Debati etik mbi blegtorinë merr një dimension të ri pasi një koalicion ndërkombëtar prej disa dhjetëra shkencëtarësh nënshkruan një deklaratë në të cilën ata theksojnë se ekziston të paktën një “mundësi reale” që kafshët të kenë vetëdije.
Qëllimi i “Deklaratës së Nju Jorkut për Ndërgjegjësimin e Kafshëve” është të inkurajojë më shumë kërkime në këtë fushë dhe të rrisë ndërgjegjësimin për mirëqenien e kafshëve. Autorët e deklaratës fokusohen në aftësinë shqisore për të kuptuar ndërgjegjen.
Nënshkruesit pyesin se cilat kafshë kanë përvoja subjektive. Këto mund të jenë përvoja shqisore si prekja ose shija ose përvoja që shkaktojnë ndjenja të mira ose të këqija, si kënaqësi, dhimbje dhe frikë.
Ka prova të forta shkencore që gjitarët dhe zogjtë përjetojnë ndjesi me vetëdije, sipas deklaratës. Provat empirike, gjithashtu, sugjerojnë se ekziston të paktën një mundësi realiste e përvojës së vetëdijshme në të gjithë vertebrorët dhe shumë jovertebrorë.
Mundësia për t’u marrë në konsideratë
Megjithatë, nëse ekziston, “është e papërgjegjshme të injorohet kjo mundësi kur merren vendime në lidhje me ato kafshë”, përfundon deklarata.
Deklarata nuk përmban ndonjë rekomandim specifik të politikave dhe nga nënshkruesit ka një gamë të gjerë pikëpamjesh për çështje morale, ligjore dhe politike.
Deklarata thekson se ekziston një marrëveshje që siguria e vetëdijes nuk duhet të jetë kusht për vlerësimin e rrezikut të mirëqenies së kafshëve.
Nëse ekziston një mundësi reale që një kafshë të ketë vetëdije – për shembull, që oktapodët mund të vuajnë – atëherë kjo mundësi duhet të konsiderohet në kontekste politike. Për shembull, kur vendosni nëse do të mbështesni kultivimin e oktapodëve.
Si përfundim, ndërsa i kanë dhënë njeriut dimension shtazor duke e konsideruar si të prejardhur nga majmuni, teoria më e ccmendur që mund të ketë prodhuar mendja njerëzore, ana e mbrapshtë e saj, tentohet që te kafshët të gjejnë njeriun(!). /tesheshi.com/
