Kancelarja gjermane planifikon në axhendën e samitit të G20 në Hamburg temat më të nxehta ndërkombëtare: ndryshimet e klimës, emigracionin dhe tregtinë e lirë, duke e bërë të pashmangshme përballjen me presidentin amerikan.
Duket e pashmangshme përplasja midis kancelares gjermane, Angela Merkel dhe presidentit amerikan, Donald Trump pasi Gjermania sinjalizoi se temat kyçe të samitit të G20 në Hamburg, do të jenë ato të ndryshimeve klimaterike, tregtisë së lirë dhe menaxhimit të forcave kryesore emigratore.
Samiti i G20 mbledh së bashku ekonomitë më të mëdha të botës, që përfaqësojnë 85 për qind të prodhimit global bruto, dhe axhenda e zgjedhur nga Merkel me gjasa do të maksimalizojë izolimin e Amerikës ndërsa synon minimizimin e mungesës së unitetit mes anëtarëve të tjerë.
Takimi, që pritet po ashtu të jetë dhe skenë e protestave masive në rrugë, do të shënojë edhe takimin e parë midis Trump dhe presidentit rus, Vladimir Putin, në pozicionet e tyre si liderë botërorë.
Trump prej kohësh ka qenë në grindje me Europën në lidhje me ndryshimet klimaterike dhe refugjatët në samitin e G7 në Itali dhe tashmë duket e sigurtë se do të përsëritet edhe në Hamburg, por në një shkallë më të madhe, pasi India dhe Kina do të bashkohen me kritikat ndaj Uashingtonit.
Javën e kaluar, sekretari i ri i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, paralajmëroi ekipin Trump se nëse SHBA largohet nga shumë angazhime të vetat që kanë të bëjnë me komunitetin ndërkombëtar, do të zëvendësohet në pozicionin si lider botëror.
Në lidhje me ndryshimet klimaterike, Merkel ka përgatitur terrenin me kujdes, duke ftuar në Berlin dy aleatët për të cilët ka më shumë nevojë, – kryeministrin indian, Narendra Modi, dhe kryeministrin kinez, Li Keqiang.
Kina është emetuesja më e madhe e karbonit në botë, dhe India e treta. Nëse ato ndjekin amerikanët në refuzimin e marrëveshjes së Parisit, gjithë procesi do të shthurej. Të dyja vendet kanë thënë se nuk do të tërhiqen nga traktati, dhe do të përmbushin angazhimet e tyre të marra në Paris.
Gjermania këmbëngul se nuk po kërkon konfrontim në samit. Sigmar Gabriel, ministri i Jashtëm gjerman, vë në dukje se do të ketë shumë më tepër qeveri të djathta në Hamburg sesa Trump që do të priten me më pak qortim nga protestat në rrugë, nga dhjetëra mijë protestues të pritshëm.
Ai shton se nuk pretendohet që vendi i tij të dalë si rival ndaj Amerikës, duke thënë se Gjermania që tani, ka tepër përgjegjësi. “Si ministër i Jashtëm i Gjermanisë, zgjohesh në mëngjes me plot kërkesa për lidership dhe në mbrëmje ke ende të tjera”.
Merkel mbetet hezituese për t’u shfaqur në rolin e lideres së vlerave liberale perëndimore, edhe pse një sondazh i publikuar javën e kaluar nga Instituti i kërkimeve Peë, gjeti se niveli i pëlqimit të saj është në rritje, sidomos në të majtë, me një 52 për qind impresive të të gjithë europianëve të pyetur që shprehen besimplotë se ajo “do të bënte gjënë e duhur në çështjet botërore”.
Por, samiti i G7 dhe vendimi si pasojë e Trump për të anuluar traktatin e Parisit për ndryshimet klimaterike, qartësisht kanë lënë një shenjim të përhershme mbi të, që solli deklaratën e famshme të pavarësisë, katër ditë më pas në një tubim në Bavari. Në komentet që shihen në Shtetet e Bashkuara si një kapitull i ri në aleancën trans-europiane ajo tha: “Kohët në të cilat ne mund të mbështeshim krejtësisht tek të tjerët kanë marrë fund. Kjo është ajo që unë përjetova ditët e fundit. Kjo është arsyeja përse mund të them vetëm se: ne europianët duhet realisht të marrim në dorë fatin tonë”.
Votuesit europianë që vendosën të japin një shumicë të fortë parlamentare për Emmanuel Macron dhe jo për Theresa May, do të duhet të konfirmojnë bindjen e Merkel se Europa mund të jetë sërish në kontroll të fatit të vet.
Fakti që vendi i vetëm që Trump do të vizitojë në Europë përpara samitit të G20 është Polonia – djali i keq i Europës dhe emetuesi më i madh i karbonit brenda saj – është simbolikë e një presidenti të papërshtatur me vetëbesimin e ri që po ndërton kontinenti. Polonia dhe Trump kundërshtojnë gjithashtu edhe gazjellësin e Rusisë, Nord Stream 2, për shkak të sasive të mëdha të gazit që do dërgohen nga Rusia drejt Gjermanisë.
Në lidhje me proteksionizmin, Merkel ishte jo e qartë ndërsa bisedoi me biznesin gjerman për bindjen e saj tek tregjet e hapura. “Do të bëjmë ç’të mundemi për të arritur një marrëveshje sa më të gjerë në Hamburg për këtë. Duke pasur parasysh administratën e re amerikane nuk do të jetë e lehtë, por megjithatë kemi nevojë të përpiqemi”.
Kështu, në nivelin më të gjerë, samiti i G20 do të jetë testi i parë nëse liderët e tjerë munden, apo realisht duan, të shpëtojnë nga hija e Amerikës.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
