Nga Mark Brunga
Rreth 3 javë më parë, në javën e dytë të muajit shkurt të këtij viti, në Parkun Kombëtar të Divjakës u organizua “Dita e Pelikanit Kacurrel”, një specie e rrallë që deri para disa viteve me parë rrezikohej që të shkonte drejt zhdukjes. Organizatoret shpjeguan në takim se, krahas masave organizative për ta mbrojtur, tashmë do të ketë edhe një ditë të vecantë simbolike për të kujtuar vlerat dhe kujdesin që duhet për të.
Në ceremoninë festive, Drejtori i Shërbimit Pyjor të Lushnjës Ardian Koçi, foli gjatë për këtë specie të veçantë të faunës sonë, rrezikun që pati kjo specie gjatë periudhës së tranzicionit prej gjahtarëve të paligjshëm dhe dëmtuesve të çerdheve të tyre.
Tashmë janë marrë masat që të monitorohet vazhdimisht Ishulli i Pelikanit, që ndodhet në lartësin rreth 0.5m mbi nivelin e detit. Është një ishull mjaft interesant i formuar nga akumulimet e mbetjeve organike, në të cilin është formuar një ekosistem dhe ku dallohet një botë shumë e pasur bimore barishtore.
Ky pelikan, simbol i Parkut të Divjakës
Ardian Koçi, flet qetë por në fjalën e tij ndjehet ai pasioni i specialistit për një gjë jo të zakonshme të cilës i është përkushtuar. Ai thotë se Pelikani Dalmat ose i njohur ndryshe si Pelikani Kaçurrel është simboli i Parkut Kombëtar të Divjakë- Karavastasë. Tashmë, thekson ai, është periudha e folenizimit të pelikanit në Shqipëri dhe ai ka filluar që të shtojë vezët e para në këtë ishull që është i vetmi vend në Shqipëri ku folenizon pelikani.
Numri i tyre po vjen në rritje të vazhdueshme. Nga një census që është bërë vjet në këtë kohë, ka rezultuar se janë rreth 200 pelikanë, nga të cilët 37 çifte janë riprodhues. Vitin e kaluar ka pasur riprodhim nga rreth 21 individë të rinj. Ndërsa këtë vit, sipas Koçit, pritet që të kenë edhe rreth 60 individë të rinj riprodhues. Në shtimin e tyre ndikon ndjeshëm qetësia dhe eleminimi i gjuetisë në ishull.
Një vit më parë, ishulli ishte kthyer në një vend gjuetie. Vetëm rreth 50 metra larg nga çerdhet e pelikanëve, gjuetarët e shumtë që gëlonin në zonën e pasur, kishin ngritur ushezat e gjuetise, objekte maskimi që mundësojnë gjuetinë në distancë të afërt të shpendëve të egër.
Specilistët thonë se Pelikani Kaçurrel sot vazhdon të jetë një specie e rrezikuar. Në të gjithë botën, sipas tyre mendohet të jenë rreth 11 mijë individë. Ndërsa në Europë bazuar në të dhënat statistikore të institutive përkatëse shkencore ky numër është rreth 4000-4500 individë. Kjo flet edhe për detyrimin e madh që ka Parku Kombëtar i Divjakës në këtë periudhë për ruajtjen dhe mbarështrimin e kësaj specie të rrallë e të veçantë.
Adrian Koçi tregon se në këtë këndvështrim sot është punuar që të ngrihet niveli i çerdheve rreth 50 cm mbi nivelet e ujrave pasi laguna fryhet shumë me ujra në periudhë shirash dhe baticash detare.
Rreziku i zhdukjes po kapërcehet
Rreth vlerave të mëdha të Pelikanit Kaçurrel flet me pasion edhe specilalisti mjedisor Taulant Bimo, i cili theksoi se krahas të tjerave duhet marrë shembull nga trajtimi i kesaj specie ne botë dhe në Ballkan, ku shteti fqinj i Greqise ka arritur rezultate të mira në mbarështrimin e tij në liqenin e Prespës. Ndërkohë Bimo tregon se Pelikani Kaçurrel është një banor i hershëm i zonës së Divjakë-Karavastasë: “Në këtë park, pelikani është i pranishëm për më shumëse një shekull. Në fillim të shekullit këtu ka pasur rreth 250 çifte riprodhuese, numër ky që erdhi gradualisht në ulje me kalimin e viteve”.
Bimo shpjegon se kolonia e pelikanëve pati rënie të vazhdueshme në numër të banorëve të saj për shkak të bonifikimit të zonës dhe tharrjes së kënetave. Si rezultat, në vitet 2000, numri i çifteve riprodhuese arriti në 20, pikë kjo mjaft kritike dhe e rrezikshme, pasi pelikani po shkonte drejt zhdukjes.
Tashmë ka një kthesë të madhe në riprodhimin e tij dhe sipas Bimos ky numër duhet luftuar që të rritet më shumë, duke marrë parasysh dhe përvojën e vendeve të tjera të cilat kanë avancuar shumë në riprodhimin e tij. Si shembull merret Greqia e cila, në liqenin e Prespës në kufi me Shqipërinë, ka relizuar koloninë më të suksesshme të pelikanit kaçurrel në botë.
Atje janë rreth 1500 çifte riprodhuese. Bimo shpreson që edhe vendi ynë të arrijë në këto nivele për vitet e ardhshme. Në takimet e ndryshme që organizohen në Divjakë, specialistët e shumtë japin mendimet e tyre se si duhet ruajtur kjo specie e veçantë por edhe për të tjerat që rriten në Lagunën e Divjakë-Karavastasë, si një atraksion me mjaft vlera shkencore e turistike. Nga drejtoria e Parkut organizohen edhe vizita në Ishullin e Pelikanit, nga fëmijët dhe banorët për t`i familiarizuar ata sa më tepër. Madje nga pika ku behët vrojtimi i pelikanit, bëhen edhe ekskursione ku ata vëzhgohen me dylbi. Ndërkohë që natyra bujare e këtij parku me vlera kombëtare, është mjaft bujare dhe relaksuese për të gjithë stinët e vitit.
Laguna e Karavastasë
Laguna e Karavastasë është vendi më perëndimor në Europë ku pelikani kaçurrel (Pelikanus Crispus) bën fole. Po ashtu, sipas statistikave te institutive shkencore mjedisore, rreth 5% e popullsisë së shpendëve në të gjithë botën jeton në Karavasta. Laguna strehon edhe një numër të madh zogjsh uji shtegëtarë. Në total janë numëruar 228 specie zogjsh. Ndërmjet zogjve që jetojnë në lagunë janë: Pelikani Kaçurrel, Çafka e Madhe e Bardhë, Rosa e Egër, Thëllëza, Bajukë, Lauresha, Pata e eger, Shqiponja e madhe, Shqiponja e detit, Dallëndyshja e detit, Lejlekë etj. Ajo gjithashtu është një vend jetese për shumë specie në ruajtje si: Pelikani Kaçurrel, Shqiponja e madhe etj. Krahas tyre janë edhe rreth 29 lloje të ndryshme amfibësh dhe reptilësh (duke përshirë Breshkën e ujit të detit) dhe 25 lloje gjitarësh duke përshirë Vidrën, Nuselalën, Kaprollin dhe Dhelprën e kuqe. /tesheshi.com/
