Nuk besohej se në zhargonin politik shqiptar do të futej edhe fati mbi këtë tokë i “Il Duce”-s apo Benito Musolinit, kreministrit italian dhe liderit fashist që urdhëroi pushtimin e Shqipërisë më 7 prill 1939 dhe që qeverisi Italinë nga viti 1924 deri në 1943, ku më pas deri kur u ekzeutua drejtoi të ashtëquajturën Republika e Salo-s, një zonë në veri të Italisë që ishte nën pushtimin nazist-gjerman.
Një shkrim i Aurel Plasarit mbi fundin tragjik të Duçes qw sipas tij mund ta kishte edhe Rama, u rimor nga Lulzim Basha duke paralajmëruar e kryeministrin socialist se do të ketë fundin tragjik të ish-homologut të tij italian nëse nuk do të lejojë qeverinë teknike – pra të varej – e që po hap një debat në opinionin publik shqiptar mbi Duçen dhe arsyet që mund të sillnin në Shqipëri një transplantim të modelit të tmerrshëm të fundit të tij.
Në Shqipëri për Musolinin nuk është se është debatuar shumë, edhe pse ka qenë kryeministri ynë për një legjislaturë të tërë, 1939-1943, ku maksimumi, në gjuhën urbane, kush ka kokën e madhe ia vendosin epitetin “kokë-duçe”.
Benito Mussolini, përfaqëson në fakt një politikan të shkathët që e nisi si socialist rrugën e tij drejt pushtetit dhe e përfundoi si vrasës i tyre duke kulmuar me ekzekutimin e deputetit Matteoti dhe futur në burg legjendën e së majtës italiane që e lidh pak edhe një degë më Shqipërinë: Antonio Gramshin.
Benito Mussolini, në vitin 1912 ishte një nga personazhet e spikatur të Partisë Socialiste italiane. Ndoshta nuk besohet, por ishte një pacifist dhe kundërshtar i fortë i ndërhyrjes italiane në luftën italo-turke që u zhvillua në Libi, por edhe kundërshtar i pjesëmarrjes së Italisë në Luftën e Parë Botërore.
Por pas vitit 1914 ndryshoi mendje dhe u bë partizani më i fortë i ndërhyrjes ushtarake. Pasi u përplas me partinë e tij, u largua si drejtor i gazetës së socialistëve “Avanti” dhe formoi “Popolo D’Italia”. U përjashtua nga Partia Socialiste dhe formoi Partinë Nacionale Fashiste që më pas erdhi në pushtet.
Në Itali, il Duce u bë një idhull pasi ndërmori disa reforma të fuqishme kulturore, sociale dhe ekonomike, duke bonifikuar gjithë vendin dhe fuqizuar ekonominë.
Italia e tij ishte një diktaturë fashiste, por në këtë periudhë gadishulli Apenin pa një progres kulturor arsimor, social dhe mbi të gjitha ekonomik. Në vitin 1940, e përjavshme amerikane “Time” hapte kopertinën me Mussolinin, duke e paraqitur atë si “Njeriu kyç i Mesdheut”.
E pikërisht këtu dështoi politikani nga Emiglia Romagna që donte të bëhej Perandori i ri i Romës së re por që nuk qëlloi në lëkurën e “Mareshallit të Perandorisë”.
Pasi kapitulloi dhe mbreti e shkarkoi duke vendosur gjeneralin Bergoglio-kryeministër (një mbiemër i njëjtë me Papa Françeskun), Duçe themeloi Republikën Sociale të Salo-s, por në prill të 1945 u kap nga partizanët rastësisht ndërsa po lëvizte i veshur si ushtar gjerman.
Për ditë me radhë u burgos në baza të ndryshme në pritje të urdhërit nga komanda e rezistencës së majtë. Historiografia flet se anglezët do ta shpëtonin Mussolinin, por urdhri për pushkatimin e më pas varjen e tij së bashku me Clareta Petaçin me kokë poshtë në sheshin qëndror të Milanos erdhi nga Moska; siç thuhet se vijnë sot në Ballkan shumë urdhëra për të ndezur këtë rajon që jo vetëm dikur ka qënë fuçi baruti.
Dhe në qasjen krahasuese mes ish-liderit fashist italian dhe kryeministrit të sotëm shqiptar, duhet pasur parasysh statusi i ndryshëm i të dyve, pa llogaritur po ashtu kontekstet e ndryshme.
Nëse Duçe ka patur një fokus protagonizmi e më pas gjykimi global, Rama nuk e gëzon dot këtë pozitë. Ai po gjykohet ndër ne, dhe specifikisht nga opozita, për stilin dhe rezultatet e tij të qeverisjes në rrafshin lokal. Dhe po të qëndronim në këtë pikë, për hir të korrektesës në gjykim, ne do donim vërtet nga Rama që t’i përngjasonte Duçes.
Siç u cek dhe më lart, ish-kryeministrit italian të kohës së luftës i njihen disa arritjes të sferës historike, siç ishte goditja vdekjeprurëse ndaj Mafias, rritja cilësore e nivelit arsimor, investimet e fuqishme në infrastrukturë dhe mbi të gjitha “Cine Cita”-ja e famshme, prej së cilës lindi industria me brilante e kinemasë botërore që vetëm Hollivudi mund ta konkuronte. Kështu që në planin e brendshëm, do ndiheshim të lumtur nëse Rama do bënte gjysmën e asaj çfarë bëri Duçe këtu e vite të shkuara në vendin e tij. /tesheshi.com/
