Kompania izraelite e teknologjisë Cellebrite ka bllokuar Serbinë nga aksesi ndaj produkteve të saj pasi u zbulua se policia dhe shërbimet e sigurisë serbe po përdorin teknologjinë e kompanisë për të spiunuar gazetarët dhe aktivistët, shkruan gazeta izraelite Haaretz.
Gazeta thekson se ka rezultuar se shërbimi i sigurisë serbe ka instaluar spyware pas zhbllokimit të telefonave inteligjentë, duke abuzuar me teknologjitë e Cellebrite.
“Ne po vlerësojmë vendet me të cilat bëjmë biznes,” tha kompania, duke njoftuar se Serbia nuk do të ketë më akses në produktet e saj.
Siç raportoi Haaretz në dhjetor 2024, studiuesit në Amnesty Tech, krahu i teknologjisë i organizatës ndërkombëtare për të drejtat e njeriut Amnesty International (AI), zbuluan se Serbia kishte arritur të anashkalojë mekanizmat e sigurisë së telefonave inteligjentë që përdorin teknologjinë Cellebrite dhe t’i infektojë ata me malware, transmeton Beta.
Cellebrite e njoftoi vendimin në faqen e saj zyrtare.
“Pas një rishikimi të pretendimeve të bëra në raportin e dhjetorit 2024 të Amnesty International, Cellebrite ndërmori hapa specifikë për të hetuar çdo akuzë në përputhje me politikat tona të etikës dhe integritetit. Ne e kemi parë të përshtatshme të pezullojmë përdorimin e produkteve tona nga përdoruesit përkatës në këtë moment.”
Duke reaguar ndaj njoftimit të kompanisë se do të pezullonte përdorimin e pajisjeve të saj të mjekësisë ligjore dixhitale për disa nga klientët e saj në Serbi, Donncha Ó Cearbhaill, Shef i Laboratorëve të Sigurisë në Amnesty International, tha:
“Ky vendim konfirmon gjetjet e Amnesty International në dhjetor se policia dhe shërbimet e inteligjencës serbe keqpërdorin në mënyrë rutinore pajisjet e forenzikës dixhitale Cellebrite jashtë proceseve të autorizuara ligjërisht për të synuar aktivistët e shoqërisë civile dhe gazetarët e pavarur që kritikojnë qeverinë.”
Hakerimi i telefonave inteligjentë të kyçur
Cellebrite shet teknologjinë e mjekësisë ligjore dixhitale te zbatimi i ligjit, duke përfshirë mjete që mund të hakojnë telefonat inteligjentë të kyçur ose të fikur dhe të nxjerrin të dhëna konfidenciale dhe të koduara prej tyre.
Ngjashëm me spyware, platformat e Cellebrite shfrytëzojnë dobësitë në sistemet e sigurisë së smartfonëve, të quajtura “shfrytëzimi”.
Megjithatë, ndryshe nga spyware që mund të instalohen nga distanca, teknologjia e Cellebrite kërkon një lidhje fizike me telefonin.
Përveç kësaj, softueri i Cellebrite mund të zhbllokojë dhe të nxjerrë vetëm përmbajtje nga një telefon, por nuk mundëson mbikëqyrje aktive pasi lidhja prishet dhe nuk mund ta gjurmojë pajisjen pasi t’i kthehet përdoruesit, shpjegon Haaretz.
Agjencitë serbe të sigurisë keqpërdorin teknologjinë
Megjithatë, raporti i AI zbuloi se agjencia e sigurisë e Serbisë arriti të instalojë spyware-in e vet me qëllim të keq pas zhbllokimit të telefonave inteligjentë, duke abuzuar me teknologjitë e Cellebrite jo vetëm për të mbledhur të dhëna, por edhe për të infektuar në mënyrë aktive pajisjet me softuer të mbikqyrjes, raporton Haaretz, duke shtuar se në Serbi nën presidentin Aleksandar Vuçiç, mediat, shoqëria gjyqësore janë në shënjestër nga regjimi civil dhe gjyqësori.
Cellebrite tha më 27 shkurt se “pas shqyrtimit të pretendimeve të bëra në raportin e Amnesty-së, ajo ka ndërmarrë hapa specifikë për të hetuar çdo pretendim në përputhje me politikat e saj të etikës dhe integritetit”.
“Ne e kemi parë të përshtatshme të pezullojmë përdorimin e produkteve tona për klientë të caktuar në këtë moment. “Ne po vlerësojmë vendet me të cilat bëjmë biznes,” thanë ata.
Cellebrite ka mijëra klientë në SHBA dhe agjencitë e zbatimit të ligjit në mbarë botën. Megjithatë, me kalimin e viteve, teknologjitë e saj të hakerimit kanë gjetur rrugën e tyre në duart e organizatave që shtypin disa komunitete. /tesheshi.com/
