Më 18 tetor, Xi Jinping, lideri i partisë Komuniste të Kinës hapi takimin e madhe partiak në Hollin e madh të Popullit në sheshin Tiananmen në Pekin. Gjithçka duket si takime të tjera të panumërta partiake. Një turmë e ngjeshur njerëzish, 2300 persona, pjesa më e madhe burra me kostume të errët, disa me kostume tradicionale. Fjalime të gjata me klishe të pandryshueshme. Asnjë politikë nuk do të ndryshojë, pork y takim është i rëndësishëm më shumë se të tjerët për shkak se kongreset e partisë ndodhin një herë në pesë vjet dhe ky është i pari që drejtohet nga Xi.
Ashtu si gjithë kongreset, në të do të rishikohet kushtetuta e partisë dhe zgjidhet një elitë e re politike – rreth 370 anëtarët e Komitetit Qendror të partisë, ku janë pjesë personat më të rëndësishëm vendimmarrës. Kongresi do të jetë po ashtu një kurorëzim dhe një test për Xi. Kurorëzimi do të tregojë sesa autoritet ka arritur të grumbullojë në parti. Testimi do të tregojë nëse ai është një ruajtës i rregullave apo një thyerës i tyre.
Partia Komuniste e Kinës ka mbajtur kongrese të tillë që nga themelimi. I pari ishte në vitin 1921. Por, praktika e takimeve pesëvjeçare daton që nga përpjekjet e Deng Xiaoping në vitet 1980 për të prezantuar një ndjesi rregulli dhe parashikueshmërie pas kaosit të Revolucionit Kinez. Deng po ashtu paraqiti një numër rregullash të tjera, apo norma, që pak a shumë janë ruajtur për 20 vjet. Mes tyre: lideri duhet të tërhiqet pas dy mandateve dhe të caktojë një pasues pas mandatit të parë (që do të thotë tani në rastin e Xi), duhet të ketë moshë të caktuar pensionimi për liderët më kryesorë (68 vjeç për Komitetin Qendror), njerëzit duhet të ngjiten në hierarkinë partiake me hapa gradual, në fund të mandatit liderit duhet t’i jepet një lloj kanonizimi ideologjik, me një varg idesh të lidhura me të të shkruara në kushtetutën e partisë. Të gjithë këto rregulla janë pjesë e vendimeve të kongresit.
Kongresi i 19-të është i pazakontë për shkak se një numër i madh njerëzish do të pensionohen ose, pas arrestimit të tyre, do të zëvendësohen. Xi tashmë ka zëvendësuar liderët partiakë dhe guvernatorët në gjithë 31 provincat e Kinës, përveç njërës prej tyre, sikundër edhe pjesën më të madhe të lidershipit të ushtrisë dhe gati gjysmën e ministrave të tij. Zëvendësimi i pothuajse tre të katërtave të Komitetit Qendror do të kompletojë dominimin e tij në parti.
Kongresi do të tregojë po ashtu sesi synon Xi të përdorë autoritetin e tij. Nëse ai zëvendëson kryeministrin me shefin anti-korrupsion, Ëang Qishan, kjo sinjalizon një qasje ekstremisht kategorike dhe vullnet për të thyer rregullat. (së fundmi, kryeministrat kanë shërbyer nga dy mandate, porn ë moshën 69-vjeçare Ëang thyen rregullin e pensionimit). Nëse Xi promovon57-vjeçarin Chen Min’er në komitetin qendror të Byrosë Politike (komiteti me prestigjin më të madh) dhe askënd tjetër nga i ashtuquajturi gjenerata e gjashtë (lindur në vitet 1960), kjo tregon se ai Chen po rritet si pasardhës.
Kjo do të thotë se Xi ka vullnetin për të injoruar rregullin e ngjitjes graduale pasi Chen ka gëzuar deri tani një karrierë meteorike. Por, nëse Xi promovon dy liderë të brezit të gjashtë, kjo do të thotë se presidenti nuk ka dëshirë ende të zgjedhë një pasardhës, gjë që mund të sugjerojë në vetvete se ai mund të marrë në konsideratë të qëndrojë në pushtet edhe pas përfundimit të mandatit, në vitin 2022.
Nëse Kongresi ndryshon Kushtetutën për të përfshirë referencat ideologjike të shkrimeve të XI, kjo do të jetë një tregues i fortë i autoritetit të tij. Dy pararendësit e tij e morën këtë nder vetëm kur u tërhoqën nga detyra dhe emrat e tyre nuk u përmendën. Përfshirja e emrit të XI në kushtetutën e partisë, do ta bënte atë një arbitër ideologjik.
Çështja është nëse ky pozicion i përforcuar do të sjellë ndryshime politikash. Mbështetësit e Xi thonë se do të sjellë. Ata argumentojnë se reforma ekonomike po pengohet nga kundërshtia e burokracisë dhe pasi Xi të vendosë aleatët e vet në vendet përkatëse , ai do të jetë në gjendje të tejkalojë këtë rezistencë.
Xi nuk është se ka qenë pa pushtet deri tani. Ai shtyu përpara ndryshime të mëdha në sipërmarrjen shtetërore në vitin 2017, dhe kjo nuk solli shumë konkurrencë as në menaxhimin e këtyre sipërmarrjeve dhe as në sektorët që dominohen prej tyre.
Reforma, nën drejtimin e Xi, ka synuar përmirësimin e efikasitetit të sektorit shtetëror duke vendosur objektiva dhe duke dërguar ekipe inspektorësh. Kjo nuk ka gjasa të ndryshojë.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
