Në Shqipërinë e mesme, në detin Adriatik, ndodhet një plazh interesant, me emër të rrallë dhe me një minë që nuk vret askënd, por vetëm që shërben si atraksion turistik. Emri i plazhit është “Gjeneral” dhe mina duket si një simbol i gradimit me këtë emër të këtij plazhi interesant.
Plazhi i Gjeneralit shtrihet në bregdetin e fshatit Bardhorë, 10 km larg qytetit të Kavajës. Ai është befasues për këdo që e sheh për herë të parë. I rrethuar me det dhe gjelbërim makiesh mesdhetare që mbushin terrenet e ulta të Bardhores, të mbetet në kujtesë për pastërtinë e ujrave dhe kodrat e gjelbërta të pozicionuara si shkallë amfiteatri që zbresin drejt bregut.
Në këto “shkallë” janë ngritur një kompleks hotelesh me ndërtesa të ulëta prej druri, ndërsa sipërfaqja e rërës si shesh arene është i pastër dhe i sistemuar me zhezlongje për pushuesit e shumtë që synojnë qetësi në pushimet e tyre.
Këtu vijnë përveç kavajasve, pra banorët më të afërt të plazhit, edhe pushues nga Durresi, Tirana, Kosova, Maqedonia.
Siç u cek dhe në fillim të këtij shkrimi, në Bardhore do të ndeshësh diçka të veçantë që s`do të të shkulet mbase kurrë nga kujesa: është një plazh i pagëzuar me emër ushtarak, “Gjeneral”, dhe që në hyrje të kompleksit plazhor ka të vendosur një minë detare mjaft të madhe. Ndërsa në fund të plazhit si piketë mbarimi e distancës, është vendosur një bunker i prodhimeve të ushtrisë në vitet e bunkerizimit 1975-1980.
Mina e ndryshkur që ekziston vetëm si karakasë eshtë me një diametër rreth 1.5 m dhe e prodhuar me ribatina, teknologji që i përket viteve të para luftës së II-të Botërore. Specialistët thonë se ajo ështe prodhim amerikan, nga ato që janë sjellë në Europë gjatë luftës së II.
Në Adriatik ardhja e tyre mund të jetë bërë kryesisht për mbrojtjen e rajonit të Barit nga dispozitivi ushtarak gjerman në mesdhe. Në këtë port ushtria amerikane kishte sjellë një arsenal të madh me armë për t`i patur në gatishmëri si kundërpërgjigje ndaj ndonjë goditjeje nga forcat e Raihut. Mina është e tipit të prodhimit MK6 të llojit me spirancë. Ato zhyteshin në thellësi të detit dhe kur mjetet lundruese këpusnin telat e zgjatur prej saj, ajo shpërthente.
Në raste të veçanta mina të tilla hidhen dhe me parashuta. Ajo ishte tepër e fuqishme pasi mbante rreth 400 kg eksploziv të tipit RDX, por edhe me mbushje si T4 ose EXOGEN.
Dhe pasiqë në pjesën veriore të tij ndodhet një bunker ushtarak , e gjithë sipërfaqa duket se i përket një rajoni militar. Aq më shumë nga fakti se ne vitet e socializmit pak km. më lart në kodra, përveç reparteve të shumta të ushtrisë, ndodheshin edhe forca policore për të mbajtur në ruajtje burgun e Bardhores.
Këdo do ta mundonte kërshëria se nga e mori emrin “Gjeneral” plazhi i Bardhores, ka disa variante rreth pagëzimit të tij, po më i besuari është ajo që thotë një banor i atyshëm i cili shpjegon se gjatë luftës këtu vinte një ushatrak madhor, Gjeneral nga Italia së bashku me gruan e tij. Në afërsi ka pasur shumë reparte italiane. Ai vinte me jaht dhe ruhej me eskortë. Duke qënë se vinte shpesh ai u familiarizua me vendasit. Kështu që edhe kur nuk erdhi më banorët e quajtën “ Plazhi i Gjeneralit”.
Por banorët thonë më pas me gjysëm humor se aty vinte shpesh dhe një tjetër “gjeneral”, ai i kinemasë shqiptare, Guliem Radoja; vinte si i apasionuar pas peshkimit. Po pa shpurë. Vetëm me biçikletë dhe më vonë me një motor të vjetër.
Sidoqoftë historia e emrit të plazhit, mina detare amerikane e vendosur në hyrje dhe bunkeri në dalje të tij, sikur të japin idene e veçantisë aty. Atyre u shtohen dhe zemrat të skalitur në rërë.
Përgatiti: Mark Brunga – tesheshi.com
