Të hënën, ish-ministri i epokës “Nano”, Arben Malaj, ishte në komisionin e ekonomisë në lidhje me pezullimin e tij si anëtar i Këshillimit Mbikqyrës së Bankës së Shqipërisë, një vendim i marrë nga mazhoranca, ish-familja e tij politike tashmë nën Ramën.
Malaj u shfaq aty edhe me një prej librave të tij studimorë në fushën e ekonomisë, duke e lënë atë në këmbë dhe me kopertinë nga komisioni, si një afirmim edhe politik por edhe profesionist, i faktit se cili ishte, apo se me kë kishin të bënin, ata që donin ta shkarkonin.
Arben Malaj nisi të njihej më së shumti në qeverisjen socialiste të pas 97-ës, jo si një potencial i fuqishëm i fushës së ekonomisë, si një risi njerëzore aty, por si një shënjestër e PD-së së asaj kohe, e cila, gjithnjë me gojën e stërmadhe të Berishës si fabrikë akuzash, e cilësonte Malajn si “njeri të piramidave”, e kjo për faktin se ai kish punuar do kohë si financiar dhe ekonomist në një prej firmave me emër në Vlorë, që më pas kishte rezultuar si piramidale.
Kështu, Malaj do ishte në 8 vitet e qeverisjes së PS-së si më i besuari i Nanos në ekonomi, duke e mbajtur postin e ministrit sa kryesocialisti qe kryeministër, por kurrë nuk u potencua se 7 përqind rritje ekonomike i dedikoheshin pikërisht atij, Malajt. Që do të thotë, se paçka veprave akademike, siç dhe kolegu i financave Angjeli i ka disa sosh, Malaj nuk njihet as për ndonjë tezë ekonomike të promovuar a mbrojtur, e as për ndonjë model ekonomik të instaluar me efekte në kohë.
Në narrativën politike a mediatike, nuk ekziston pothuajse asgjë nga sfera e ekonomisë që te jetë e targetuar me emrin Arben Malajt. Si shembull mund të merret i vetmi rast, ai i të ndjerit Gramoz Pashko, i cili promovoi fuqishëm dhe hyri në historinë e politikës shqiptare me tezën e “terapisë së shokut” në ekonomi.
Pyesim se cilat qenë reformat “Malaj” në vitet e drejtimit të ekonomisë shqiptare ? Sa këto reforma po produktojnë efektivitet në kohë e prej tyre sot po përfiton ekonomia shqiptare? Pra, ku janë gjurmët e Malajt, të tilla pra që i fikson opinioni, kujtesa kolektive, e më pas i shkruan historia? Pse dhe vetë Malaj, në paraqitjet publike nuk i referohet ndonjë teze të tij “personale”, ndonjë modeli të tij të aplikuar për aq sa iu besua post ekzekutiv?
Ai vërtet përkon me periudhën më të mirë ekonomike që ka patur Shqipëria pas viteve 2000, por këtu është rasti për të veçuar që koha dhe kontekstet e ndryshme, nganjëherë vendosin mbi aftësinë apo paaftësinë e individit. Niveli i lartë i remitancave, vala e ndërtimeve, kreditimi pa hesap, Lazarati apo pensionet greke, si disa prej burimeve të fuqishme të të ardhurave të asaj kohe, nuk ishin as reforma e as modele ekonomike, të lidhura këto me gjenialitetin e ndonjë individi, Malajt në rastin konkret, apo dhe Nanos apo Berishës pas tij, si më pak ose aspak reformatorët apo gjenialët në qeverisje, të cilët paradoksalisht gëzojnë imazhin e periudhave të arta me para të madhe në qarkullim.
Ky kut gjykimi për Malajn, vlen dhe për zgjedhjet e Ramës për t’ia besuar ekonominë e financat një emri si Arben Ahmetaj, për të cilin Rama vetë nuk ka mundur të artikulojë ndonjë meritë të veçantë, ndonjë gjenialitet. As për Arben Ahmetajn, historia e tranzicionit ende nuk ka çfarë të shkruajë. Sepse as emri i tij nuk lidhet me ndonjë tezë të fuqishme ekonomike, apo me ndonjë model të promovuar e aplikuar. E për këtë arsye e jo vetëm, pati një rrudhëbuzje masive kur Rama e emëroi atë si ministrin e Rindërtimit. Sepse si te Arben Malaj, si te Arben Ahmetaj, e si te shumë të tjerë si ata, nga e majta apo e djathta, është e pamundur të shohëh të bërit “histori personale”. Ata vijnë e ikin, ndoshta dhe duke lënë libra nga pas, por duke mos lënë gjurmë historibërëse në atë që shoqëria përfiton dhe memoria shoqërore e fikson.
Standarti përsëprapthi i gjykimit dhe vlerësimit të vlerës njerëzore sot, ka bërë që mendimi publik shqiptar të dominohet nga dështakë katastrofikë, nga politika apo dhe nga media.
Dhe e dini se kush është simboli i kësaj kaste fallco? Dashamir Shehi. Po, njeriu që bredh studio më studio, si i ftuar i privilegjuar, ka bilancin me katastrofik në politikë. Në më pas se 30 vite protagonizëm, ka mbajtur vetëm 4 vjet përgjegjësi publike si ministër, sigurisht pa lënë ndonjë gjurmë të veçantë.
8 vite ndenji Berisha kryeministër, por ish-ministrin e tij të dikurshëm nuk e qasi për asnjë post publik, pra nuk i besoi asnjë vendimmarrje ekzekutive.
Sot Dashamir Shehi, shfaqet si gjenial në ekrane, por për çfarë askush nuk do të thotë. E si ai janë me dhjetra. Artan Fuga është njëri prej tyre. /tesheshi.com/
