Qeveritë evropiane aktualisht financojnë pagat e afro 39 milion njerëzve, të cilët punojnë me kohë të pjesshme ose nuk punojnë fare, një nivel rekord mbështetjeje që ilustron përpjekjet e mëdha të kontinentit të vjetër për të “tërhequr veten” nga recesioni i thellë i shkaktuar nga pandemia koronavirus.
Si kurrë më parë, vendet evropiane janë mbështetur në programe që inkurajojnë kompanitë e prekura të mbajnë punonjësit ndërsa ulin orarin e punës.
Në këtë rast, shteti subvencionon një pjesë të pagave të tyre, dhe në disa vende kjo ndihmë shkon deri në 80 përqind të fitimeve mesatare.
Për dallim nga Shtetet e Bashkuara, ku punëdhënësit pushojnë punëtorët, të cilët më pas duhet të aplikojnë për përfitime papunësie nga shteti, programe të tilla si “kurzarbeit” gjermane (me kohë të pjesshme) ruajnë marrëdhënien punëdhënës-punëmarrës dhe ndihmojnë në rifillimin shpejt të punës.
Kjo ndodhi edhe gjatë recesionit që pasoi krizën financiare të vitit 2008.
Punësimi në Gjermani atëherë ra me vetëm 1 përqind, megjithëse prodhimi ekonomik ra deri në 7.0 përqind, thotë ekonomisti i Berenberg Bank, Florian Hense.
Ekonomistët pajtohen që sistemi gjerman – sipas të cilit qeveria mbulon midis 60 dhe 67 përqind të pagës për orë jo pune – në përgjithësi i shërben qëllimit të tij.
“Eshtë mënyra e duhur për të ndarë barrën midis qeverisë, punëdhënësve dhe punëmarrësve,” thotë Hense.
Alexander Hijzen, një ekonomist i tregut të punës në Organizatën për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD), thotë se në Gjermani ndoshta sa një në katër punonjës është në një program pune me kohë të pjesshme.
Programe me porosi
Në Francë dhe Itali, ky numër po rritet dhe përfshin çdo punëtor të tretë ose të dytë.
Programet si “kurzarbeit” dhe francez “partiel chomage” janë përshtatur mirë me krizën, të paktën në një afat të shkurtër.
Të dizajnuara për të adresuar tronditjen afatshkurtër ekonomike, ato u shërbejnë bizneseve dhe punëtorëve si një mjet për të kapërcyer një periudhë të vështirë derisa qeveritë të fillojnë të heqin masat kufizuese të futura për të frenuar pandeminë.
Mbretëria e Bashkuar ka miratuar versionin e vet të një programi të tillë për të kapërcyer krizën aktuale, dhe rreth 6.3 milion punëtorë britanikë janë përfshirë në atë program tremujor.
Programe të tilla mund të mbështesin rimëkëmbjen e Evropës dhe të mundësojnë fillimin e shpejtë dhe efikas të ekonomive në rajon me një përmirësim të kërkesës.
Sidoqoftë, problemi mund të lindë nëse kriza zgjat më shumë sesa pritej, sepse numri i madh i njerëzve që përdorin këto programe do të tendosë financat e shtetit deri në kufi.
Programet e përkohshme, si varianti britanik, madje mund të çojnë në transferimin e personave që janë me leje të detyruar në kategorinë e të papunëve, nëse aktiviteti ekonomik nuk fillohet së shpejti.
Qeveria gjermane, sipas të dhënave të bankës së investimeve UBS, aktualisht subvencionon pagat e pothuajse 10.1 milion njerëzve, krahasuar me 1.4 milion në mes të krizës globale financiare.
Një studim i Institutit IFO me qendër në Mynih, i publikuar këtë javë, zbuloi se 99 përqind e restoranteve dhe 97 përqind e hoteleve në vend përdorin programin “kurzarbeit”, si dhe 94 përqind të kompanive në sektorin e automobilave.
Në Francë, qeveria thotë se 11.3 milion njerëz përdorin programin “partiel chomage”.
Programet me kohë të pjesshme gjithashtu mbulojnë të ardhurat e 7,7 milion italianëve dhe 3.4 milion spanjollë. /tesheshi.com/
