Sekretari i Shtetit në detyrë, Xhon Kerri pritet të parashtrojë një kornizë për marrëveshje izraelito-palestineze ndërsa administrata Obama dhe aleatët e saj ndërkombëtarë po garojnë me kohën për të mbrojtur atë që ka mbetur nga procesi i paqes përpara se Donald Trump të hyjë zyrtarisht në Shtëpinë e Bardhë.
Sekretari amerikan i Shtetit pritet t’i paraqesë propozimet në një kohë kur marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit kanë arritur pikën e tyre më të ulët në dekada. Qeveria e kryeministrit Benjamin Netanjahu ka akuzuar Uashingtonin për konspiracion kundër Izraelit, gjatë votimit të Këshillit të Sigurimit të OKB-së që kërkoi ndaljen e vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor.
Fjalimi i sekretarit Kerri në Departamentin e Shtetit konfirmon besimin e vazhdueshëm të shprehur nga administrata Obama më zgjidhjen e konfliktit përmes krijimit të dy shteteve, pavarësisht ngërçit kronik në bisedimet mes dy palëve. Propozimet janë një përpjekje pas tetë vjetësh gjatë të cilave nuk ka pasur aspak progres diplomatik. Edhe pse pohimi i administratës Obama në favor të zgjidhjes përmes dy shteteve, nuk ka gjasa të sjellë ndonjë nismë të re, një gjë e tillë është një shënues i qasjes afatgjatë amerikane dhe ndërkombëtare ndaj rajonit përpara se presidenti i zgjedhur amerikan, angazhimi i të cilit për këtë zgjidhje është i dyshimtë, të marrë detyrën.
Ajo që Kerri bën është që përmes fjalimit të tij, të parashtrojë një vizion të qartë sesi amerikanët e shohin zgjidhjen e konfliktit – edhe pse administrata Obama e mbyll mandatin e saj pa pasur progres domethënës.
Parametrat e parashtruar nga Kerri pritet të mbështeten gjerësisht nga komuniteti ndërkombëtar gjatë një takimi të ministrave të Jashtëm më 15 janar, vetëm pesë ditë përpara se Trump të marrë detyrën. Takimi supozohet të përforcojë strategjinë e izolimit të Netanjahut me shpresën se kjo do e detyrojë atë të rigjallërojë negociatat me palestinezët. Netanjahu, ndërkaq, ka deklaruar se qeveria e tij nuk do të përfaqësohet në takim.
Në pritje të një administrate më mbështetëse në Uashington pas 20 janarit, Netanjahu ka reaguar në mënyrë diplomatike duke manovruar gjatë javëve të fundit të mandatit të Obamës, në mënyrë sfiduese.
Izraeli u përgjigj me zemërim ndaj rezolutës së Këshillit të Sigurimit të OKB-së, që kërkonte përfundimin e aktivitetit të vendbanimeve, duke kërcënuar me masa ndëshkuese diplomatike kundër vendeve që votuan në favor të saj.
Autoritetet e Jeruzalemit pritej që të diskutonin çështjen e më shumë se 600 lejeve të ndërtimit për vendbanime në lindjen historikisht palestineze të qytetit, por votimi i planifikuar u anulua. Një anëtar i komitetit të planifikimit dhe strehimit të Jeruzalemit, tha për “Reuters” se kërkesa për anulimin e votimit erdhi nga Netanjahu.
Netanjahu është zotuar t’i rezistojë kornizës së paqes së imponuar ndaj qeverisë së tij, dhe vëzhguesit paralajmërojnë se hakmarrja e një Izraeli të kërcënuar në formën e mijëra shtëpive të reja në lindje të Jeruzalemit, kombinuar me planin e Trump për të zhvendosur ambasadën amerikane në qytet, mund të nxisë një valë të re dhune.
Ka raportime se qeveria e Izraelit frikësohet se çdo kornizë e re që mund të dakordësohet në Paris mes ministrave të jashtëm do të shndërrohet në rezolutë të OKB-së përpara inagurimit të Trump. Kështu që Tel Avivi ka rritur shkallën e retorikës, duke e paraqitur veten si një viktimë të konspiracionit ndërkombëtar.
Një zëdhënës i Netanjahut pretendoi se ka prova të forta se administrata Obama ka komplotuar pas perdes për të promovuar rezolutën e OKB-së. Izraeli thotë se do të paraqesë provat kundër administratës Obama tek ekipi i ri Trump.
Ndërkaq, liderët palestinezë shpresojnë se rezoluta e OKB-së dhe konferenca e Parisit do të ofrojnë në një farë mase, mbrojtje ndërkombëtare kundër shkeljeve sa i takon vendbanimeve, në periudhën Trump.
Por, Trump e ka kritikuar rezolutën duke thënë se e bën më të vështirë procesin e negociimit të një marrëveshje paqejeje.
Aaron David Miller, ish-negociator amerikan në Lindjen e Mesme dhe tashmë akademik në qendrën Uillson, thotë se gjasat që Netanjahu tashmë të bëjë presion dhe Trump të përgjigjet pozitivisht duke zhvendosur ambasadën nga Tel Avivi në Jeruzalem, janë rritur shumë.
Sipas tij, statusi delikat i Jeruzalemit mund të shndërrohet sërish në vatër konflikti dhe perspektiva e një konfrontimi serioz e domethënës është e hapur.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
