Mbreti Abdullah II i Jordanisë u bë lideri i parë arab që u takua me Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë që kur ai filloi mandatin e tij të dytë si President i Shteteve të Bashkuara më 20 janar.
Megjithatë, takimi me Trump e vuri mbretin Abdullah në një situatë delikate.
Megjithëse Jordania dhe Shtetet e Bashkuara kanë pasur historikisht lidhje të forta, Trump i ka bërë vazhdimisht presion Abdullahut dhe qeverisë së tij që të pranojnë palestinezët e zhvendosur nga Gaza e shkatërruar nga lufta, ku Izraeli ka kryer një ofensivë ushtarake që nga tetori 2023.
Ndërkohë, SHBA-ja ka thënë se do të “marrë përsipër” dhe “zotërojë” Gazën pa banorët e saj, një propozim që kritikët thonë se do të përbënte spastrim etnik.
“Nuk është një gjë e komplikuar,” tha Trump përsëri të martën. “Për shkak se Shtetet e Bashkuara do të kontrollojnë atë pjesë toke – atë pjesë mjaft të madhe toke – ju do të keni stabilitet në Lindjen e Mesme për herë të parë.”
Si Jordania, ashtu edhe aleati i saj Egjipti refuzuan të pranonin palestinezët e zhvendosur me forcë.
Takimi erdhi në një kohë kur armëpushimi i fundit në Gaza rrezikon të prishet. Izraeli ka kërcënuar, bazuar në deklaratat e vetë Trump, të rifillojë bombardimet të shtunën nëse grupi palestinez Hamasi nuk i liron të gjithë të burgosurit deri atëherë.
Por Abdullah shmangi kundërshtimin e drejtpërdrejtë të Trump-it gjatë takimit të tyre, duke aluduar në vend të një plani alternativ që Egjipti do të zbulonte së shpejti.
Këtu janë disa pika kryesore nga takimi midis Abdullahut dhe Trump:
Trump ripotencon planin e marrjes së Gazës
Brenda Zyrës Ovale, gazetarët e pyetën Trump-in për komentet e tij se SHBA do të pushtonte Gazën dhe se palestinezët që jetonin atje do të zhvendoseshin, pa të drejtë kthimi.
Ai ishte i drejtpërdrejtë në përgjigjet e tij, në dukje i shurdhër ndaj natyrës së pabesueshme të disa prej pyetjeve. Po, SHBA do të merrte kontrollin e Gazës dhe do ta rindërtonte atë. Po, palestinezët që kanë jetuar atje për breza të tërë, shumë prej tyre tashmë refugjatë nga Izraeli i tanishëm, do të shpërngulen në “parcela toke” në Jordani dhe Egjipt.
“Ne do ta marrim atë. Ne do ta bëjmë përfundimisht në mënyrë që të krijojë shumë vende pune për njerëzit në Lindjen e Mesme,” tha Trump, pa dhënë detaje.
Trump gjithashtu dyfishoi kërcënimet e tij për t’i dhënë fund armëpushimit me Izraelin nëse udhëheqësit e Hamasit nuk lirojnë të burgosurit e mbetur izraelitë të mbajtur në enklavë brenda katër ditëve të ardhshme.
“Unë nuk mendoj se ata do të përmbushin afatin,” tha Trump. “Ata duan të luajnë djemtë e ashpër. Do të shohim se sa të fortë janë”.
Ai shtoi se nuk do të pranonte një kornizë kohore më të ngadaltë: “Ose do t’i lëshoni ato deri në orën 12 të mesditës të së shtunës ose(…)”.
Trump njoftoi afatin një ditë më parë, në komente në dukje të rastësishme për gazetarët.
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu që atëherë u ka bërë jehonë kërcënimeve të Trump-it, duke paralajmëruar se ushtria e tij, e cila tashmë ka vrarë më shumë se 61,700 palestinezë që nga tetori 2023, do të rifillojë fushatën e saj bombarduese në Gaza nëse të burgosurit izraelitë nuk lirohen.
Duket se një nga çështjet që Trump tërhoqi, të paktën përpara Abdullahut dhe kamerave, ishte kërcënimi i tij se ndihma për Jordaninë dhe Egjiptin mund të ndalohej nëse ata nuk do të pajtoheshin me planin e tij të zhvendosjes në Gaza.
