Analizimi i skeleteve të shtypura të fëmijëve ka nxjerrë në dritë burimin e “përmbytjes së madhe”4 mijë vjet më parë, një legjendë që duket se nuk është edhe aq e tillë, në agim të civilizimit kinez.
Analizat thonë se përmbytja e madhe mund të jetë burim i legjendës, ndërsa ekipi i shkencëtarëve që drejtohet nga ata kinezë gjeti mbetje të trupave të fëmijëve, në një vendndodhje ku kishte pasur rrëshkitje masive të dheut, shkaktuar nga tërmeti, mjaft të mëdha sa për të bllokuar lumun e Verdhë në atë që tashmë është provinca Qinghai, afër Tibetit.
Sedimentet antike treguan se lumi kishte formuar një liqen të gjerë disa muaj përpara se të shpërthente digën, duke lëshuar ujëra me fuqi kataklizmike të fuqishme sat ë përmbytnin rreth 2 mijë kilometra tokë përgjatë rrjedhës. Të dhënat u botuan nga shkencëtarët në revistën “Science”.
Autorët e studimit e vendosin përmbytjen e shkaktuar nga lumi i Verdhë rreth vitit 1920 përpara erës sonë duke analizuar karbonin në skeletet e fëmijëve në një grup prej 14 personash që janë marrë nga rryma, me siguri kur shtëpitë e tyre u shembën nga tërmeti.
Çarje të thella në tokë të hapura nga tërmeti u mbushën menjëherë nga balta tipike e një përmbytjeje dhe tregojnë se përmbytja ndodhi më pak se një vit nga tërmeti.
Përmbytja në lumin e tretë më të madh të Azisë ka qenë ndër katastrofat më të mëdha në botë në 10 mijë vjetët e fundit dhe përputhet me rrëfimet për “përmbytjen e madhe” që shënojnë nisjen e civilizimit kinez me dinastinë Xia.
“Asnjë prove shkencore nuk ka qenë zbuluar më parë për përmbytjen legjendare”, tha autori drejtues i studimit Wu Qinglong nga universiteti i Nanjing.
Në historitë tradicionale, një hero i quajtur Yu zbuste ujërat me anë të magjepsjes e kjo i mundësoi atij mandatin hyjnor për themelimin e dinastisë Xiam e para në historinë kineze.
Gjetjet e studimit të kryera rreth grykës Jishi e që datojnë rreth vitit 1900 përpara erës sonë, mund ta vendosin themelimin e dinastisë Xia më vonë sesa mendohej tradicionalisht, rreth kohës së kalimit nga epoka e gurit në atë të bronxit, përgjatë lumit të Verdhë.
Ka historianë që e vendosin në dyshim nëse dinastia Xia ka ekzistuar ndonjëherë në të vërtetë, duke i parë historitë e shekujve të mëvonshëm si shpikje për të forcuar sundimin perandorak. Regjistrimet e shkruara nga historia datojnë vetëm rreth vitit 450 përpara erës sonë.
“Prova e një përmbytjeje masive në përputhje me legjendën “na mundëson një të dhënë joshëse që tregon se dinastia Xia mund të ketë ekzistuar realisht”, thotë një nga autorët e studimit, David Cohen nga universiteti Kombëtar io Tajvanit.
Përmbytjet dalin si ngjarje në shumë tradita që nga tekstet hindu e deri në historinë biblike të Noas. Në periudhën pre-historike, përmbytjet ishin me gjasa të shpeshta pasi shtresat e akullit shkrinin njëra pas tjetrës pas epokës së akullnajave që përfundoi rreth 10 mijë vjet më parë, e që ngriti nivelin e oqeaneve.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
