Gazetari Sokol Balla e cilësoi Parisin “si qytetin më të bukur dhe më me histori në botë”. E tha këtë gjatë një interviste me Erjon Veliajn.
Nuk mund t’i kontestohet pjesa e parë, bukuria e Parisit, pasi është cështjeje shijeje. Por patjetër duhet t’i kontestohet pjesa e dytë, ajo e historisë. Pa shkuar në Lindjen e Mesme, aty ku në fakt gjendet “qyteti më me histori në botë” – Jerusalemi, Parisi nuk mund të jetë para Romës për histori, në suaza europiane. Tek e fundit, nga Parisi nuk ka buruar ndonjë perandori, ndonjë qytetërim, për t’ia atribuuar kryeqytetit francez lashtësinë e thellë historike. Atë status, për Europën, e ka Roma. Madje prej Romës së lashtë, Europa gëzon cilësimin “Kontinent i vjetër”.
Pra, qytetet e lashta, përplot histori, janë ato prej të cilave kanë buruar perandori ose ndryshe qytetërime. Parisi është një shëmbëlltyrë e një qytetërimi, atij perëndimor, jo burim i tij. Burim apo shtrat është vetëm në anën ateiste, me Revolucionin Borgjez. Ndërsa në anën fetare, rrënjët judeo-kristiane, thellësia historike sa i përket Europës i atribuohet Jerusalemit, Romës, Kostandinopojës(Stambollit) si dhe Athinës, nëse te rrënjët përfshihet dhe Antikiteti.
Por ka dhe më që e sfidojnë Parisin për histori, brenda kontinentit europian: Kordoba në Spanjën muslimane, aty ku ndërgjegjja kulturore europiane do merrte spunton kryesore për Rilindjen e saj të mëvonshme, e cila nuk e ka Parisin si kryeqytet, por Firencen. Pra, kryeqyteti francez, edhe në qoftë “më i bukuri në botë”, nuk ka gjasë të jetë “më me histori në botë”.
E para është sentiment, e dyta fakt dhe argument! /tesheshi.com/
