Pse Franca po e ndalon hixhabin në Lojërat e Parisit?

Revista amerikane Time shkruan se Franca nuk ka hequr dorë nga vendimi që ndalon pjesëmarrjen e sportisteve franceze me hixhab në Lojërat Olimpike në Paris, të cilat do të hapen të premten.

Në një raport nga Armani Syed, Time raporton se organizatat e të drejtave të njeriut thonë se vendimi mund të thuhet se është, në rastin më të mirë, në kundërshtim me premtimin e Francës se Olimpiada e Parisit do të ishte e para që garanton barazinë gjinore, ndërsa në rastin më të keq, e konsideron shkelje të konventave ndërkombëtare për të drejtat e njeriut.

Autori citoi Anna Blues, studiuesen evropiane të të drejtave të grave të Amnesty International, e cila tha se vendimi “u tregon grave muslimane se autoritetet franceze, kur flasin për barazinë midis burrave dhe grave, nuk i konsiderojnë ato gra”.

“Është e rëndësishme që organizatat kryesore të të drejtave të njeriut si kjo e jona të flasin hapur për këtë çështje dhe të tregojnë hapur solidaritetin e tyre me grupet e të drejtave të grave muslimane. Këto komunitete dhe këto gra janë demonizuar dhe diskredituar prej vitesh”, shtoi Blus.

Amnesty International publikoi një raport të ri të martën duke kritikuar autoritetet franceze për ndalimin e hixhabit në një numër sportesh, duke përfshirë futbollin, volejbollin dhe basketbollin.

Shkelje e ligjeve ndërkombëtare

“Ndalimi i vendosur ndaj sportistëve francezë me hixhab për të konkurruar në Lojërat Olimpike është një shkelje e ligjeve ndërkombëtare të të drejtave të njeriut dhe ekspozon hipokrizinë diskriminuese të autoriteteve franceze dhe dobësinë dhe frikacakët e Komitetit Olimpik Ndërkombëtar”, thuhet në raport.

Revista Time raporton se raporti i Amnesty International detajon diskriminimin racor dhe gjinor dhe barrierat që aktualisht pengojnë atletet myslimane franceze të hyjnë në nivelet profesioniste. Ai gjithashtu ka të bëjë me refuzimin e Komitetit Olimpik Ndërkombëtar (IOC) për të ushtruar presion ndaj autoriteteve për të hequr ndalimin, i cili nuk zbatohet për pjesëmarrësit olimpikë jo-francezë.

Në shtator, ministrja franceze e sportit, Amelie Oudea-Castera tha se ndalimi do të zbatohej për Lojërat Olimpike, pavarësisht se IOC nuk kishte një rregullore të vetme kundër veshjes së hixhabit.

Sipas revistës amerikane, kjo dispozitë ose kufizim është një nga një sërë politikash laike në Francë që prekin në mënyrë disproporcionale vajzat dhe gratë muslimane, sipas Anna Blus, duke përfshirë ndalimin e “simboleve të dukshme fetare” të lëshuara në vitin 2004 në shkollat ​​publike që ndalojnë veshjen e hixhabit. Kjo u pasua në vitin 2023 nga vendimi për të ndaluar studentet femra të veshin një mantel të gjerë dhe të denjë – abaya.

Nëpunësit civilë

Në një deklaratë për revistën Time, IOC tha se ndërsa rregullat e saj nënkuptojnë se gratë janë të lira të mbajnë hixhabin, atletet femra që konkurrojnë për ekipet kombëtare franceze konsiderohen nëpunës civilë që duhet të veprojnë në përputhje me kontekstin kombëtar.

Kjo do të thotë, sipas kësaj deklarate, se “ata duhet të respektojnë parimet e sekularizmit dhe neutralitetit, që, sipas ligjit francez, nënkupton ndalimin e mbajtjes së simboleve të jashtme fetare, duke përfshirë hixhabin, mbulesën dhe shaminë e kokës kur veprojnë në cilësinë e tyre zyrtare dhe në detyrë zyrtare”.

Revista Time shton se rregulloret kundër simboleve fetare nuk kufizohen vetëm në Lojërat Olimpike, por kanë qenë mbizotëruese në sportet franceze si në nivelin rekreativ ashtu edhe në atë profesional.

Një ndalim i tillë nga Federata Franceze e Basketbollit (FFBB), i quajtur neni 9.3, hyri në fuqi në dhjetor 2022 dhe ndalon veshjen e “çdo pajisjeje me konotacion fetar ose politik”.

Mes atyre që luftojnë për reformimin e rregullores është edhe basketbollistja 22-vjeçare Helen Ba, e cila merret me këtë sport që në moshën 5-vjeçare.

Helene Ba mori një pauzë katërvjeçare nga basketbolli ndërsa studionte të drejtën ndërkombëtare në kolegj, më pas u përpoq të kthehej në lojën profesioniste në vitin 2022. Pikërisht atëherë mësoi se FFBB kishte ndaluar shaminë e kokës.

“Ishte një tronditje e vërtetë për mua, sepse ne e dimë se çfarë do të thotë në kontekstin francez, domethënë që nuk mund të garosh me hixhab,” tha Ba për Time, e cila nuk do të jetë në gjendje të konkurrojë në Lojërat Olimpike këtë verë.

Ndikimi në shëndetin mendor

“Kur nuk mund të luani, së pari ndikon në shëndetin tuaj mendor, veçanërisht kur sporti dhe basketbolli janë një pjesë kaq e madhe e jetës suaj. Është e vështirë edhe nga aspekti i shëndetit fizik, sepse nuk ushtrohesh më”.

Helen Ba nuk është e vetmja në këtë përvojë. Diaba Konate, e cilësuar nga revista si një talente e re e basketbollit, ishte në krye të lojës së saj kur arriti në finale të Kampionatit Evropian U-18 dhe në Lojërat Olimpike për të Rinj 2018. Basketbollistja ka konfirmuar se edhe ajo nuk do të marrë pjesë në Lojërat Olimpike 2024.

Time raporton se Konate i tha Al Jazeera-s se ajo filloi të mbante hixhabin dy vjet më parë dhe se u ndje e “poshtëruar” kur i thanë se nuk do të mund të merrte pjesë në turnetë franceze nëse nuk e hiqte atë.

Basket Pour Toutes

Konate iu bashkua grupit Basket Pour Toutes (Basketboll për të gjithë), i cili u themelua nga basketbollistja Ba. Grupi u themelua në tetor 2023, në një përpjekje për të luftuar diskriminimin në basketboll dhe për të ofruar një ndjenjë komuniteti për vajzat e reja që veshin hixhabin dhe e duan sportin.

Grupi i shkroi një letër IOC-së në maj, e cila u botua në qershor, duke i kërkuar organit të bënte presion ndaj Francës për të hequr ndalimin e saj diskriminues.

“Mesazhi ynë është se ne duam vetëm të luajmë sport,” thotë Ba, duke shtuar se “gratë muslimane që mbajnë hixhab kanë të njëjtat të drejta si çdo qytetar tjetër”. /tesheshi.com/