Nëse nuk do të ishte për turqit që ta mbronin Hagia Sophia-n, ajo do rrafshihej me kohë, tha prifti grek Evangelos Papanikolaou, e kjo në kulmin e irritimit grek pas rikthimit të ish-katedrales së famshme ortodokse, simbol i Bizantit, në një xhami, siç ka qenë për 5 shekuj, pas u morr në zotërim nga ish-Perandoria Osmane.
“Kush do të mbronte një ndërtesë të madhe si Hagia Sophia? Turqit e mbrojtën atë, “tha ai pas një ceremonie fetare në kishën e Analipseos në Rafina, në afërsi të kryeqytetit Athinë.
Ai theksoi se turqit nuk mbyllën asnjë kishë në Kretë, ndërkohë që shumë manastire dhe kisha në Greqi u mbyllën me urdhër të Othonas.
Ai gjithashtu deklaroi se njerëzit mund ta jetonin besimin e tyre lirshëm gjatë sundimit të turqve.
“Kjo është arsyeja pse njerëzit thanë: ‘unë më mirë të shoh një çallmë turke sesa një kapelë latine’”, tha Papanikolaou.
Ai kujtoi që shumë turistë hynë në Hagia Sophia ndërsa ishte një muze, me rroba të papërshtatshme, por që ata tani do të hynin pa këpucë, me rroba të gjata dhe të mbuluara (gra).
“A nuk është një shprehje respekti? Ndoshta nuk duhet ta kuptojmë si mallkim, por si korrigjim “, shtoi Papanikolaou.
Hagia Sophia funksionoi si kishë për 916 vjet, deri në marrjen e Stambollit nga osmanët, duke e blerë atë e jo përvetësuar me forcë. Ndërsa si xhami shërbeu nga viti 1453 deri në vitin 1934, kur, pushteti republikan pas rënies së Perandorisë, e shndërroi në muze.
Por me 10 korrik, një gjykatë turke anuloi vendimin e vitit 1934, duke e konsideruar atë të paligjshëm. Me anulimin e vendimit, Hagia Sophia-s iu kthye statusi i xhamisë.
Si një nga destinacionet më të vizituara turistike në Turqi, Hagia Sophia është përfshirë në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s që nga viti 1985.
Autoritetet turke kanë njoftuar se do të vazhdojnë të ruajnë vlerat kulturore dhe historike të Hagia Sophia-s në atë mënyrë që Drejtoria e Çështjeve Fetare Turke të jetë në krye të ceremonive fetare, dhe Ministria e Kulturës dhe Turizmit do të kujdeset për restaurimin, konservimin dhe mbrojtjen.
Turistët do të jenë në gjendje të vizitojnë Hagia Sophia-np a pagesë, dhe afresket në mure do të mbulohen me perde vetëm gjatë lutjeve. /tesheshi.com/
