Pak mund të kenë dëgjuar për qytetin Norilsk, qyteti më verior në botë i cili ndodhet në Rusi. Norilsk është një qytet i destinuar për industrializim, me miniera dhe fabrika mineralesh, por që përfundoi si strehë e 170,000 banorëve.
Temperatura mesatare vjetore shënon -10 ° C, dhe bie nën -55 ° C gjatë dimrit. Për plot dy muaj gjatë vitit, qyteti zhytet në natë polare, me zero orë dritë dielli.
Komplet qyteti, minierat dhe fabrikat metalurgjike janë ndërtuar nga të burgosurit regjimit të Leninit, si pjesë e agjencisë qeveritare “Gulag”.
60 % e popullsisë është e përfshirë në procesin industrial, në minim, shkrirje metalesh, metalurgji, etj. Qyteti është rezerva më e madhe në botë e nikelit, bakrit dhe paladiumit. Më shumë se gjysma e paladiumit në tokë gjendet në Norilsk.
Si pasojë e fabrikave dhe klimës ekstreme, ky është qyteti i shtatë më i ndotur në botë.
Banorët janë të detyruar t’i adaptohen klimës, shkatërrimit ambiental, e mbi të gjitha, izolimit.
Kushtet e jetesës për banorët e Norilsk janë unike, dhe janë një objekt i pashoq studimi.
I gjendur 400 kilometra larg Rrethit Arktik, Norilsk nuk ka asnjë lidhje me pjesën tjetër të botës. Banorët i referohen pjesës tjetër t ë botës si “kontinent”.
Norilsk është ndër qytetet më të mëdha mbi Rrethin Arktik. Ky qytet-fabrikë ka vetëm një arsye për të ekzistuar: mbajtja gjallë e komplekseve metalurgjike dhe minierave, të cilat janë më të mëdhatë në botë. Ky kompleks në vete përbën 2% të GDP-së së Rusisë.
Depozitat e pasura të rajonit kishin tërhequr njerëz qysh moti, por ngritja e vërtetë e Norilskut ndodhi në fillim të shekullit të 20-të, kur një ekspeditë gjeologjike zbuloi depozita të pasura me nikel, bakër dhe kobalt. Në vitin 1936, Bashkimi Sovjetik filloi ndërtimin e një kompleksi metalurgjik – dhe këtu lindi qyteti.
Plani i ndërtimit i Norilsk u krijua në vitin 1940, nga arkitektët e burgosur aty pranë. Ideja ishte të krijohej një qytet ideal. Ndërtesat më “të lashta” janë ndërtuar në stilin stalinist. Hapi tjetër i ndërtimit ndodhi në vitet ’60, kur metoda kryesore e ndërtimit në ish-BRSS ishin panelet e gatshme të ndërtimit.
Ndërtesat morën formë për të strehuar punëtorët e përkohshëm, por mbetën aty për shumë gjenerata.
Dimrat janë të gjatë, me temperatura mesatare prej -30 ° C dhe më shumë se 130 ditë stuhi bore.
Gjatë një periudhe dy mujore në dimër, dielli nuk del fare mbi horizont. Këto net polare shkaktojnë probleme shëndetësore. Trupi është i privuar nga melatonina, substancë e cila merret përmes dritës. Kjo mund të çojë në pagjumësi, acarim, lodhje dhe depresion. Shumica e apartamenteve në Norilsk janë të pajisura me llamba të dizajnuara për të kopjuar dritën natyrale.
Në dimër, është vështirë të thyhet ritmi ditor “shtëpi-punë-shtëpi”. Kushtet ekstreme të natyrës nuk lejojnë asnjë aktivitet, përveç atyre që zhvillohen brenda. Kështu, një pjesë e madhe e jetës ndodh në hapësirat e mbyllura.
Banorët nuk shohin bimë me sy gjatë 9 muajve të dimrit. Ata përpiqen të krijojnë oazë të gjelbër në apartamentet, duke sfiduar klimën e ashpër dhe mjedisin industrial, me shpresë për të siguruar një arratisje nga e përditshmja.
Në Norilsk, sportet janë shumë të popullarizuara pasi që janë mënyra e vetme për të qenë të shëndetshëm në kushte të tilla të vështira. Disa kampionë rus në gjimnastikë, patinazh artistik, ski dhe not, vijnë pikërisht nga Norilsk. Qyteti ofron mjaft mundësi për sport, me pishina të mbyllura, palestra, fusha futbolli të mbyllura, ski në akull, e kështu me radhë.
Dhe më pas vjen ekstremi tjetër.
Në verë, ka një periudhë kur dielli largohet fare nga horizonti. Kjo gjendje fillon nga fundi i majit dhe mbaron nga fundi i korrikut. Vera shoqërohet nga moti i mirë dhe temperatura të këndshme. Rreth orës 3 të mëngjesit, ndërkohë që qyteti fle, qyteti ndriçohet plotësisht nga dielli.
Prania e vazhdueshme e dritës e çrregullon gjumin. Megjithatë, banorët e Norilsk thonë se janë aq të lodhur nga puna sa që drita nuk i bezdisë fare.
Një nga veçoritë e Norilsk është se mungojnë plotësisht hapësirat e gjelbra ku qytetarët mund të pushojnë. Ata duhet të kapërcejnë 30 km për pak natyrë. Orët e gjata të punës bëjnë që njerëzit të provojnë të shijojnë diellin në zonën urbane, qoftë edhe në ballkone.
Të rinjtë që nuk kanë punë të lidhur me metalurgjinë dëshirojnë të largohen. Ata bëjnë gjithçka për të gjetur punë në pjesët tjera të Rusisë. Ata thonë se kushtet e ashpra të jetesës, mungesën e vendeve për të dalë dhe ndjenja e rëndë të izolimit janë të papërballueshme.
Pas 9 muajve në hapësirat e mbyllura, banorët e Norilsk-it shpëtojnë nga acari dhe i drejtohen fushave për udhëtime të gjata. Ata kanë një marrëdhënie të veçantë me natyrën: gjatë gjithë dimrit durojnë të ftohtin, ndërsa në verë, janë të lirë të eksplorojnë zonat që s’i kanë parë për një kohë të gjatë. /tesheshi.com/
