Njëqind vjet pasi Benito Musolini mori pushtetin, kulti i tij vazhdon ende në qytetin italian të Predappio, ku dhjetëra mijëra njerëz vizitojnë varrin e tij çdo vit.
Shumë prej tyre vijnë nga kurioziteti, e të tjerë nga nostalgjia për të kaluarën që frymëzon partinë postfashiste Fratelli d’Italia, sipas të gjitha sondazheve fituesi i mundshëm i zgjedhjeve parlamentare të 25 shtatorit.
Një bust mermeri i bardhë i “Il Duce” (udhëheqësit) zbukuron kriptin e kishës së familjes në varrezat në qytetin verilindor ku lindi Musolini, sarkofagu i tij i mbështjellë me trengjyrësh italiane.
“Ne nuk do t’ju harrojmë kurrë”, shkruante një vizitor në Librin e Artë, ndërsa një tjetër premton ringjalljen e ideve të Musolinit: “Do të lindim përsëri!”, “Do të kthehemi!”
Një vizitor i ri me kokë të rruar, dukshëm i emocionuar, fshiu gurin e varrit me njërën dorë dhe me tjetrën përshëndeti në një përshëndetje fashiste njeriut që e quan “babai i atdheut”.
Disa kanë një qasje më kritike ndaj trashëgimisë së Musolinit, i cili mori pushtetin pas të ashtuquajturit “Marshimi në Romë” në tetor 1922, vetëm për të vendosur një diktaturë në 1925 që zgjati deri në 1943.
“Musolini ishte një burrë shteti i madh. Ai miratoi ligjin për punën dhe mbrojtjen sociale. Por ai bëri një gabim duke bërë një pakt me Hitlerin dhe duke pranuar ligjet e turpshme racore”, thotë punonjësja 42-vjeçare Fabiana di Carlo, e cila udhëtoi për në Predappio me vajzën e saj.
Pikëpamja e saj është tipike për shumë italianë që vlerësojnë pozitivisht politikën e Musolinit përpara se të lidhnin një aleancë me nazistët dhe të hynin në Luftën e Dytë Botërore.
Një sondazh i ISPSOS i kryer vitin e kaluar tregoi se 66 për qind e italianëve mes moshës 16 dhe 25 vjeç besojnë se regjimi fashist ishte “një diktaturë dhe ata e dënojnë atë, por njohin edhe disa përfitime”.
Nostalgji
Njëqindvjetori i ngritjes në pushtet të Musolinit është një mundësi për të rivlerësuar trashëgiminë e fashizmit për shkak të popullaritetit në rritje të Giorgia Melonit, lideres së Fratelli d’Italia, e cila ka të ngjarë të bëhet kryeministrja e re e Italisë.
Partia e saj u rrit nga Lëvizja Sociale (MSI), e themeluar nga mbështetësit e Musolinit pas vdekjes së tij në prill 1945.
Shumë votues në Predappio thonë se do të votojnë për Giorgia Melonin, dhe po ashtu edhe Fabiana di Carlo, e cila i konsideron Fratelli d’Italia si një parti “inteligjente dhe kompetente” dhe shpreson që Italia të ketë kryeministren e parë femër në histori.
Meloni këmbëngul se në partinë e saj, e cila ka një program kristian euroskeptik, nacionalist, “nuk ka vend për nostalgji për fashizmin”.
Megjithatë, ajo refuzon thirrjet për të hequr nga logoja e partisë flakën me ngjyrat e flamurit italian, e cila është marrë nga logoja e MSI-së neofashiste.
Perspektivat e saj për të ardhur në pushtet janë të larta, gjë që shkakton shqetësim në të gjithë Evropën. Sondazhet parashikojnë se ajo do të marrë 24 për qind të votave në koalicionin e qendrës së djathtë, i cili, sipas sondazheve, së bashku duhet të arrijë 47 për qind.
“Unë nuk mendoj se ka ndonjë kërcënim për një kthim në fashizmin historik,” thotë Gianfranco Miro Gori, udhëheqës lokal i Unionit Kombëtar të Partizanëve Italianë.
“Por autoritarizmi dhe kufizimi i lirive, për shembull liritë e mediave, janë të mundshme”, beson ai.
Megjithatë, 39-vjeçari Ivano, një tifoz i Musolinit që punon në vreshtin e Cuneos në Italinë veriperëndimore dhe erdhi për të vizituar Predappion, është i bindur se Italia nuk ka asgjë për t’u frikësuar nëse Meloni fiton.
“Ajo nuk është fashiste. Ajo është për aleancën e Evropës dhe Amerikës dhe kundër Putinit”.
Suvenire fashiste
Çdo vit, më shumë se 70 mijë vizitorë vizitojnë varrin e Musolinit, ndaj një interes i tillë shoqërohet natyrshëm me aktivitet turistik. Dyqane të shumta ofrojnë suvenire neofashiste.
Ata shesin edhe postera me mesazhin “Italia italianëve”, madje edhe “manual fashist”.
Giovanna dhe Alessandro, një çift rreth të dyzetave nga Milano blenë një kalendar Musolini si suvenir.
“Shpresojmë që Meloni të fitojë. Ajo do të vendosë rendin dhe sigurinë”, parashikon Alessandro.
Pranë shtëpisë ku lindi Musolini është ngritur një ekspozitë për fushatën e Musolinit në Romë, që prezanton vizitorët me historinë e errët të fashizmit.
Midis 170 ekspozitave të huazuara nga koleksionet private janë uniforma, sabera, armë zjarri dhe fotografi të zverdhura që dokumentojnë veprimet e bluzave të zeza të Musolinit, lidhjet e tyre me Kishën Katolike dhe industrinë.
“Është një ngjarje kulturore që në mënyrë objektive, të dokumentuar, na fton të mendojmë se si ishte fushata në Romë. Nuk është një falje për fashizmin”, tha Franco Franco d’Emilio, një nga kuratorët e ekspozitës.
Qëllimi është “të bëjmë Predappion të njohur për atë që është, kryeqytetin italian të historisë së fashizmit”, komenton Francesco Minutillo, ish-udhëheqësi i Fratelli d’Italia. /tesheshi.com/
