Nga Bashkim Kastrati
Furnizimi me barna i Qendrës Klinike Universitare të Kosovës (QKUK) ka qenë ndër problemet me të cilat është përballur kjo qendër që nga paslufta, ndërsa ka pasur edhe raportime kontradiktore ndërmjet drejtuesve të QKUK-së dhe Ministrisë së Shëndetësisë (MSH) në lidhje me këtë çështje.
Për mungesën e barnave nuk janë plotësisht fajtore dy institucionet shëndetësore e lartcekura, por është një problem në këtë mes. Problemi ka të bëjë me Ligjin e Prokurimit Publik (LPP). Ky ligj është i njëjtë për të gjitha institucionet dhe nuk specifikon asgjë sa i përket tenderëve që kanë të bëjnë me blerjen e medikamenteve. Pra procedurat janë të njëjta sikur tenderohet për asfalt apo për ndërtime ashtu veprohet edhe me barnat.
Si pasojë e këtyre procedurave lindin disa probleme, e para ka të bëjë me afatet kohore sidomos tek ankesat dhe anulimet eventuale të tenderëve. Kjo pasi që kontrata nuk mund të nënshkruhet pa pritur afatin prej 30 ditësh për ankesa nga kompanitë pjesëmarrëse në tender, ndërsa nëse ankesa shqyrtohet nga Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP), gjë e cila merr kohë edhe më shumë, ndërsa është e mundshme që të anulohet krejtësisht tenderi dhe në këtë mënyrë çdo gjë të fillojë nga zeroja.
E gjithë kjo procedurë merr disa muaj kohë dhe në rast të ankesave dhe anulimit të tenderëve, rrjedhimisht ka vonesa edhe në lidhjen e kontratave dhe si pasojë vonohet edhe furnizimi me barna.
Një rast i tillë ndodhi para disa muajve kur u anulua tenderi për citostatikë (medikamente që shërbejnë për trajtimin e kancerit). Anulimi i këtij tenderi shkaktoi vonesa në furnizim me këto medikamente, e vonesat e tilla janë të dëmshme për pacientët që vuajnë nga sëmundja e lartcekur, pasi që nëse nuk merret terapia në kohën e paraparë, trajtimi i deri atyshëm stagnon, ndërsa sëmundja mund të bëjë progres.
Në lidhje me këtë çështje QKUK ka deklaruar se tenderi që është anuluar ka qenë i përshtatshëm dhe se përmes tij kurseheshin hiq më pak se 1.5 milionë euro.
Por ka raste kur për shkaqe të lartcekura ka vonesa edhe për medikamentet më elementare që bëjnë pjesë në listën vitale.
Në këtë kontekst Ligji i Prokurimit Publik i ka procedura rigoroze që duhet respektuar nga autoritetet kontraktuese. Si kriter bazë i çdo tenderi është çmimi më i ulët i ofruar. Pra kush e ka ofertën më të lirë e fiton tenderin. Por çmimi më i lirë nënkupton edhe cilësi më të dobët të medikamenteve dhe nëse i jepet ndonjë ofertuesi tenderi që i ka medikamentet më të mira, por më shtrenjtë, ofertuesi më çmimin më të lirë bënë ankesë në Organin Shqyrtues të Prokurimit dhe tenderi anulohet krejtësisht për shkak të shkeljes së procedurave dhe çdo gjë nisë nga zeroja, ndërsa duhen disa javë për të ardhur sërish në këtë fazë.
Ankesat e MSh-së nuk po merren parasysh
Faik Hoti, drejtor i departamentit për informim në Ministrinë e Shëndetësisë, ka thënë për tesheshi.com se Ligji aktual i Prokurimit Publik i ka paraparë procedurat për dhëniet e kontratave, të cilave u nënshtrohen edhe prokurimet në fushën e shëndetësisë dhe se cilido qoftë Ligji, Ministria është e obliguar që ta respektojë atë.
Ai thotë se është evidente se periudha e gjatë që lidhet me shpalljen e tenderit, pastaj formimin e komisioneve vlerësuese, shpalljen e fituesit, fazën e ankesave dhe pastaj edhe mbi tridhjetë ditë e më tepër afat për operatorët që t’i shpërndajnë produktet pas përfundimit të gjitha procedurave të tjera, në shëndetësi, shpesh herë krijojnë vonesa në furnizime.
“Kjo çështje është ngritur në vazhdimësi nga ministrat radhazi, sepse është thënë se nuk është e njëjtë sikurse të blihen tjegulla për ndërtim, sikurse barna për të sëmurë. Por, nuk ka pasur ndonjë përjashtim, dhe si rrjedhojë, ky ligj vlen edhe për sektorin e shëndetësisë”, thotë Hoti.
Sipas Hotit, Ministria e Shëndetësisë ka bërë ankesa në lidhje me ndërrimin e Ligjit të Prokurimit në mënyrë që ai të bëhet më i përshtatshëm për procedurat e tenderimit në këtë ministri.
“Ankesat kanë pasur të bëjnë kryesisht me procedurat e gjata dhe, gjithashtu edhe me kriteret që kërkojnë që fitues të shpallet operatori me çmimin me të ultë. Çmimi më i ultë nuk garanton cilësinë më të mirë në shëndetësi dhe anasjelltas, as bari më i shtrenjtë nuk do të thotë apriori që është edhe bari më i mirë”, theksoi Hoti. /tesheshi.com/
