Rajoni i diskutueshëm i Nago-Karabakut, një rajon malor dhe kryesisht i pyllëzuar në Kaukaz, është në qendër të konfliktit me dekada midis Armenisë dhe Azerbajxhanit.
Sipas ligjit ndërkombëtar, Nago-Karabak është pjesë e Azerbajxhanit, por armenët, të cilët përbëjnë shumicën e popullsisë atje, refuzojnë ligjet e Azerbajxhanit.
Rajoni është drejtuar në mënyrë të pavarur, me ndihmën e Armenisë, që kur forcat azerbajxhanase u dëbuan nga lufta në vitet 1990.
Të dielën, luftimet e ashpra në Nago-Karabak nxitën frikën se konflikti do të përshkallëzohej në një luftë të përgjithshme.
Statusi i rajonit është diskutuar që nga viti 1918, kur Armenia dhe Azerbajxhani fituan pavarësinë nga Perandoria Ruse.
Separatistët armenë pushtojnë rajonin
Në fillim të viteve 1920, me mbërritjen e sundimit sovjetik në Kaukazin e Jugut, Nago-Karabak u shpall një rajon autonom brenda Republikës Sovjetike të Azerbajxhanit të atëhershëm, dhe shumica e vendimeve në lidhje me të u morën në Moskë.
Por dekada më vonë, ndërsa Bashkimi Sovjetik filloi të binte, u bë e qartë se Nago-Karabak do të binte nën sundimin e qeverisë azerbajxhanase në Baku, të cilën shumica e popullsisë armene hezitonte ta pranonte.
Në vitin 1988, autoritetet e Karabakut votuan për aneksimin e Armenisë, e cila u kundërshtua ashpër nga të dy autoritetet në Moskë dhe Baku.
Pas rënies së Bashkimit Sovjetik në 1991, separatistët armenë, me mbështetjen e Armenisë, pushtuan rajonin, i cili është shtëpia e një pakice të rëndësishme azerbajxhanase, si dhe shtatë rrethet fqinje të Azerbajxhanit.
Rreth 30,000 njerëz u vranë në luftime dhe qindra mijëra u detyruan të largohen nga shtëpitë e tyre.
Shqetësimet në lidhje me tubacionet e gazit dhe naftës
Megjithëse një armëpushim ndërkombëtar u ra dakord në 1994, negociatat u bllokuan dhe konfliktet shpërthyen shpesh rreth Nago-Karabakut dhe përgjatë kufirit midis dy vendeve.
Në prill 2016, dhjetëra njerëz nga të dy palët u vranë në përleshjen më të rëndë në vite.
Përleshjet e fundit të dielën shkaktuan humbje në të dy palët, por edhe midis civilëve.
Përleshjet shpërthyen përgjatë kufirit të dy vendeve në korrik, duke vrarë të paktën 17 ushtarë.
Konflikti ka shqetësuar komunitetin ndërkombëtar, pjesërisht sepse paraqet një kërcënim për stabilitetin e rajonit nëpër të cilin kalojnë tubacionet e gazit dhe naftës. /tesheshi.com/
