Drejtoria e Arkivave ka kujtuar ditën e lindjes së Qemal Stafës, një prej emrave simbol të luftës dhe komunizmit shqiptar, ku vrasja plot dritëhije e tij më 5 maj të 42-shit është “Dita e Dëshmorëve”, ende e kremtueshme politikisht nga e majta edhe sot.
Dhe, në ato pak rreshta biografi që përcjell Arkiva, vihet re detaji i startit të edukimit të tij shkollor, i cili, nis në një ambient katolik, pra edhe pse në origjinë ishte musliman.
“Në vendlindje do qendronte fare pak, pasiqë në moshën 3-vjeçare do të zhvendosej me familjen drejt Shkodrës, shtrënguar prej detyrimeve të zakonta të shërbimit që parashikon rroba ushtarake e mbajtur prej Hasanit, të atit të Qemalit.
Mësimet fillore i ndoqi në Kolegjin Saverian të Etërve Jezuitë deri në vitin 1933, kohë kur nisi të zbatohej ‘Reforma Ivanaj’, e cila çoi në kyçjen e shkollave private dhe klerikale. Në
këto kushte, do të vijonte edukimin në gjimnazin e Shkodrës. Pasi humbi të atin në verën e vitit 1936, shpërngulet drejt Tiranës, ku regjistrohet në gjimnazin shtetëror”, shkruhet nga Arkiva sa i përket shkollimit të tij.
Më pas jepen të dhëna të jetës politike deri te plumbat që do i merrnin jetën.
“Më 24 janar 1939, do të arrestohej dhe togat e zeza do ta shpallnin të fajshëm ‘për veprimtari subversive komuniste’, së bashku me 73 të pandehur të tjerë. Dënohet me tre vjet burgim, por arrin të lirohet më 7 prill, në valën e trazirave në vend.
Stafa qe një prej themeluesve të grupit komunist të Shkodrës, anëtar i Komitetit Qendror, sekretar politik i të rinjve dhe kandidat për Sekretar i Përgjithshëm i Partisë Komuniste të Shqipërisë. Gjithashtu, nën pseudonimin letrar ‘Brutus’, shkroi poezi dhe përmbajtje letrare që u përmblodhën në vëllimin ‘Qortimet e vjeshtës’.
Në rrethana ende të panjohura, mbeti i vrarë në një lagje periferike të Tiranës më 5 maj 1942”, shkruan Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave në një rubrikë të saj ditore, e cila sjell material nga e kaluara.
Duke iu kthyer shkollimit të tij fillestar në një ambient katolik, pyetja dilematike është: a mos do ishte ai një prift nëse nuk do mbyllej ai kolegj e të kalonte në gjimnaz laik?
Interesant është një detaj nga filmi “Qortimet e vjeshtës”, kushtuar figurës së tij, kur Qemali i ri, komunist dhe ateist, sheh me përçmim një procesion katolik në qytet. /tesheshi.com/
