nuk e dija se kush qëllonte, mbi kë dhe pse. U përpoqa të fshihesha sepse shumë plumba fluturonin përreth.
Në të majtën time ishte një furgon, kështu që u fsheha pas tij. Shpejt erdhën disa fëmijë që u fshehën edhe atje. Nuk pashë një burrë apo një djalë në atë moment. Një ambulancë mbërriti dhe mori me vete të plagosurit.
Nuk mund të dëgjoja askënd për shkak të fishkëllimës së plumbave. Po bëhej gjithnjë e më keq. Pati shumë të shtëna, shumë të plagosur. Isha vërtet e frikësuar. Kishte gjak në tokë. Njerëzit vraponin, binin; ata nuk e dinin se nga po vinin plumbat, ata thjesht po përpiqeshin të fshiheshin. Isha i hutuar – nuk dija, të vazhdoja xhirimet apo të ikja. Por jam kokëfortë, një gazetar.
Në atë moment Charles më thirri dhe më pyeti: “Talal, a ke veshur një antiplumb?” Ai më njeh mua dhe e di që nuk mbaj. Ai po më ulërinte: “Vishe, të lutem Talal”. U zemërova sepse nuk doja ta dëgjoja. Unë i thashë: ”Jam në rrezik. Të lutem, Çarls, nëse më ndodh diçka, kujdesu për familjen time”.
Në atë moment, po mendoja për familjen time, vajzat e mia, djalin tim, gruan time dhe veten time. Nuhasja vdekjen. Kontrolloja çdo sekondë për të parë nëse isha i plagosur.
Pastaj një nga fëmijët që fshihej pranë meje tha: “Ata po gjuajnë mbi ta.” Unë pyeta: “Kë po gjuajnë?” Pastaj pashë një burrë dhe një djalë të mbështetur në mur. Ata ishin fshehur, dhe burri po lëvizte dorën dhe po thoshte diçka. Plumbat i goditën ata drejtpërdrejt, por nuk mund të dija nga vinin.
Në të djathtë të burrit, në qoshe ishin ushtarët izraelitë dhe forcat palestineze të sigurisë. Përpara kësaj pike ishte një bazë izraelite. Çfarë mund të bëja? Nuk mund ta kaloja rrugën. Ishte shumë e zënë dhe shumë e gjerë, dhe plumbat binin si shi. Nuk mund të bëja asgjë.
Fëmijët pranë meje ishin të frikësuar dhe ulërinin. Në atë moment pashë përmes kamerës që djali ishte plagosur. Pastaj dhe burri u plagos, por ai ende tundte dhe bërtiste, duke thirrur për ndihmë, duke kërkuar që të pushonin të shtënat. Fëmijët që ishin me mua ishin shumë të mërzitur. U përpoqa t’i qetësoja. Kisha frikë se do të kujdesesha për veten dhe ata. Por unë duhej të filmoja. Kjo është karriera ime. Kjo është puna ime. Por më besoni, unë u përpoqa të mbrohem dhe të shpëtoj këtë djalë dhe babanë e tij; por të shtënat ishin shumë intensive.
Ishte shumë e rrezikshme të kaloje rrugën. Pastaj dëgjova një zhurmë dhe pamja u mbush me tym të bardhë.
Para se të shpërthente, djali ishte gjallë, por i plagosur. Unë mendoj se ai u plagos i pari në këmbë. Por pasi tymi u pastrua, herën tjetër kur pashë djalin, ai ishte shtrirë në prehrin e babait të tij dhe babai i tij ishte ngjitur në mur, duke mos lëvizur. Djali po i dilte gjak nga stomaku.
Ambulanca u përpoq të afrohej shumë herë. I pashë ata. Por ata nuk mundën sepse ishte shumë e rrezikshme. Pas pak, një ambulancë arriti të afrohej dhe të kujdesej për djalin dhe babanë e tij. Duke i fishkëllyer shoferit, ai më pa qartë dhe e ngadalësoi. Pyeta nëse mund të shkonim me të. Ai tha: “Jo, jo, jo, kam raste shumë të rënda”, dhe pastaj vazhdoi ngasjen.
Kur të shtënat u qetësuan, djemtë përreth meje filluan të vraponin, majtas dhe djathtas. Unë mbeta vetëm dhe pastaj vendosa të largohem. Kam ecur pesë deri në shtatë minuta drejt makinës sime. Po përpiqesha të telefonoja në redaksinë e Jeruzalemit. Ndërsa po ecja, pashë një koleg nga një agjenci tjetër lajmesh.
E pieta: “Sa të plagosur, sa të vrarë?” Ai më tregoi për tre. Unë i thashë: “Shiko, nëse po flet për tre të vdekur, shto edhe dy të tjerë. Unë mendoj se ishin edhe dy, ata që u vranë pranë murit. “Unë i tregova atë që kisha regjistruar dhe ai reagoi: Oh jo! Oh jo! Ky është Jamal, ky është djali i tij Muhamed, ata ishin në treg. O Zot, o Zot! ”
E pyeta: “A i njeh ata?” Ai u përgjigj: “Po, unë jam martuar me motrën e tij”.
Unë e thirra Charles dhe ai më pyeti: “Ku ke qenë?” Unë i thashë: “Jam shumë i lodhur.” Ai u përgjigj: “Mirë, ke kohë deri në 5 pasdite.
Kur Charles pa fotot, tha: “A jeni i sigurt që askush tjetër nuk e regjistroi këtë? ”
Unë thashë: “Unë isha vetëm, ju mund të shkruani ekskluzivisht për Francën 2.”
Pamjet u publikuan në orën 8 të asaj mbrëmje, por Charles u desh të merrej me shumë reagime nga njerëz të rangut të lartë në Paris dhe Izrael. Ai u thirr në ushtrinë izraelite, siç ishte i detyruar të bënte, sipas ligjit. Këto ishin imazhe të fuqishme.
Njerëz të rangut të lartë në Paris filluan të më bënin pyetje. Unë iu përgjigja të gjithëve, duke ditur që Charles më besonte dhe e dinte kush isha. Unë nuk jam i njëanshëm. Që nga fillimi, para se të filloja të punoja për France 2, Charles më tha “Talal, mos u bëj i njëanshëm.” Dhe deri më tani unë e mbajta fjalën e tij për këtë çështje.
Një ditë pas xhirimit, unë shkova në spital për të parë Jamalin. Nuk mund të flisja shumë me të. Bëra disa fotografi dhe bisedova me mjekun i cili më tha se gjendja e Jamalit ishte shumë e keqe, se kishte shumë plumba në trupin e tij.
Disa njerëz më pyetën se për sa i kemi shitur fotot. Por France 2 më tha që fotot do të shpërndaheshin falas dhe unë u pajtova me ta. Ata thanë: “Ne nuk do të fitojmë para nga gjaku i fëmijëve”. /tesheshi.com/
