Presidentja e Gjykatës Ndërkombëtare Penale (ICC), Tomoko Akane, tha të hënën se kërcënimet me të cilat përballet institucioni, përfshirë sanksionet e mundshme nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe urdhërat ruse kundër gjyqtarëve dhe prokurorëve të gjykatës, “kërcënojnë vetë ekzistencën e saj”, raporton Reuters.
Duke folur në konferencën vjetore të 124 anëtarëve të gjykatës, Akane i përmendi Rusinë apo SHBA-në si anëtarë të përhershëm të Këshillit të Sigurimit të OKB-së.
“Është e qartë, me çdo standard, se kjo asamble është në një moment kyç,” tha prokurori i ICC Karim Khan në një fjalim në hapjen e konferencës. “Ne po përballemi me sfida të paprecedentë. Ne po shohim viktima të shoqërisë civile, të mbijetuar, ndaj njerëzimi në tërësi, mendoj se kanë pritshmëri të paprecedentë”.
Sanksionet dhe urdhrat kundër Gjykatës
Rusia lëshoi një urdhër arresti për kryeprokurorin e ICC-së, Khan, dy muaj pasi gjykata në Hagë lëshoi një urdhër-arrest për presidentin rus Vladimir Putin.
Dhoma e Përfaqësuesve e SHBA-së në qershor miratoi legjislacionin që sanksionon gjykatën në përgjigje të kërkesës së Khan për një urdhër arresti kundër kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrit të tij të mbrojtjes, Yoav Gallant.
“Gjykata ka qenë e ekspozuar ndaj sulmeve që synojnë të minojnë legjitimitetin dhe aftësinë e saj për të administruar drejtësinë, të drejtën ndërkombëtare dhe të drejtat themelore; dhe këto ishin masa shtrënguese, kërcënime, presione dhe sabotime”, tha Akane, duke shtuar se kundër punonjësve të gjykatës janë lëshuar disa urdhër-arreste.
Gjykata gjithashtu “kërcënohet me sanksione të rënda ekonomike nga institucionet e anëtarëve të tjerë të përhershëm të Këshillit të Sigurimit sikur të ishte një organizatë terroriste. Masat do të cenonin shpejt punën e Gjykatës në të gjitha situatat dhe rastet dhe do të kërcënonin vetë ekzistencën e saj”, theksoi ajo.
Megjithëse SHBA nuk është anëtare e gjykatës, fuqia dërrmuese ushtarake dhe financiare botërore mund të minojë ICC-në diplomatikisht dhe politikisht, si dhe me sanksione financiare kundër punonjësve të saj.
Akane deklaroi se gjykata refuzon me vendosmëri çdo “përpjekje për të ndikuar në pavarësinë (e tij) dhe paanshmërinë. Ne refuzojmë me vendosmëri përpjekjet për të politizuar zyrën tonë. Ne kemi vepruar dhe do të zbatojmë gjithmonë vetëm ligjin, në çdo rrethanë”, theksoi ajo.
Shkalla e fundit
Gjykata u krijua në vitin 2002 për të ndjekur penalisht krimet e luftës, krimet kundër njerëzimit, gjenocidin dhe krimet e agresionit kur shtetet anëtare nuk dëshirojnë ose nuk janë në gjendje ta bëjnë këtë vetë. Ajo mund të ndjekë penalisht krimet e kryera nga shtetas të shteteve anëtare ose aktorë të tjerë në territorin e shteteve anëtare. Buxheti i saj për vitin 2024 ishte afërsisht 187 milionë euro.
Urdhri për arrestimin e Netanyahut është hera e parë që një gjykatë ka vënë në shënjestër një person me lidhje të ngushta me vendet e pasura perëndimore. Gjykata Ndërkombëtare Penale, gjykata e mundësisë së fundit kur autoritetet kombëtare nuk dëshirojnë ose nuk janë në gjendje të veprojnë, nuk ka forcë policore. Vendet që nënshkruan traktatin e tij bazë në letër janë të detyruara të ndalojnë Netanyahun nëse ai arrin në territorin e tyre.
Por disa themelues evropianë kanë thënë tashmë publikisht se mund të mos e bëjnë këtë. Franca deklaroi se Netanyahu ka imunitet dhe Italia se ai mund të kishte imunitet. Britania e Madhe dhe Gjermania shmangën shpjegimin e drejtpërdrejtë se si do të vazhdonin. Edhe Holanda, e cila e ka në territorin e saj Gjykatën e Hagës, ka thënë se mund të ketë rrethana në të cilat Netanyahu mund të vijë në territorin e saj, pa specifikuar se cilat mund të jenë ato kushte. /tesheshi.com/
