Shqipëria aplikoi për anëtarësim në Bashkimin Evropian 13 vjet më parë, por Brukseli ende nuk i jep datën për fillimin e negociatave, ndaj entuziazmi i 2.8 milionë njerëzve ndaj kësaj organizate politike s’është në rritje, shkruhet kështu në një shkrim të Al Jazeera-s.
Kryeqyteti i Shqipërisë u shpall “Kryeqyteti Europian i Rinisë” në vitin 2022 dhe në sheshet e tij po zhvillohen dhjetëra evente dhe seminare, e cila po përpiqet të ringjallë interesin edhe për BE-në.
“Me këto evente po përpiqemi të ringjallim besimin e të rinjve në BE”, tha zëdhënësja e një prej tyre, Irena Topalli.
“Besimi ka rënë ndjeshëm,” paralajmëron ajo.
Në Muzeun Historik është hapur ekspozita me piktura të artistëve evropianë nën moshën 35 vjeç.
Pranë saj ndodhet një pavijon kushtuar murgeshës katolike Nënë Tereza, dhe pranë tij është “Pavijoni i Terrorit Komunist”, me ekspozita të kohës së regjimit të Enver Hoxhës.
“Ata na dhanë vetëm dritë”
Anëtarët e BE-së miratuan fillimin e bisedimeve të anëtarësimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut në mars 2020, por nuk caktuan një datë.
Derisa të caktohet një datë, nuk ka fillim real të negociatave.
“Nuk na dhanë dritën jeshile, thjesht na dhanë dritën”, tha Dritan Agolli, drejtor ekzekutiv i Fondit Shqiptar të Zhvillimit, në të cilin derdhen 50 për qind e parave të huaja dhe 50 për qind e shtetit në projekte të ndryshme.
Shqipërisë iu dha statusi i kandidatit në BE në vitin 2014, ndaj përdor fondet e para-anëtarësimit, por ato janë të pamjaftueshme për nevojat e infrastrukturës së vendit detar në Evropën Juglindore.
Çështja e zgjerimit të BE-së në Ballkanin Perëndimor ishte tema kryesore e Forumit Adriatiko-Jonian të mbajtur javën e kaluar në Tiranë.
“Mund të jem politikisht jokorrekt, por guxoj të them se ka pengesa të pakuptimta, siç janë ato me të cilat po përballemi tani”, tha zëvendëskryeministri shqiptar Arben Ahmetaj në nisje të forumit.
“Ne i kemi bërë detyrat, por jemi ende në pritje. Nuk e kuptoj këtë burokraci dhe pengesat artificiale që shfaqen ndonjëherë në proces”, shtoi ai.
Nën presidencën e Shqipërisë u mblodhën sekretarët e shtetit të Kroacisë, Italisë, Greqisë, Sllovenisë, Bosnjes, Serbisë, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut dhe San Marinos.
“Nuk ka kuptim të bashkohemi shumë shpejt në BE”
Ata miratuan një deklaratë të përbashkët, një dokument ligjërisht jodetyrues, ku thuhet se “Zgjerimi i BE-së në Ballkanin Perëndimor është një investim për një Evropë të qëndrueshme, të fortë dhe të bashkuar”.
“Ne duam të inkurajojmë vendet anëtare të BE-së që të përshpejtojnë rrugën e Ballkanit Perëndimor drejt BE-së, veçanërisht duke caktuar një datë për konferencat e para ndërqeveritare me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut gjatë presidencës franceze të Këshillit të BE-së, si dhe duke i dhënë statusin kandidat Bosnjës sa më shpejt të jetë e mundur”, u tha në deklaratë.
Franca përfundon presidencën e saj më 30 qershor.
“Është një afat shumë optimist për të përmbushur kërkesat e deklaratës,” tha një zyrtar i Komisionit Evropian që punon me vendet kandidate.
“Nuk ka kuptim të bashkohen me BE shumë shpejt,” shtoi ai në kushte anonimiteti.
E fundi ishte Kroacia, e cila iu bashkua BE-së në vitin 2013.
Në vitin 2014, Komisioni Evropian, organi ekzekutiv i BE-së, krijoi Strategjinë e BE-së për Rajonin Adriatiko-Jonian (EUSAIR), një forum që bashkon katër shtete anëtare dhe gjashtë vende joanëtare.
“Komuniteti Gjeopolitik Evropian”, i paqartë
Strategjia është një vazhdimësi e një nisme të krijuar më parë për të afruar vendet kandidate potenciale.
“Fondet e BE-së, për shembull, janë një përvojë e re për vendet kandidate, kështu që ato ende nuk kanë krijuar një strukturë për t’i përdorur,” tha një zyrtar i KE për bashkëpunimin përmes të cilit vendet marrin pjesë së bashku në projektet e financuara në transport, energji. , mjedis dhe turizëm.
“Kjo strategji shërben si një përgatitje për anëtarësim, jo një zëvendësim për të,” tha ai.
Shqipëria, Maqedonia veriore, Mali i Zi, Serbia dhe Bosnja kanë dëgjuar spekulime të ndryshme ditët e fundit për anëtarësimin e mundshëm – nga krijimi i një “bashkësie gjeopolitike evropiane” të paqartë deri te hyrja kolektive me Ukrainën në periudhën e re financiare pas 2027.
Është e sigurt vetëm se në vitet e ardhshme ato do të marrin pjesë vetëm në forume si ai Adriatiko-Jonian.
“Nëpërmjet këtyre forumeve ne po ‘shesim Ungjillin’ për zgjerimin”, tha Alexis Hupin nga Delegacioni i BE-së në Shqipëri.
“Tirana, një qytet europian si çdo tjetër”
“Këto forume janë të rëndësishme për të mbështetur procesin pavarësisht nga të gjitha pengesat.”
BE nuk i ka dhënë asnjë euro Tiranës për të organizuar një “Kryeqytet Evropian Rinor”, që kushton 7.5 milionë euro, thotë Topalli.
Pjesa më e madhe e parave është paguar nga arka e qytetit, ndërsa pjesa tjetër nga shteti.
Nënkryetarja e Bashkisë Amela Ristani e shpjegon vendimin e financimit duke dashur të tregojë se “Tirana është një qytet europian sa çdo tjetër”.
“Që bisedat e 20-vjeçarëve tanë janë të barabarta me bisedat e bashkëmoshatarëve të tyre nëpër Evropë”, tha ajo.
Shumë në Shqipëri mendojnë se BE-ja po i mban padrejtësisht në distancë.
“Prandaj është shumë e rëndësishme që rajoni ynë të organizojë evente të tilla”, përfundon Topalli. /tesheshi.com/
