Mijëra kosovarë shitën gjithçka për t`i siguruar biletat që të iknin nga Kosova. Shumë nga ata kanë lënë edhe punët me kontrata ku parashikohen të ardhura të majme. Por a e përligj vërtet situata ekonomike e sociale këtë lloj “ikjeje biblike”, që të kujton eksodet e shqiptarëve në Shqipëri, më `90-`91?!
Shkruar nga: Zekirja Shabani
Prishtinë – U nis. Nuk la asgjë mbrapa. Nuk ktheu as kokën për të parë, ndonëse rruga që ka marrë, nuk e dinë se ku do ta shpie. Punoi gjithë jetën për ta ndërtuar shtëpinë e ëndrrave në qendër të Prishtinës, por shumë shpejt, ëndërr e tij u bë dicka tjetër.
Burim Brovina bashkë me familjen është nisur në rrugë pa kthim.
Ditë më parë shiti gjithçka që pati.
“Shitet për arsye migrimi shtëpia e përfunduar në vitin 2010…”, kishte shkruar Brovina, në një shpallje për shitjen e shtëpisë në Prishtinë.
Shtëpinë e kishte luksoze dhe të ardhurat i mjaftonin për të mbajtur familjen mbi mesatare.
Arsyen e vërtetë që e shtyu t`ja mësyjë kurbetit, nuk e di as vetë, por thotë se po kërkon një jetë më të mirë.
Si Brovina, janë me qindra kosovarë që cdo natë përmes stacionit të autobusëve në Prishtinë arratisen nga Kosova.
Sociologu Fadil Maloku e quan këtë një lloj histerie kolektive.
“Për gjithë këtë histeri të arratisjes nga Kosova, gjykoj që patjetër duhet gjurmuar edhe tek faktorët e tjerë psikosocialë, si shpirtëngushtësia, lakmia, çrregullimi i raporteve familjare, humbja e shpresës dhe besimit, krizat identitare dhe ato personale, etj”, thotë ai.
Përveç kësaj, ai vlerëson se një faktor tjetër: “thellimi i dyshimit në sistemin ekzistues të vlerave, i cili në vend që të prodhojë shpresën për lirinë, begatinë dhe mirëqenien pra, jetën materiale e shpirtërore, krijoi gjatë gjithë këtyre viteve të pasluftës një huti, zhgënjim dhe çka është më e rëndësishme paperspektivë dhe pasiguri tek gjeneratat e reja!”
Drejtori i institutit për Hulumtime Zhvillimore “Riinvest”, Lumir Abdixhiku, llogarit se pjesa më e madhe e ksovarëve, jetojnë në kushte të rënda socio-ekonomike.
“Një kosovar me pagë mesatare prej 260 eurove, për një shportë të njëjtë produktesh, shpenzon vetëm 4 euro më pak sesa një anglez që ka pagë mesatare prej 2.786 euro; dhjetëfish më të lartë. Plot 580.000 kosovarë jetojnë me më pak se 1.75 euro në ditë. Çdo e treta familje jeton me më pak se 260 euro në muaj”, vlerëson Abdixhiku.
Megjithatë, Kosova nuk po zbrazet vetëm nga fukarenjtë. As nga dembelët. Pjesa më e madhe e të ikurve janë punëtorë, madje shumë nga ata kanë të ardhura mbi pagën mesatare në vend.
Karvanit të të ikurve u janë bashkëngjitur shumë punëtorë të bankave komerciale në vend, qendrave tregtare e bizneseve të mëdha prodhuese.
Kjo e ka brengosur edhe njërin nga biznesmenët më të mëdhenj në vend, Ramin Kelmendin.
“Po, ka ikje. Më e keqja është që po na ikin profesionistët. Po na ikin ata me zanate, me përvoje pune. Na duhet kohë t’i krijojmë ata”, është shprehur Kelmendi.
Ndërkaq, Ragip Berisha, pronar i ndërmarrjes Europlast, tregon se deri më tani i kanë ikur 6 punëtorë.
“Se kanë lënë për rroga. Ato i kanë marrë me rregull nga viti 2006. Ata kanë ikur për kushte ma të mira”, thotë ai.
Drejtori i Instituit për Studime të Avancuara GAP, Agron Demi, thotë se asnjëherë më parë në historinë e re të Kosovës nuk janë dukur në shesh më shumë vatra të krizës dhe burime pakënaqësie tek grupe të ndryshme shoqërore, se sa tani.
“Për shumë vite, qasja e politikës kosovare karshi problemeve sociale e ekonomike ka qenë strategjia e shtyrjes së problemeve, por jo zgjidhjes së tyre. Tani, duket se këto probleme nuk kanë se ku të shtyhen tutje”, thotë Demi.
Kjo dhe duket të jetë një nga arsyet përse qindra kompanive anekënd Kosovës që po u ikin punëtorët. Pagat relativisht të ulëta, sidomos në sektorin privat, nuk po mundësojnë ndonjë jetë komode. Shumë punëtorë janë në minimumin ekzistencial dhe po ikin për një jetë më të mirë. /teSheshi.com/
