Gazeta amerikane Washington Post njoftoi se protestat e qytetarëve në Irak për shkak të formimit të qeverisë irakiane përfunduan paqësisht këtë javë, me faktin se kriza politike në vend hyri në një fazë të re me pasoja të panjohura, pasi elita në konflikt nuk tregoi ndonjë shenjë zgjidhjeje.
Një raport i gazetës amerikane tha se pavarësisht se kanë kaluar dhjetë muaj që kur lideri shiit Muqtada al-Sadr fitoi shumicën e vendeve në legjislaturë, politikanët nga blloqet shiite, sunite dhe kurde të vendit janë ende duke luftuar ashpër për formën e qeverisë së re. Al-Sadr tani është tërhequr nga bisedimet për të formuar një qeveri, ndërsa ndjekësit e tij janë duke kampuar në ndërtesën e parlamentit irakian.
Washington Post vuri në dukje se buxheti kombëtar ende nuk është miratuar, ndërsa problemet e vendit po grumbullohen. Projektet e punëve publike janë në pritje, rrjeti elektrik është i ndërprerë dhe ka probleme të tjera që presin të zgjidhen.
Gazeta thekson se gati dy dekada pas pushtimit amerikan të Irakut, partitë politike në Irak ende veprojnë brenda asaj që në fakt janë bërë rregullat e lojës politike. Sipas këtyre rregullave, vendi qeveriset përmes një sistemi të bazuar në konsensus që u jep të gjithëve një vend në tryezë dhe u jep të gjithëve akses në pasurinë e vendit të pasur me naftë, shpesh përmes favorizimit dhe korrupsionit.
Tendenca e dominimit të skenës politike
Por lideri shiit Muqtada al-Sadr e sfidoi këto rregulla kur u përpoq të formonte një qeveri që përjashtonte rivalin e tij shiit, ish-kryeministrin Nouri al-Maliki. Ai nuk arriti të formonte një qeveri, duke shkaktuar trazira që e zhytën Irakun në një situatë shqetësuese me pasoja të panjohura.
Raporti thotë se al-Sadr, një figurë dhe lider i njohur irakian që kundërshtoi forcat amerikane, ka dhjetëra mijëra ndjekës të klasës punëtore në Irak, të cilët i janë besnik atij.
Al-Sadr tani u ka bërë thirrje ndjekësve të tij që të dalin në rrugë në mbështetje të përpjekjeve të tij për të rrëzuar sistemin politik që u formua pas pushtimit të Irakut nga SHBA, të cilin ai e sheh si kleptokratik.
Por analistët politikë e shohin këtë lëvizje të liderit shiit si një përpjekje të re për të dominuar vendimmarrjen brenda fraksioneve të ndara shiite në Irak, dhe kështu në të gjithë sistemin politik në vend.
Analisti politik Fanar Haddad, një asistent profesor në Universitetin e Kopenhagës, beson se Al-Sadr “duket se riformëson marrëveshjen e ndarjes së pushtetit”. Ai tregoi se (ithtarët e tij) mund të kapnin parlamentin; tregoi se mund të zënë hapësirë publike”.
Gazeta thotë se lufta e fundit për pushtet në Irak u mundësua nga protestat popullore kundër korrupsionit dhe ndërhyrjes së huaj që shpërtheu në vitin 2019, e cila befasoi liderët politikë në Bagdad, Teheran dhe Uashington dhe për një kohë të shkurtër dukej se kërcënonte të gjithë sistemin politik.
Forcat e sigurisë dhe milicitë, duke përfshirë ato të mbështetura nga al-Sadr, ishin në gjendje të shtypnin lëvizjen e protestës, por protestat detyruan zgjedhje të reja në tetor, në të cilat kandidatët sadristë fituan më shumë vende në parlament se çdo fraksion tjetër.
Shtypja e rivalëve shiitë
Një raport i Washington Post tha se pas muajsh diskutimesh për zgjidhjen e krizës që nuk çuan në formimin e një qeverie të re, Al-Sadr tërhoqi nga diskutimet përfaqësuesit parlamentar të lidhur me rrymën e tij dhe e përshkroi tërheqjen si një dënim ndaj sistemit politik.
Analistët besojnë se lideri Al-Sadr po përpiqet të shtypë rivalët e tij shiitë në mënyrë që të shfaqet si forca udhëheqëse që kryeson procesin e formimit të qeverisë.
Washington Post thekson se rreziqet e përpjekjeve të tilla nga Al-Sadr u zbuluan kur dolën në pah regjistrime audio në të cilat Al-Maliki e përshkruan Al-Sadrin si “tinzar dhe të korruptuar” dhe se si ai po përgatitet për një luftë nga e cila mund të ketë vetëm një fitues. /tesheshi.com/