“Nuk kam pse ta kërcënoj këtë”, tha Trump. “Unë besoj se jemi mbi këtë.”
Shtetet arabe kanë planin e tyre për Gazën
Në takimin e tij me Trump, monarku jordanez u përball me një detyrë të vështirë: si të përsëriste kundërshtimin e vendit të tij ndaj planit të Trump-it për Gazën pa ofenduar një president që nuk njihet për tolerancën e tij ndaj mospajtimit.
Në fund të fundit, Abdullah vendosi të shmangë të folurit e tepërt para mediave, dhe kur e bëri këtë, gjuha e tij ishte e kujdesshme, e saktë dhe e “projektuar” për të shmangur ofendimin.
Kur u pyet nëse Jordania do të pranonte palestinezët e zhvendosur nga Gaza, udhëheqësi jordanez tha se do të bënte atë që ishte “më e mira” për vendin e tij.
Në postimet në mediat sociale pas takimit, ai tha se Jordania ishte “vendosur” në “pozitën e saj kundër zhvendosjes së palestinezëve në Gaza dhe Bregun Perëndimor”.
Ai shtoi se shtetet arabe do të zhvillojnë planin e tyre për Gazën, të cilin do ta paraqesin sapo të finalizohet. Ai gjithashtu lajkatoi Trump-in, duke thënë: “Më në fund, shoh dikë që mund të na çojë në vijën e finishit për të sjellë stabilitet, paqe dhe prosperitet për të gjithë në rajon”.
Pas takimit, ministri i Jashtëm jordanez Ayman Safadi tha gjithashtu se ekziston një plan arab për rindërtimin e Gazës pa zhvendosur popullsinë e saj.
Disa vëzhgues besojnë se plani i Trump-it për Gazën është një taktikë negociuese dhe se shtetet arabe do të duhet të dalin me një kundërofertë.
Trump fokusohet në pasuri të paluajtshme, jo në lidhjen palestineze me tokën
Presidenti amerikan, natyrisht, i ka rrënjët në biznesin e pasurive të paluajtshme.
Pjesa më e madhe e parave të Trump-it vijnë nga perandoria e pasurive të paluajtshme që ai trashëgoi nga babai i tij dhe që atëherë ai ka përdorur emrin e familjes së tij për të licencuar produkte me të njëjtin emër, si dhe për të drejtuar një reality show televiziv.
Megjithatë, disa nga ato prirje të pronave të paluajtshme u futën në gjuhën që ai përdori kur përshkroi planin e tij për Gazën të martën.
“Kam pasur një karrierë të shkëlqyer në pasuri të paluajtshme”, tha Trump me nostalgji. “Kur bëni atë që bëra unë, mund të bëni më shumë mirë për njerëzit kur të bëheni president.”
Trump e ka përshkruar Gazën si një “diamant” potencial në Lindjen e Mesme. Megjithatë, kur u pyet të martën nëse ai do të konsideronte blerjen e Gazës si pjesë e planit të tij të marrjes së kontrollit, Trump ishte shpërfillës.
“Ne nuk do ta blejmë. Nuk ka asgjë për të blerë,” tha Trump. “Ne do të kemi Gazën. Nuk ka asnjë arsye për të blerë. Kjo është Gaza. Është një zonë e shkatërruar nga lufta.”
Kritikët thonë se vizioni i tij për një Gazë të rindërtuar me hotele, zyra dhe një atmosferë “riviere” duket i shkëputur nga politika e rajonit. Palestinezët i kanë rezistuar prej kohësh presioneve për t’u dëbuar nga toka e tyre e mbetur, pavarësisht dekadave të okupimit të vazhdueshëm izraelit.
Trump të martën përsëriti se palestinezët nuk do të donin të qëndronin në Gaza, duke injoruar lidhjen e tyre me vendin e tyre.
Kjo ndjenjë e patriotizmit u pa kohët e fundit kur qindra mijëra palestinezë të zhvendosur përfituan nga armëpushimi për t’u kthyer në Rripin verior të Gazës, edhe nëse shumica e shtëpive të tyre u shkatërruan nga Izraeli. Shumica e tyre u nisën në këmbë. Mesazhi i tyre ishte i thjeshtë: Nuk do të largohen më! /tesheshi.com/
