Edward Joseph, profesori amerikan i cili trazoi edhe politikën amerikane së fundi duke këmbëngulur se Thaçi e Vuçiç, nën ndikimin e të dërguarit Grenell janë një marrëveshje për ndarjen e Kosovës, gjë e mohuar kategorikisht nga ky i fundit, ka analizuar së fundi tensionin mes Serbisë dhe Malit të Zi mbi Ligjin e Fesë
Profesori Universitetit Johns Hopkins në Uashington, pretendon se është i dyshimtë fakti që çështja e pronës së kishave në Mal të Zi po shkakton kaq shumë protestë dhe vëmendje, pasi ajo është lehtë e zgjidhshme.
Joseph tha për Zërin e Amerikës se Kisha Ortodokse, veçanërisht në Ballkan, është mjaft e angazhuar politikisht.
“Kishat mund të instrumentalizohen, kështu që nuk duhet të tronditemi që Kisha Ortodokse në këtë rast mund të instrumentalizohet. Gjëja e dytë është të dimë se ekzistojnë përçarje midis Serbisë dhe Malit të Zi dhe se ekziston një interes për të vazhduar presionin ndaj këtij të fundit nga ana e Beogradit.
Së treti, ne e dimë se Rusia është ende e indinjuar që Mali i Zi është anëtarësuar në NATO, e se është shumë e shqetësuar që Maqedonia Veriore, e cila ka Kishën e saj (autoqefale) Ortodokse, është në rrugën e duhur për t’u bërë anëtare e Aleancës, ndaj dhe ishte e pakënaqur me marrëveshjen me Greqinë për çështjen e emrit”, tha Jozeph, duke sqaruar se të tre gjërat formojnë sfondin.
I pyetur se kush mund të instrumentalizojë Kishën Ortodokse Serbe (SPC) dhe pse, ai tha se Rusia mund të ketë një motiv por nuk ka ende asnjë dëshmi të përfshirjes.
“Eshtë e qartë se Rusia ka një motiv për të shkaktuar mosmarrëveshje. Dhe Aleksandar Vuçiç ka një motiv, sidomos para zgjedhjeve, për të ngritur tensione midis Serbisë dhe Malit të Zi, pasi nxitja e ndjenjës nacionaliste është një fenoment që e karakterizon Ballkanin.
Nuk mendoj se është në interes të Milo Gjukanoviçit në ta bëjë këtë, nuk e shoh sesi do të ishte në interes të tij. Pra, këto janë motive ekzistuese, por ajo që ndodh me të vërtetë është e paqartë dhe është e vështirë të dihet se cili është thelbi”, tha Joseph.
Ai është dyshues për faktin se kaq shumë vjet pas shpërbërjes së Jugosllavisë dhe pas referendumit për pavarësinë e Malit të Zi, ka kaq shumë tension në rajon.
“Pse duhet që çështja e pasurisë së kishës të bëhet kaq e madhe kur ka shumë çështje më madhore. Një prej tyre është çështja e tërë pasurisë së ish-Jugosllavisë, borxhet e saj dhe ajo se si duhet të shpërndahet në gjashtë republikat e mëparshme, përfshirë këtu edhe Kosovën e Vojvodinën. Ja ky është një problem shumë më serioz, për të cilin kurrë nuk është dëgjuar të flitet. Ne nuk kemi dëgjuar ende asgjë për borxhet dhe të drejtat e pronës”.
Ai gjithashtu pohon se ka një interes të qartë për Beogradin për të ekzagjeruar çështjen në mënyrë që të nxisë ndjenjën nacionaliste, por se është për t’u habitur që kjo po ndodh midis Serbisë dhe Malit të Zi.
“Ne duhet të kërkojmë interesa politike, të shohim kujt i shërben. Kjo është gjithmonë një pyetje në Ballkan. ush përfiton nga tensione të tilla po shfaqen tani? Pse?”, thotë ai.
“Nuk ka asnjë arsye që ka kaq shumë tensione të ekzagjeruara midis serbëve dhe malazezëve, të cilët janë aq të afërt dhe me interesa të përbashkëta për sa i përket çështjeve të pronave të kishave që njerëzit e arsyeshëm mund t’i zgjidhin pa u drejtuar në ndjenja të ekzagjeruara që krijojnë përçarje e tensione”, tha Joseph. /tesheshi.com/
