Revista Foreign Affairs shkruan se mundësia e një konflikti në ndonjë prej shumë vendeve në Lindjen e Mesme, dhe për ndonjë numër arsyesh, është më e madhe se kurrë më parë në rajon.
Në një artikull të shkruar nga Robert Malley, president i Grupit Ndërkombëtar të Krizave në Uashington, shkruan se askush në rajon ose më gjerë nuk dëshiron të shkojë në luftë. Sidoqoftë, kjo është e vështirë të shmanget duke pasur parasysh zhvillimet e tensionuara rajonale.
Malley thotë se ekziston një shans i lartë i një incidenti që mund të provokojë një seri reagimesh, të cilat shumë shpejt mund të shndërrohen në një luftë ku përfshihen më shumë aktorë rajonalë dhe globalë.
“Sikur Uashingtoni të vendosë të ndërmarrë aksione ushtarake kundër Teheranit, e kjo si reagim ndaj sulmeve mbi objektet e naftës saudite, kjo mund të çojë në hakmarrje iraniane kundër aleatëve të SHBA në Gji, në sulme të Hezbollahut mbi Izraelin ose operacione të milicisë shiite kundër personelit amerikan në Irak”, shkruan ai, duke vijuar më tej:
“Po kështu, çdo operacion izraelit kundër aleatëve iranianë kudo në Lindjen e Mesme mund të shkaktojë një reagim zinxhir në të gjithë rajonin.
Për shkak se zhvillimet kudo në rajon mund të kenë një efekt domino kudo, ngushtimi i krizës po shndërrohet shpejt në një biznes të padobishëm”.
Autori citon thëniet e demokratit amerikan Tip O’Neill se çdo aktivitet politik në Lindjen e Mesme, veçanërisht lokal, është në të vërtetë politikë ndërkombëtare. Në Jemen, konflikti midis huthinjve dhe qeverisë jemenase nën ish-presidentin Ali Abdullah Saleh është shndërruar në një konflikt të madh midis Arabisë Saudite dhe Iranit. Ajo gjithashtu u bë një shkas i mundshëm për përfshirje më të thellë të Amerikës në këtë luftë.
“Represioni i regjimit sirian ndaj kundërshtimit të brendshëm është shndërruar në një konflikt rajonal dhe ndërkombëtar që përfshin më shumë se dhjetë vende, dhe e njëjta gjë është e vërtetë edhe për konfliktin në Libi.
Ekziston një shpjegim themelor për rreziqe të tilla, shprehet ai: Lindja e Mesme është bërë rajoni më i polarizuar në botë, dhe gjithashtu rajoni më integrues. Ky kombinim kontradiktor, i shoqëruar me struktura të brishta shtetërore dhe aktorë të fortë joqeveritarë (milicitë dhe organizatat e armatosura) dhe tranzicionet e shumta që ndodhin pothuajse njëkohësisht, e bëjnë Lindjen e Mesme rajonin më të ndezshëm në botë”, shkruan Malley.
Ai vijon duke shkruar se historia moderne e Lindjes së Mesme është në të vërtetë një histori e konfliktit të akumuluar.
Ai vë në dukje tre konflikte të mëdha që ekzistojnë aktualisht: konflikti midis Izraelit dhe armiqve të tij, midis Iranit dhe Arabisë Saudite, dhe midis blloqeve rivale suni në rajon, të cilat kryqëzohen në mënyra të rrezikshme.
Ai shton se polarizimi në rajon u shoqërua me mungesë të komunikimit efektiv, gjë që i bëri gjërat edhe më të rrezikshme. Ai shpjegoi se nuk kishte asnjë kanal të rëndësishëm komunikimi midis Iranit dhe Izraelit, dhe Iranit dhe Arabisë Saudite. Ai thotë se ka pak diplomaci të vërtetë, përveç rivalitetit retorik midis bllokut rival suni të udhëhequr nga Turqia nga njëra anë dhe Arabia Saudite dhe Egjipti nga ana tjetër.
“Sidoqoftë, ajo që rrit më tej rrezikun është fakti që këto konflikte kryqëzohen në një mënyrë shumë komplekse, pasi që palët në konflikt nganjëherë bashkohen dhe ndonjëherë konkurrojnë, tha ai. Ai përmend si Sirinë, duke shtuar se gjeometria e ndarjeve të brendshme në Lindjen e Mesme mund të ndryshojë. Thënë kështu, është e vështirë të gjesh një rajon tjetër në botë, ku dinamika përcaktohet aq thellë nga një numër ndarjesh dalluese dhe gjithëpërfshirëse. Ç’lloj integrimi është ky?
Malley vazhdon të thotë se duke folur ekonomikisht, Lindja e Mesme klasifikohet si zona më pak e integruar në botë. Institucionalisht, Lidhja Arabe është një nga institucionet ndërkombëtare më pak koherente dhe harmonike. Për më tepër, nuk ka asnjë krijim që bashkon shtetet arabe dhe tre fuqitë më efektive jo-arabe (Irani, Turqia dhe Izraeli).
Megjithatë, në shumë mënyra të tjera, Lindja e Mesme vepron si një hapësirë unike. Ideologjitë, lëvizjet dhe revolucionet tejkalojnë lehtësisht kufijtë kombëtarë, të cilat ai i detajon në tekstin e tij, dhe thotë se kjo është një nga arsyet që luftërat lokale marrin shpejt një rëndësi rajonale, duke tërhequr kështu armë, para dhe mbështetje politike nga jashtë”, shkruan ndër të tjera autori. /tesheshi.com/
