Nga Bashkim Kastrati
Kosova vazhdon të jetë vendi më papunësinë më të madhe në Evropë, rrjedhimisht edhe vendi më i varfër. Edhe ata punëtorë që punojnë përballen me shkelje të shumta dhe nga me të ndryshmet të të drejtave të tyre. Puna pa kontrata, orari i tejzgjtur, puna gjatë fundjavës dhe gjatë ditëve të festave janë disa nga shkeljet e përditshme që ndodhin në Kosovë.
Supermarketet shumicën e punëtorëve i kanë pa kontrata dhe përveç orarit të zgjatur dhe pa kompensim, ata edhe i gjobisin shpesh nga 20-30 euro pa ndonjë arsye, duke u gjetur ndonjë gabim edhe të paqenë.
Ligji i Punës i cili e rregullon marrëdhënien e punës ndërmjet punëdhënësit dhe punëmarrësit nuk ka gjetur zbatim sa duhet. Përkundër miratimit të tij, shkeljet ndodhin për çdo ditë.
Duke marrë parasysh këtë situatë, është normale që 1 Maji, i njohur si dita Ndërkombëtare e Punëtorëve, do të duhej të karakterizohej me protesta nga punëtorët, duke kërkuar të drejtat e tyre, por kjo gjë nuk ndodh në Kosovë.
Shumica e qytetarëve të Kosovës dalin për të festuar për ditën e 1 Majit. Ata dalin për të hedhur valle në parqe të ndryshme të qyteteve, ndërsa një pjesë tjetër ia mësyjnë bregdeteve të Shqipërisë, Malit të Zi, duke mos harruar edhe Maqedonisë, për ta festuar këtë ditë. Në Kosovë vendet më të frekuentuara janë Parku i Gërmisë në Prishtinë, Drini i Bardh në Radac të Pejës, Banja e Pejës si dhe vende të tjera. Në këto vende mbizotëron një atmosferë shumë festive dhe e hareshme dhe askujt nuk i intereson simbolika se për çka janë mbledhur aty. Por se pse dhe çka festojnë këta qytetarë, vetëm ata mund ta dinë!
Në vendet e tjera shumë më të zhvilluara se Kosova dhe ku të drejtat e punëtorëve respektohen më shumë se në Kosovë, zakonisht sindikatat e punëtorëve organizojnë protesta për të kërkuar përmirësimin e kushteve të punës.
Por Bashkimi i Sindikatave të Kosovës (BSPK), nuk e ka parë kurrë të arsyeshme që të protestohet për këtë ditë. Ky organizim sindikal konsideron se problemet e punëtorëve nuk zgjidhën në këtë mënyrë, por me dialog me qeverinë. Ndërkaq në vazhdimësi BSPK është kritikuar për qasjen e saj pro qeveritare dhe se është e kontrolluar nga qeveria.
Kryetari i BSPK-së në vazhdimësi ka deklaruar se 1 Maji nuk duhet të shfrytëzohet për protesta, por ato mund të mbahen ditëve të tjera.
“Ne kemi marrë vendim që 1 Majin ta prolongojmë dhe të mos të protestohet, sepse një gjë e tillë mund të organizohet ditëve të tjera. Ne jemi marrë vesh që të kemi në të ardhmen protesta, sepse ka pakënaqësi, sidomos në sektorin privat, ku shkelet edhe ligji i Punës edhe marrëveshja Kolektive dhe tek Qeveria duhet të bëhet një trysni më e madhe sidomos tek Inspektorati i Punës, i cili e monitoron Ligjin e Punës. Ata po arsyetohen sa ka pak inspektorë, kështu që BSKPK vlerëson se duhet të fuqizohemi edhe më shumë. Mendojmë se protesta nuk ka rëndësi të mbahet më 1 maj, sepse kjo ditë edhe në rajon më shumë festohet sesa protestohet”, ka deklaruar Arifi.
Ndërkaq, pavarësisht gjendjes së keqe të punëtorëve, ata festojnë e djersiten duke festuar, shpenzojnë edhe pak ato para që kanë, por të njëjtët do të kthehen të nesërmen në punë, të punojnë pa kontrata, me orar të zgjatur dhe me vonesa të pagave. Ndërsa një pjesë e tyre që janë të papunë do të kthehen në shtëpi e do të rrinë dhe të presin konkursin e radhës për të tentuar punësimin, ndërsa do të vazhdojnë ankesat në rrethe të ngushta se si të gjitha punësimet në Kosovë po bëhen mbi baza partiake, familjare e klienteliste, por të njëjtit nuk protestojnë para qeverisë, ndoshta gjatë gjithë vitit, ata mbledhin energjitë për të festuar 1 majin e radhës.
1 Maji njihet si dita Ndërkombëtare e Punëtorëve. Ky manifestim lindi nga lufta e punëtorëve për të kërkuar dhe siguruar të drejtat, liritë dhe kushtet e punës e të jetesës.
1 Maji lindi nga lufta botërore e punëtorëve për të afirmuar të drejtat e tyre e për të përmirësuar kushtet e jetesës. Pavarësisht se kremtimi i saj lidhet ngushtë me protestën e punëtorëve të Çikagos, përfunduar me gjak, historia e ditës së punëtorëve fillon më herët se sa viti 1886. “8 orë punë, 8 orë dëfrim e 8 orë gjumë”, kjo ishte parulla e hedhur për herë të parë në Australi në vitin 1855, e pastaj e përqafuar nga gjithë lëvizja sindikaliste botërore. U hap kështu rruga për protesta të përgjithshme dhe u kërkua një ditë, pikërisht 1 maji, në të cilën të gjithë punëtorët të ushtronin presion për të drejtat e tyre. /tesheshi.com/
