Një mozaik i lashtë i krishterë me një referencë të hershme ndaj Jezusit si Zot është në qendër të një polemike që ka tronditur arkeologët: nëse një dysheme e zbukuruar shekullore, e vendosur pranë vendit të Harmagedonit të profetizuar, duhet hequr dhe huazuar në një muze në Shtetet e Bashkuara që u kritikuan për praktikat e tij të mëparshme të blerjes së objekteve?
Zyrtarët izraelitë po shqyrtojnë pikërisht këtë opsion. Huazimi i propozuar për Muzeun e Biblës në Uashington zbulon gjithashtu lidhjet e thelluara midis Izraelit dhe të krishterëve ungjillorë në Shtetet e Bashkuara, tek të cilët Izraeli mbështetet gjithnjë e më shumë për pwrkrahjen politike, dollarët e turizmit dhe përfitime të tjera.
Mozaiku Megiddo vjen nga ajo që besohet të jetë salla më e vjetër e lutjeve tw krishtera në botë, e vendosur në një fshat të epokës romake në Izraelin verior. Ai u zbulua nga arkeologët izraelitë në vitin 2005 gjatë një gërmimi shpëtimi të kryer si pjesë e një zgjerimi të planifikuar të një burgu izraelit.
Burgu ndodhet në një udhëkryq historik, gati dy kilometra në jug të Tel Megidos, në buzë të luginës së gjerë dhe të sheshtë të Jezreelit. Kompleksi është i rrethuar nga një gardh me tela të bardhë çeliku dhe përdoret për të mbajtur të burgosur palestinezë të sigurisë.
Përtej një fushe të mbushur me pleh lope dhe copa qeramike, vendi i një qyteti të lashtë të epokës së bronzit dhe hekurit dhe betejave të lashta, është vendi ku disa të krishterë besojnë se do të zhvillohet beteja vendimtare midis së mirës dhe së keqes para fundit tw botws: Armagedoni.
Sfondi i kulmit të shumëpritur të Ardhjes së Dytë
Për disa të krishterë, veçanërisht ungjillorët, do të jetë sfondi i kulmit të shumëpritur të Ardhjes së Dytë, kur zemërimi i Perëndisë do të shkatërrojë ata që kundërshtojnë mbretërinë e Perëndisë; ai shërben si fokusi i shpresës së tyre për drejtësinë përfundimtare.
Instituti i Arkeologjisë i Izraelit tha se do të marrë një vendim për këtë lëvizje në javët e ardhshme, pas konsultimit me një organ këshillues.
“Ka një proces të tërë që përfshin akademikë dhe arkeologë,” tha drejtori i IZ Eli Escozido. Organizata tha se zhvendosja e mozaikut nga vendndodhja e tij origjinale ishte mënyra më e mirë për ta mbrojtur atë nga ndërtimi i ardhshëm i burgut.
Jeffrey Kloha, drejtor kryesor kuratorial i Muzeut të Biblës, tha se vendimi për huazimin do të merret vetëm nga IZ.
Muzeu “do të mirëpriste, sigurisht, mundësinë për të edukuar mijëra vizitorët tanë për objekte të rëndësishme historike si ky mozaik”, tha Kloha për Associated Press përmes e-mailit.
Disa arkeologë dhe akademikë kanë shprehur kundërshtimin e tyre ndaj idesë së zhvendosjes së Mozaikut Megido nga vendi ku u gjet – dhe aq më tepër ndaj ekspozimit të tij në Muzeun e Biblës.
Cavan Concannon, një profesor i fesë në Universitetin e Kalifornisë Jugore, tha se muzeu vepron si një “makinë biblike për nacionalizmin e krishterë të krahut të djathtë” me lidhje me “institucione të tjera që promovojnë nacionalizmin e krishterë ungjillor të bardhë, një formë e krishterë sioniste”.
“Shqetësimi im është se ky mozaik do të humbasë kontekstin e tij aktual historik dhe do t’i jepet një kontekst ideologjik që muzeu vazhdon ta përdorë për të treguar historinë e tij,” tha ai.
“Lëvizja e këtij mozaiku është seriozisht e parakohshme,” tha Matthew Adams, drejtor i Qendrës për Botën Mesdhetare, një institut kërkimor jofitimprurës për arkeologjinë, i cili po merr pjesë në gërmimet në Tel Megiddo dhe kampin legjionar romak Legio.
I pyetur në lidhje me kritikat ndaj praktikave të muzeut në Uashington, Kloha tha: “Muzetë e mëdhenj dhe institucionet e respektuara të dedikuara për ruajtjen e historisë u është dashur të merren me çështje të trashëgimisë kulturore, veçanërisht vitet e fundit.”
“Për të qenë i qartë: Muzeu i Biblës është krenar që ka nisur një kërkim dhe rishikim të plotë të artikujve në koleksionet e tij,” shtoi ai. “Muzeu inicioi reagime aty ku është e përshtatshme për vendet e origjinës pa detyrim për ta bërë këtë dhe inkurajon institucionet e tjera të bëjnë të njëjtën gjë.”
Bazuar në gjetjet e tjera të gjetura gjatë gërmimeve dhe stilit të shkronjave në mbishkrime, arkeologët izraelitë e datuan mozaikun në shekullin e tretë – përpara se Perandoria Romake të konvertohej zyrtarisht në krishterim dhe kur ndjekësit ishin ende të persekutuar. /tesheshi.com/
