Omani është në një udhëkryq historik, pasi Sulltani që sundoi vendin për gati 50 vjet është sëmurë rëndë. Sulltan Qaboos bin Said, 76 vjeç, ka qenë prej kohësh i sëmurë në mënyrë të pashërueshme, dhe tani gjendja e tij është përkeqësuar dhe vendi po përgatitet për një pasues të mundshëm.
Sulltani u kthye nga Belgjika javën e kaluar ku po i nënshtrohej trajtimit mjekësor. Ai u diagnostikua me kancer të zorrës së trashë në vitin 2014, raporton Guardian. Ndërsa nuk ka fëmijë, nuk dihet se kush do të jetë trashëgimtari. Familja mbretërore do të përcaktojë pasardhësin, dhe Sulltani tashmë ka bërë zgjedhjen e tij, por ajo është e fshehtë. Procedura e trashëgimisë parashikon hapjen e testamentit përpara këshillit të familjes në kryeqytetin Muscat. Sulltani e shkruajti dëshirën e tij dhe e vulosi.
Largimi i sundimtarit të Omanit është i rëndësishëm për të gjithë Lindjen e Mesme, pasi Qaboos bin Said për dekada ka kërkuar të pajtojë dallimet midis fqinjëve të tij dhe të kontribuojë në stabilitetin rajonal arab.
Sulltanati i Omanit është një shtet arab i pasur me naftë me një popullsi prej rreth 4 milion banorësh. Kufizohet me Jemenin, Arabinë Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe. Ishte nën sundimin britanik deri në vitin 1971.
Që nga ajo kohë, Sulltani ka qenë Qaboos bin Said, pjesëtar nga dinastia Al Said, e cila sundon Omanin që nga mesi i shekullit të 18-të.
Qaboos erdhën në pushtet në vitin 1970 me ndihmën e britanikëve, duke rrëzuar babanë Sulltan Said bin Taimur, i cili ishte i sëmurë nga paranoja. Pas grushtit të shtetit, ky i fundit u dërgua për të jetuar në Londër, në hotelin luksoz Dorchester, ku vdiq dy vjet më vonë.
Emri i sundimtarit të ardhshëm është shkruar në një copë letër dhe vulosur në dy zarfe, të cilat mbahen veçmas. Procedura me zarfe të mbyllur sigurohet për të garantuar autoritetin dhe reputacionin e Sulltanit për sa kohë që është gjallë. Vetëm pas vdekjes së tij do të njihet emri i trashëgimtarit.
Sipas rregulloreve aktuale, familja mbretërore zgjedh një pasardhës brenda tre ditëve nga vendi i liruar. Nëse ata nuk arrijnë një marrëveshje, takohet një organ i veçantë i anëtarëve të Këshillit Suprem të Mbrojtjes; Kryetari i Gjykatës Supreme dhe Kryetarët e të dy shtëpive të Këshillit Konsultativ. Së bashku, ata hapin zarfin e lënë nga i ndjeri Sulltan, dhe sigurojnë mbështetjen e personit që Sulltani ka zgjedhur.
Qaboos ishte një autokrat, i cili vendosi si Kryeministër, ministër i Mbrojtjes, i Diplomacisë, i Financave dhe guvernator i Bankës Kombëtare. Ai vendosi për gjithçka. Pas vdekjes së tij, gjenerali Sulltan bin Mohamed al-Numani merr përsipër vendin për tre ditë, në pritje të zgjedhjes së një pasardhësi. Dëshira e fundit e Sulltanit është vulosur në dy zarfe, të cilat ruhen në dy vende të ndryshme. E para mbetet në kryeqytet, e dyta ruhet në pallatin mbretëror në qytetin portual Salalah dhe do të hapet vetëm nëse zarfi i parë humbet, ose nëse dyshohet në origjinalitetin e tij, thotë Morning.
Ndër pasardhësit e mundshëm është Asad bin Tariq, i cili u emërua marsin e kaluar si ministër për Marrëdhënie Ndërkombëtare dhe Bashkëpunim.
Qaboos e dërgoi atë në Samitin e Ligës Arabe në Jordan këto ditë. Pasardhësit e mundshëm janë gjysëmvëlla i Asadit, Haitham bin Tariq, Ministri i Kulturës dhe Trashëgimisë, dhe Shihab bin Tariq, një ish-komandant i Marinës. Të tre janë kunateërit e tij, Qaboos është martuar me motrën e tyre. Ata nuk janë të rinj, janë rreth 60 vjeç.
Oman është një vend në anën jugore të ngushticës së Hormuzit, i cili siguron baza për forcat ushtarake amerikane dhe britanike. Në dekadat e fundit, Omani është pozicionuar si ndërmjetës në konfliktin Iran-SHBA, me bisedimet që po zhvillohen për marrëveshjen e çarmatimit bërthamor 2015. Omani gjithashtu po kërkon të ndërmjetësojnë konfliktin në Jemen.
Për dallim nga shiitët në Iran, dhe Sunitët në Arabinë Saudite, Kaboos dhe shumë në Oman janë muslimanë ibadi. Por shumica e popullsisë është suni, ndërsa shiitët përbëjnë një pakicë të vogël por ekonomikisht të zhvilluuar.
Pas vitev ’90, ishte i ndjeri Kiço Blushi i cili i kushtoi një reportazh Omanit, pas një vizitë në këtë vend. Blushi e përshkroi vendin arab me superlativa, duke veçuar zhvillimin ekonomik dhe paqen sociale. /tesheshi.com/
