Nga Miradije Hasani
Në kohën kur Shkupi dhe Athina përpiqen maksimalisht për gjetjen e një zgjidhje të pranueshme për të dyja palët rreth kontestit të emrit, ka ardhur një propozim interesant nga informativja “Financial Times”.
“Për shkak të rëndësisë vitale për t’u arritur stabiliteti në Ballkan, unë sugjeroj që emri i ri duhet të jetë ‘Paeonia’. Banorët duhet të jetë shumë krenar me këtë emër, pasi për dallim nga Maqedonia, Paionët kurrë nuk njohën besnikërinë ndaj Mbreti të Madh të Persisë gjatë periudhës 512 deri 496 p.e.s.”, shkruan Malcolm Spencer nga Universiteti i Mançesterit.
Kjo mund të ishte mjaft e pranueshme edhe për shqiptarët, pasi historiografia shqiptare thekson se paionët ishin një grup fisesh ilire që banonin në luginën e sipërme të Aksiosit (Vardari) dhe degëve të tij, duke u shtrirë në Lindje deri te lugina e Srymonit (Strimon) në kufi me fise trake në Perëndim në kufi me dardanët, penestët dhe dasaretët e Ilirisë. Përmenden për të parën herë nga Homeri si aleatë të trojanëve kundër akejve. Në fillim të shek. V p.e.r. u pushtuan nga persët dhe dy fise të tyre me urdhër të Darit u shpërngulën në Azi.
Në gjysmën e parë të shek. IV paionët kishin krijuar mbretërinë e tyre , një ndër sundimtarët e të cilit ishte Agisi. Që nga kjo periudhë historia e paionëve është e lidhur me përpjekjet e vazhdueshme të shtetit maqedon për t’i nënshtruar.
Kjo u arrit gjatë sundimit të Filipit II dhe sidomos të Aleksandrit të Madh. Megjithatë duke njohur qeverisjen e Maqedonisë, paionët vazhdonin të sundoheshin formalisht nga mbretëria e tyre. Vetëm pas nënshtrimit të plotë nga ana e Lismakut nuk bëhet më fjalë për mbretër paionë.
Pas pushtimit romak Paionia u nda midis krahinave II dhe III, nga të katër provincat autonome të Maqedonisë të krijuar nga pushtuesit. Me riorganizimin administartiv të perandorisë e në kohën e Dioklecianit, Paionia së bashku me Pelagoninë formonin një krahinë të veçantë të quajtur Maqedonia II ose Salutaris.
Ndryshe, nëse kthehet një besim i ndërsjelltë midis Maqedonisë dhe Greqisë, nga vetë drejtuesit e dy vendeve, atëherë mund të kthehet mundësia që të ecet përpara në lidhje me kompromisin për emrin por dhe rrugtimin euroatlantik të Maqedonisë. Përveç politikës së jashtme dhe marrëdhëniet me fqinjët, qeveria e re e Zaevit duhet të ketë kujdes edhe me kërkesat e shqiptarëve, që ato të mos mbeten pezull. /tesheshi.com/
