Kompanitë zvicerane janë vendosur në shënjestër të kritikave në një raport që i lidh ato me tregtinë afrikane të naftës me nivele toksike të atilla që janë të paligjshme në Europë.
Grupi i aktivistëve “Public Eye”, thotë se shitësit me pakicë po shfrytëzojnë standardet e dobëta rregullatore. Mes kompanive janë Vitol, Trafigura, Addax & Oryx dhe Lynx Energy, emri i të cilave del në raport pasi janë aksionere të tregtisë me pakicë. Ato nuk kanë pranuar pretendimet dhe thonë se partnerët e tyre të tregtisë me pakicë punojnë brenda kufijve ligjorë të vendeve të tyre.
Tre nga kompanitë e përmendura në raport kanë reaguar duke thënë se ato plotësojnë kërkesat rregullatore për tregun dhe se nuk kanë asnjë interes që të mbajnë nivelet e sulfurit më të larta nga sa duhet të jenë.
Edhe pse një gjë e tillë është brenda kufijve të vendosur nga qeveritë kombëtare, sulfuri që përmban tymi i naftës që ata shesin, mund të shkaktojë sëmundje të frymëmarrjes si azëm apo bronshit në vendet ku përdoret, e këtë e thonë ekspertët e shëndetësisë.
Panorama po ndryshon në këtë drejtim, mirëpo ende ka vende afrikane që lejojnë naftë me përmbajtje të sulfurit më shumë se 2 mijë njësi për milionë, e madje disa të tjera e lejojnë deri në më shumë se 5 mijë njësi, ndërkohë që standardi europian është më pak se 10 njësi për milionë.
Rob de Jong nga programi për Mjedisin në OKB tha për BBC-në se ka mungesë të thellë ndërgjegjësimi midis ligjbërësve rreth dëmit të madh që shkakton përmbajtja e sulfurit.
Për një kohë të gjatë, vendet afrikane bazoheshin mbi standarde të epokës koloniale, që janë rishikuar vetëm gjatë viteve të fundit.
Një tjetër çështje në këto vende ku ka rafineri, është se ato nuk janë në gjendje, për arsye teknike, të reduktojnë nivelin e sulfurit deri në standardin e pranuar në Europë. Kjo do të thotë se standardet rregullatore mbahen në nivelin që mund të përballohet nga rafineritë.
Ka nga ato qeveri afrikane që janë të shqetësuara edhe se një naftë më e pastër do të ishte më e shtrenjtë, e kështu do të rritej çmimi i transportit. Por, De Jong argumenton se diferenca është minimale dhe luhatjet e çmimit të naftës kanë më shumë domethënie në përcaktimin e çmimit të saj .
Po çfarë ka të keqe në naftën me sulfur? Njësitë e sulfurit në naftë që çlirohen nga motorrët diezel konsiderohen të jenë kontribuesit më të mëdhenj të ndotjes së ajrit, që OBSH e rendit ndër faktorët më kryesorë të rreziqeve ndaj shëndetit.
Ndotja e ajrit lidhet me sëmundje të zemrës, kancerin e mushkërive dhe problemet e frymëmarrjes. OBSH thotë se ndotja e ajrit është sidomos e madhe në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme. Reduktimi i përmbajtjes së sulfurit në naftë do të sillte reduktimin e ndotjes së ajrit dhe rreziqeve që ai paraqet.
Aktualisht, në Afrikë po punohet për të bindur qeveritë të shtrëngojnë rregullat për përmbajtjen e sulfurit në karburante dhe është bërë njëfarë progresi. Në vitin 2015, komuniteti afrikano-lindor paraqiti rregulla të reja për Ugandën, Kenian, Ruandën, Burundin dhe Tanzaninë. Nafta nuk mund të ketë më shumë se 50 njësi sulfuri në këto vende.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
